• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

محمد بن حسن زبیدی اندلسی (مقاله‌ دوم)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: محمد بن حسن زبیدی اندلسی (مقاله‌ دوم)


ابوبکر محمد بن حسن بن عبیداللّه بن مذحج زبیدی اندلسی اشبیلی در سال ۳۱۶ هجری در اشبیلیه متولد شد و در قرطبه ساکن بود.
او در علم نحو، علم لغت، علم فقه، علم معانی و نوادر تبحّر داشت.
وی به عنوان قاضی قرطبه و مربی فرزند حاکم اموی، المستنصر منصوب شد.
زبیدی در سال ۳۷۹ هجری درگذشت.
از آثار او می‌توان به مختصر کتاب العین و الواضح اشاره کرد.



محمد زبیدی در سال ۳۱۶ هجری در اشبیلیه متولد
[۱] زرکلی، خیر الدین، الأعلام، ج ۶، ص ۸۲.    
و سپس در قرطبه ساکن شد.
[۲] ابن فرضی ازدی، عبدالرحمن بن محمد، تاریخ العلماء و الرواة للعلم بالاندلس، ج ۲، ص ۹۲.    

او در روزگار خویش در علم نحو و حفظ لغت، فردی بی مانند بود.
[۳] ابن فرضی ازدی، عبدالرحمن بن محمد، تاریخ العلماء و الرواة للعلم بالاندلس، ج ۲، ص ۹۲.    

وی همچنین در علم فقه، معانی و نوادر تبحّر داشت.
[۴] ثعالبی، عبدالملک بن محمد، یتیمه الدهر، ج ۲، ص ۸۰.    

المستنصر حاکم اموی اندلس، زبیدی را به تربیت فرزندش هشام گمارد و امر قضاوت قرطبه را به وی سپرد.
[۵] ابن فرضی ازدی، عبدالرحمن بن محمد، تاریخ العلماء و الرواة للعلم بالاندلس، ج ۲، ص ۹۲.    

پس از مستنصر، فرزندش هشام، او را در اداره پلیس خود به کار گرفت.
[۶] ابن فرضی ازدی، عبدالرحمن بن محمد، تاریخ العلماء و الرواة للعلم بالاندلس، ج ۲، ص ۹۲.    



محمد بن حسن که از بزرگان و رؤسای قرطبه به شمار آمد، نزد ابوعلی بغدادی لغت و شعر آموخت و از کسانی چون قاسم بن اصبغ، سعید بن فحلون و احمد بن سعید حدیث شنید.
[۷] ابن فرضی ازدی، عبدالرحمن بن محمد، تاریخ العلماء و الرواة للعلم بالاندلس، ج ۲، ص ۹۲.    



دو فرزندش ابوولید محمد و ابوالقاسم احمد و نیز ابوالقاسم ابراهیم بن محمد افلیلی از زبیدی روایت کرده‌اند.
[۸] ذهبی، شمس الدین، سیر أعلام النبلاء، ج ۱۶، ص ۴۱۷.    



آثار محمد زبیدی عبارت‌اند از:
• مختصر کتاب العین
[۹] ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج ۴، ص ۳۷۲.    

• طبقات النحویین و اللغویین بالمشرق و الاندلس
[۱۰] ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج ۴، ص ۳۷۲.    

• هتک ستور الملحدین
[۱۱] ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج ۴، ص ۳۷۲.    

• لحن العامة
[۱۲] ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج ۴، ص ۳۷۲.    

• الواضح
[۱۳] ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج ۴، ص ۳۷۲.    

• الابنیة
[۱۴] ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج ۴، ص ۳۷۲.    

• الغایة
[۱۵] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج ۹، ص ۱۹۸.    

• اخبار الفقهاء المتأخرین من اهل قرطبه و الموضح.
[۱۶] بغدادی، اسماعیل باشا، هدیة العارفین، ج ۲، ص ۵۱.    



زبیدی سرانجام در جمادی‌الآخر سال ۳۷۹ هجری در اشبیلیه از دنیا رفت.
[۱۷] ابن فرضی ازدی، عبدالرحمن بن محمد، تاریخ العلماء و الرواة للعلم بالاندلس، ج ۲، ص ۹۲.    

