محارم (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مَحارِم (به فتح میم) از واژگان
نهج البلاغه به معنای حرام‌ها است. این واژه جمع کلمه‌ی
مَحْرَم (بر وزن مقصد) است و کلماتی مانند
مُحَرَّم،
مُحَرَمّات،
حَریم از مشتقات این واژه‌اند که
حضرت علی (علیه‌السلام) درباره‌ی تاثیر
بعثت پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و ... از این واژه استفاده نموده است.
مَحارم (به فتح میم) به معنای حرام‌ها آمده است.
مَحْرَم (بر وزن مقصد) به معنای
حرام است.
مُحَرَّم و مُحَرَمّات به معنای حرام هستند.
حَریم به معنای هر محلی است که حمایت و حفظ آن لازم است.
چنان‌که گفته می‌شود: «حریم الرجل» به معنای حمایت نمودن از آن.
• امام (صلوات‌الله‌علیه) در خصوص تاثیر بعثت پیامبر اکرم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) فرموده است:
«وَالنَّاسُ یَسْتَحلُّونَ الْحَرِیمَ، وَیَسْتَذِلُّونَ الْحَکِیمَ»؛
(و مردم حرام را
حلال می‌شمردند و
دانشمندان را
تحقیر می‌کردند.
)
این واژه چهار بار در «نهج البلاغه» آمده است.
• امام (علیه‌السلام) در توصیف
تقوا و متقین فرموده است:
«عِبَادَ اللهِ، إِنَّ تَقْوَى اللهِ حَمَتْ أوْلِيَاءَ اللهِ مَحَارِمَهُ، وَأَلْزَمَتْ قُلُوبَهُمْ مَخَافَتَهُ.»• آن حضرت (صلوات‌الله‌علیه) درباره حکمت بعضی
احكام شرعی می‌فرماید:
«وَالْقِصَاصَ حَقْناً لِلدِّمَاءِ، وَإِقَامَةَ الْحُدُودِ إِعْظَاماً لِلْمَحَارِمِ.»• امام (علیه‌السلام) در خصوص ویژگیهای
اهل ذکر فرموده‌اند:
«وَإِنَّ لِلذِّكْرِ لاََهْلاً أَخَذُوهُ مِنَ الدُّنْيَا بَدَلاً، فَلَمْ تَشْغَلْهُمْ تِجَارَةٌ وَلاَ بَيْعٌ عَنْهُ، يَقْطَعُونَ بِهِ أَيَّامَ الْحَيَاةِ، وَيَهْتِفُونَ بِالزَّوَاجِرِ عَنْ مَحَارِمِ اللهِ.»
قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «محارم»، ص۲۶۷-۲۶۸.
