محله بوقا خام
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
بوقا(۴) ، محلی در شمال سوریه که چیزی از آن باقی نمانده است . اصل این نام به احتمال قوی سُریانی و به معنای «پَشه » است ، و لامنس ( د.اسلام ، چاپ اول ، ذیل مادّه ) وضعیت مردابی محل را از همین معنا استنتاج کرده است . این نام در متون عربی قرون اولیة اسلام آمده است . از تاریخ باستانی آن چیزی نمی دانیم ، ابوعُبیده در شرح فتح اَنطاکیه و قِنَّسرین ( =قریه ای در شام ) از آن نام برده ، و ظاهراً در عصر امویان اهمیت ویژه ای داشته است . این محل ، که با سرزمین جَراجِمه همسایه بوده ، سرزمینی که به گفتة بلاذری در جَبَل لُکّام (اَمانوس ( کوههایی در شمال انطاکیه که امروزه «قِزِل داغ » نامیده می شود ) ) بین بَیاس /پَیاس و بوقا جای داشته (ص ۲۱۷)، یکی از جاهایی است که در زمان معاویه یا ولید برای استقرار زُطّها • ی سِند در نظر گرفته شده بود که با احشام خود از عراق آمدند و در آن مستقر شدند. در عهد هِشام بن عبدالملک (۱۰۵ـ ۱۲۵)، خلیفة اموی ، با بنای قلعه ای در این محل ، وضع دفاعی شهر بهبود یافت . در ۳۳۸، رومیان شرقی ، شهر را محاصره کردند. در حملة لئو فوکاس ( در سدة چهارم / دهم ) به شام ، این شهر جزو عواصم • بود، اما ابن شدّاد و یاقوت حموی (ج ۱، ص ۷۶۲) در قرن ششم ظاهراً این شهر را در وضع پیش از آن وصف کرده اند. معلوم نیست که این محل در پی چه حوادثی ویران یا ترک شده ، اما به هر حال در جنگهای صلیبی اهمیت پیشین خود را از دست داده بود. به گمانِ لامنس (همانجا)، بر اساس اطلاعات مأخوذ از متون ، محل احتمالی بوقا در ناحیة عَمْق • در نزدیکی دریاچة انطاکیه بوده است .
منابع :
(۱) ( ابن خرداذبه ، کتاب المسالک و الممالک ، چاپ دخویه ، لیدن ۱۹۶۷، ص ۷۵؛
(۲) احمدبن یحیی بلاذری ، فتوح البلدان ، چاپ عبدالله انیس طبّاع و عمر انیس طبّاع ، بیروت ۱۴۰۷/۱۹۸۷ ) ؛
(۳) یاقوت حموی ، معجم البلدان ، چاپ فردیناند ووستنفلد، لایپزیگ ۱۸۶۶ـ۱۸۷۳؛
(۴) M. Canard, Histoire de la dynastie des H'amdanides , I, Algiers ۱۹۵۱, ۲۲۷, ۲۲۹, ۷۶۲;
(۵) EI ۱ , s.v. "Bu ¦k ¤a ¦" (by H. Lammens);
(۶) Ibn Shadda ¦d, apud Ch. Ledit, Machriq , xxx âââ(۱۹۳۴), ۱۷۹ ff;
(۷) G. Le Strange, Palestine under the Moslems , London ۱۸۹۰, ۴۲۴.
