• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

مجمل عرضی خام

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



لفظ دارای اجمال ناشی از عوامل بیرونی، مجمل عرضی نام دارد.



مجمل عرضی، از اقسام مجمل حقیقی و مقابل مجمل ذاتی بوده و به لفظی گفته می‌شود که فی نفسه بدون دخالت عامل خارجی در عرف و لغت معنای روشنی دارد و اجمال آن از عوامل خارجی ناشی می‌شود، مانند: کلمه «مختار» که مشترک لفظی میان اسم فاعل و اسم مفعول است، گرچه قبل از اعلال اجمالی ندارد، اما پس از اعلال مجمل می‌گردد، و یا مثل لفظ عامی که به وسیله مخصص مجهولی، تخصیص زده شود، مانند: «اکرم العلماء الا بعضهم»؛ در این جا «العلماء» که عام است معنای روشنی نزد اهل عرف و لغت دانان دارد، اما چون با مخصص مجملی مانند «بعضهم» تخصیص خورده و معنای «بعض» روشن نیست، اجمال مخصص به عام سرایت می‌کند و آن را نیز مجمل می‌نماید.
[۳] حیدر، محمد صنقور علی، المعجم الاصولی، ص۴۸.



۱. صدر، محمد باقر، بحوث فی علم الاصول، ج۳، ص۴۴۴.    
۲. مکارم شیرازی، ناصر، انوار الاصول، ج۲، ص۲۱۹.    
۳. حیدر، محمد صنقور علی، المعجم الاصولی، ص۴۸.



فرهنگ نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، برگرفته از مقاله «مجمل عرضی».



جعبه ابزار