محاضرات فی الأصول (موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره)) (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
«محاضرات فی الاصول»، به
زبان عربی،
تقریر مباحث
خارج اصول حضرت
امام خمینی رحمة‌الله‌علیه است که توسط آیة الله منتظری نوشته شده است.
کتاب، مشتمل بر تنبیهات
استصحاب،
تعارض ادله و
امارات و بحث
اجتهاد و
تقلید است. البته تمامی مطالب کتاب، ماخوذ از افادات حضرت امام نمی‌باشد، بلکه برخی از آنها مانند تنبیه هفتم استصحاب، از خود مؤلف است.
درباره تنبیهات استصحاب است که فهرست وار آنها را بیان می‌کنیم:
۱. اعتبار فعلیت
یقین و
شک در استصحاب؛
۲. استصحاب
عدم تذکیه؛
۳. استصحاب امور تدریجی؛
۴. استصحاب تعلیقی؛
۵. استصحاب احکام شرایع سابق؛
۶.
اصل مثبت؛
۷. اصالت تاخر حادث در جایی که دو امر حادث، مجهول التاریخ باشند؛
۸. استصحاب حکم مخصص؛
۹. بیان مراد از شک در اخبار؛
حضرت امام، در خاتمه بحث استصحاب، اموری را متذکر شده‌اند که عبارتند از: اشتراط اتحاد قضیه متیقنه و مشکوکه، آیا اعتبار
قاعده یقین از اخبار استصحاب استفاده می‌شود یا خیر؟ و کیفیت تقدم امارات بر استصحاب.
درباره تعارض ادله و امارات است. پاره‌ای از مباحث مطرح شده در این بخش عبارتند از:
تبیین موضوع بحث؛
کلام محققین در وجه تقدم خاص بر عام؛
بیان اصالتی الحقیقة و الجد؛
سخن در باب «الجمع اولی من الطرح»؛
ادعای مرحوم آخوند و حائری درباره شمول
اخبار علاجیه نسبت به موارد جمع عرفی؛
مدار در
جمع عرفی؛
لزوم تخصیص مستهجن؛
دوران امر بین تخصیص و نسخ.
خاتمه کتاب درباره اجتهاد و تقلید است. در این قسمت، بعد از یک مقدمه به بیان جهات پنج گانه زیر پرداخته می‌شود:
کسی که
تقلید از غیر بر وی
حرام است؛
کسی که جایز است به فتوای خودش عمل کند؛
کسی که
افتاء برایش
جایز است؛
کسی که
قضاوت برایش جایز است؛
کسی که غیر می‌تواند از او تقلید کند.
در جهت اخیر، مباحثی همچون تقلید از اعلم، تقلید از میت، تبدل رای مجتهد و... مطرح شده است.
نرم افزار جامع اصول فقه، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
