مبیّن
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مبیّن (به فتح یا)
مبیّن (به فتح یا)، لفظ دلالت کننده بر مراد متکلم به طور روشن می‌باشد.
مبیَّن به صیغه اسم مفعول در لغت به معنای بیان شده، آشکار و پیدا شده است و در اصطلاح اصولی ها، مقابل مجمل بوده و به لفظی گفته می شود که دلالتش بر مراد متکلم ذاتاً یا به کمک غیر روشن می باشد، مانند:﴿أَنَّ اللّهَ بِکُلِّ شَیْء عَلِیمٌ﴾
که دلالت الفاظ آن بر معانی خود ذاتاً روشن است، و مثل:«أقیموا الصلوة» که چگونگی خواندن نماز مبهم بوده ولی به کمک غیر، یعنی به وسیله فعل یا سخن
معصوم (علیه السلام) روشن شده است.
نص و ظاهر از مصادیق مبیّن می باشد، زیرا در نص، دلالت کلام بر مراد متکلم به
یقین روشن است و احتمال خلاف در آن داده نمی شود؛ هم چنین دلالت ظاهر، بر مراد متکلم روشن است و هرچند در آن احتمال خلاف داده می شود ولی به این احتمال اعتنا نمی شود.
مبیّن بالذات؛
مبیّن بالغیر.
