مبارک بن مبارک حداد
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مبارک بن مبارک حداد (
۵۰۹ ـ
۵۹۶ هـ.ق) قاری، محدث و امام جماعت مسجد جامع واسط بود.
دانش قرائت را نزد پدر و استادانی چون سبط الخیاط و ابن الحصین فرا گرفت.
در صدای خوش، دقت در ادا و مهارت در قرائات عشر شهرت داشت.
دو بار به
بغداد سفر کرد و بیش‌تر عمرش را در واسط گذراند.
شاگردانی چون ابن دُبیثی، ابن بطریق و ابن اثیر از او روایت کرده‌اند.
تنها اثر باقی‌مانده‌اش
الخِیَرة فی القراءات العشر در زمینه دانش قرائت قرآن است.
او در ۱۷
رمضان ۵۹۶ (هجری قمری) در واسط درگذشت.
ابوجعفر مبارک بن مبارک بن احمد بن زُریق حداد واسطی در سال ۵۰۹ (هجری قمری)، احتمالاً در واسط
عراق زاده شد.
پدرش ابوالفتح از عالمان، حافظان و قاریان بنام آن زمانه به شمار می‌رفت.
هر دو در نام، لقب، نسبت و ویژگی‌هایی چون قاری و امام جماعت یکی بودند.
به همین دلیل برخی همانند
حاجی خلیفه به اشتباه کنیه پدر (ابوالفتح) را برای پسر (ابوجعفر) به کار برده و کتاب خیرة را به پدر نسبت داده‌اند؛
درحالی که این کتاب از آن پسر است.
او در دیار خود به صدق و دینداری شهرت داشت و از عالمان بزرگ آن عصر محسوب می‌شد.
وی امام جماعت مسجد جامع شهر واسط بود و بیشترین عمرش را در این شهر گذراند.
بارزترین ویژگی این دانشمند مسلمان، آشنایی با دانش قرائت قرآن بود.
ذهبی به نقل از
ابن نجار، او را از قاریان بزرگی برشمرده که دانش قرائت را به خوبی می‌دانسته، کلمات و حروف را به نیکی جاری می‌کرده، صدایی زُلال و زیبا داشته و عصاره دانشمندان و بزرگان این عرصه بوده است.
ابوجعفر برابر گزارش‌های موجود، دوبار به شهر بغداد سفر کرد: یکی در ۲۳ سالگی و در سال
۵۳۲ (هجری قمری)، دیگری در سال
۵۸۸ (هجری قمری) که ۷۹ سال از عمرش می‌گذشت.
مبارک بن مبارک علم قرائت قرآن را از پدرش
و افرادی چون
ابومحمد سبط الخیاط،
حسن بن ابراهیم فارقی،
صر بن محمد بن مُخلد،
ابوعبداللّه جلابی،
مبارک بن نغوبا،
ابوطالب بن یوسف
و ابن الحصین آموخت.
ابوجعفر علاوه بر قرائت، به دانش حدیث نیز توجه داشت و به ترویج آن می‌پرداخت.
او شاگردان بسیاری را نیز در این عرصه پروراند:
ابن بطریق در دو کتاب
العمده و
خصائص وحی المبین از ابوجعفر مقری خبر نقل کرده است.
ابن اثیر نویسنده کتاب
اسد الغابه و
ابن دُبیثی نویسنده و تاریخ‌نگار که خبر و حدیث بسیار از استادش نقل کرده و قرائت‌هایش را نیز بر او خوانده است.
واسطی تنها اثری که به او نسبت داده‌اند، اثری در زمینه دانش قرائت قرآن با عنوان
الخیرة فی القرائات العشر بوده است.
حداد در هفدهم رمضان سال ۵۹۶ (هجری قمری) در شهر واسط درگذشت.
• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «مبارک بن مبارک حداد»، ج۴، ص۲۷۱.
