متشابه شانی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
متشابه شانی،
آیه مقتضی
تشابه به حسب ذات را میگویند.
برخی از
قرآن پژوهان برای متشابهات تقسیم خاصی در نظر گرفتهاند.
متشابهات از نظر آنان دو گونهاند:
آیه یا آیاتی است که از همان ابتدای نزول از مصادیق متشابه شمرده شده است؛ مانند: (ید الله فوق ایدیهم)
؛ و (الرحمن علی العرش استوی).
آیاتی که از ابتدا متشابه نبودهاند؛ بلکه گذشت
زمان و پیدا شدن آرا و عقاید کلامی، شبهات گوناگون، ذهنیتهای ناخالص و استناد هر
فرقه و گروه به یک سلسله آیات، باعث
اجمال و تشابه آیات شده است؛ به عبارت دیگر، گروهی از صاحبان اندیشههای کلامی برای تایید
مذهب و فرقه خویش با بی توجهی یا کنار نهادن آیات ناقض افکار آنان و عدم اتکا به منبع درست
تفسیر ، یعنی راسخان واقعی در علم و
اهل بیت علیهالسّلام، در متشابه تلقی شدن برخی از آیات سهیمند.
به این ترتیب، دستهای از آیات در زمره متشابهات درآمدند و شاید بیشتر آیات متشابه از همین دسته (متشابهات عرضی) باشند.
فرهنگنامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «متشابه شانی».