محمد بخیت‌المطیعی حنفی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
بَخیت المُطِیعی حنفی، محمد، مفتی
مصر از ۱۳۳۲ تا ۱۳۳۹ است.
در ۱۰
محرم ۱۲۷۱ در قریه مُطیعه استان أَسیُوط زاده شد و در ۱۲۹۲، پس از اتمام
تحصیلات خود در
دانشگاه الازهر، همانجا به
تدریس پرداخت تا این‌که در ۱۲۹۷، به منصب
قضا در استان
قَلْیُوبیّه گماشته شد، و این سرآغاز
مشاغل قضایی او بود؛ زیرا از آن پس با عنوان
قاضی استان در جاهای گوناگونی چون
اسکندریه و
قاهره خدمت می‌کرد.
او همچنین به مقامهای عالی دیگری از جمله مفتشی و مفتیگری در
وزارت دادگستری رسید.
پس از آن هم در اول
ذیقعده ۱۳۳۲ به مفتیگری مصر برگزیده شد.
او در حیات قضایی خود، خواه مستقیم وخواه غیرمستقیم، با عمده ترین حوادث زمان درگیر بود؛ از جمله جریان مخالفت با اصلاحاتی که تحت نظر
محمد عَبْده در
الازهر صورت می‌گرفت
و مشکلاتی که در باب ازدواج علی یوسف (شاعر و روزنامه نگار مصری) پدیدار شد،
و ماجراهای ۱۳۰۰ ش /۱۹۲۱ که به استقلال
مصر انجامید
بخیت مطیعی عضو «الرابطة الشرقیة» نیز بود، اما در
اعتراض به کوششی که برخی از اعضا به منظور الغای محاکمه علی عبدالرزاق مبذول می‌داشتند، در ۱۳۰۴ ش /۱۹۲۵ از آن
انجمن کناره گرفت.
کتاب عبدالرزاق تحت عنوان اسلام و اصولُ الحُکمْ را در اثر خود به نام حقیقة الاسلام و اصول الحکم
بشدت مورد
انتقاد قرار داد.
این کتاب، مانند برخی دیگر از آثار او با عناوین معنی داری نظیر المُرهَفات الیَمانیة فی عُنُقِ مَن قال بِبُطلانِ الوَقف علی الذُریة،
ارشاد القاری ِ والسامع الی أنَّ الطلاق اذا لم یُضِفْ الی المرأَةِ غیرُ واقع،
حُجّة الله علی خَلیقَته فی بیان حقیقة القرآن و حِکَم کتابته،
درگیری و شرکت فکری فعالانه محمد بخیت را در مسائل مختلف آن روزگار، از جمله
منازعات در
ترجمه قرآن و وضع
زنان و
مبارزه با الغای «
وقف بر اولاد »، نشان می‌دهد.
آثار دیگر او چون تنبیه العقول الانسانیة لما فی آیات القرآن من العلوم الکونیة والعمرانیة،
توفیق الرحمن لتوفیقِ بینَ ما قاله علماءُ الهیئة و بین ما جاء فی احادیث الصحیحة و آیات القرآن،
الجواب الشافی فی اباحةِ التصویر الفوتو غرافی،
رسالةٌ فی احکام قراءة الفونوغراف،
همه
دلالت بر آن دارد که به مسائلی که از برخورد
اسلام با دستاورد علوم و
فنون غرب پدید می‌آمده توجه داشته است.
محمد بخیت در ۲۶
مهر ۱۳۱۴/۲۰
رجب ۱۳۵۴ وفات یافت.
(۱) الاسلام (مجله هفتگی چاپ قاهره)، ج ۴ (۱۹۳۵)، ص ۳۰، ۳۸ و بعد (درگذشتنامه ای شامل اطلاعات کتابشناختی).
(۲) الیاس زخورا، مرآة العصر فی تاریخ و رسوم اکابر الرجال بمصر، قاهره ۱۹۱۶، ج ۲، ص ۴۶۷.
(۳) سلیمان زیاتی، کنزالجوهر فی تاریخ الازهر، قاهره (بی تا)، ص ۱۷۲ به بعد.
(۴) احمد شفیق، اَعمالی بعد مُذَکِّراتی، قاهره ۱۹۴۱.
(۵) احمد شفیق، مُذَکِّراتی فی نصف قرن، قاهره ۱۹۳۶.
(۶) زکی فهمی، صفوة العصر فی تاریخ و رسوم مشاهیر رجال مصر، قاهره ۱۳۲۶/۱۹۰۶، ص ۵۰۱ به بعد.
دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «بَخیت المُطِیعی حنفی»، شماره۶۷۵.