(دیگر منابع:
[۱۸] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج ۲۶، ص ۶۴۹.    
[۱۹] حمیدی، محمد بن فتوح، جذوه المقتبس، ج ۱، ص ۴۶.    
[۲۰] ابن عمیره، بغیه الملتمس فی تاریخ رجال اهل الاندلس، ج ۱، ص ۶۶.    
[۲۱] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج ۲، ص ۷۳۱.    
[۲۲] صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج ۹، ص ۱۱۵.    
[۲۳] سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج ۱، ص ۸۴.    
[۲۴] ابن فرحون، ابراهیم بن علی، الدیباج المذهب، ج ۲، ص ۲۱۹.    
[۲۵] ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج ۴، ص ۴۱۷.    
[۲۶] ذهبی، شمس الدین، العبر، ج ۲، ص ۱۵۴.    
)


۱. ↑ زرکلی، خیر الدین، الأعلام، ج ۶، ص ۸۲.    
۲. ↑ ابن فرضی ازدی، عبدالرحمن بن محمد، تاریخ العلماء و الرواة للعلم بالاندلس، ج ۲، ص ۹۲.    
۳. ↑ ابن فرضی ازدی، عبدالرحمن بن محمد، تاریخ العلماء و الرواة للعلم بالاندلس، ج ۲، ص ۹۲.    
۴. ↑ ثعالبی، عبدالملک بن محمد، یتیمه الدهر، ج ۲، ص ۸۰.    
۵. ↑ ابن فرضی ازدی، عبدالرحمن بن محمد، تاریخ العلماء و الرواة للعلم بالاندلس، ج ۲، ص ۹۲.    
۶. ↑ ابن فرضی ازدی، عبدالرحمن بن محمد، تاریخ العلماء و الرواة للعلم بالاندلس، ج ۲، ص ۹۲.    
۷. ↑ ابن فرضی ازدی، عبدالرحمن بن محمد، تاریخ العلماء و الرواة للعلم بالاندلس، ج ۲، ص ۹۲.    
۸. ↑ ذهبی، شمس الدین، سیر أعلام النبلاء، ج ۱۶، ص ۴۱۷.    
۹. ↑ ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج ۴، ص ۳۷۲.    
۱۰. ↑ ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج ۴، ص ۳۷۲.    
۱۱. ↑ ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج ۴، ص ۳۷۲.    
۱۲. ↑ ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج ۴، ص ۳۷۲.    
۱۳. ↑ ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج ۴، ص ۳۷۲.    
۱۴. ↑ ابن خلکان، احمد بن محمد، وفیات الاعیان، ج ۴، ص ۳۷۲.    
۱۵. ↑ کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج ۹، ص ۱۹۸.    
۱۶. ↑ بغدادی، اسماعیل باشا، هدیة العارفین، ج ۲، ص ۵۱.    
۱۷. ↑ ابن فرضی ازدی، عبدالرحمن بن محمد، تاریخ العلماء و الرواة للعلم بالاندلس، ج ۲، ص ۹۲.    
۱۸. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج ۲۶، ص ۶۴۹.    
۱۹. ↑ حمیدی، محمد بن فتوح، جذوه المقتبس، ج ۱، ص ۴۶.    
۲۰. ↑ ابن عمیره، بغیه الملتمس فی تاریخ رجال اهل الاندلس، ج ۱، ص ۶۶.    
۲۱. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج ۲، ص ۷۳۱.    
۲۲. ↑ صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج ۹، ص ۱۱۵.    
۲۳. ↑ سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، بغیة الوعاة، ج ۱، ص ۸۴.    
۲۴. ↑ ابن فرحون، ابراهیم بن علی، الدیباج المذهب، ج ۲، ص ۲۱۹.    
۲۵. ↑ ابن عماد حنبلی، عبدالحی، شذرات الذهب، ج ۴، ص ۴۱۷.    
۲۶. ↑ ذهبی، شمس الدین، العبر، ج ۲، ص ۱۵۴.    


• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «محمد ـ زبیدی»، ج ۲، ص ۳۹۴.


رده‌های این صفحه : درگذشتگان سال 379 (قمری) | شخصیت‌های قرن 4 (قمری) | عالمان لغت قرن 4 (قمری) | عالمان نحو قرن 4 (قمری) | فقهای قرن 4 (قمری) | مؤلفان قرن 4 (قمری) | محدثان اسلامی | محدثان قرن 4 (قمری)
جعبه ابزار