محمد بن منور میهنی (مقاله‌دوم)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
محمد بن منور میهنی (حیات
۵۷۴ هـ.ق) نواده ابوسعید ابوالخیر در روزگار سلطان سنجر سلجوقی می‌زیست و نزد او احترام داشت.
او از کودکی به گردآوری احوال و آثار جدش علاقه‌مند شد و نتیجه تلاش‌هایش را در کتاب
اسرارالتوحید فی مقامات الشیخ ابی‌سعید گرد آورد.
وی آن را به غیاث‌الدین محمد بن سام تقدیم کرد.
تاریخ تألیف این اثر میان سال‌های
۵۵۲ تا
۵۸۰ (هجری قمری) دانسته شده و کتاب بعدها بارها در ایران و خارج از کشور تصحیح و چاپ شده است.
محمد بن منور بن ابی‌سعید بن ابی‌طاهر بن ابی‌سعید بن ابی‌الخیر نورالدین میهنی از احوال وی اطلاعات چندانی در دست نیست.
ولی آن‌چه از لابه‌لای کتاب
اسرار التوحید وی
به دست می آید، وی از نوادگان ابوسعید ابوالخیر شاعر، عارف و صوفی مشهور (م
۴۴۰ هـ.ق) بوده
و با سه واسطه به او می‌رسد.
وی هم‌چون جدش ابوسعید، اهل میهنه از قرای مشهور خاوران در میانه سرخس و ابیورد بوده و در روزگار سلطان سنجر سلجوقی (
۵۱۱ ـ [۵۵۲ هـ.ق) می‌زیسته و نزد وی از احترام و اکرام خاصی برخوردار بوده است.
بنابر گفته خویش از همان آغاز طفولیت و نوجوانی علاقه فراوانی به گردآوری احوال و آثار جدّش ابوسعید داشته و در این زمینه کوشش‌های فراوانی نموده است.
او چون به جمع‌آوری احوالات شیخ موفق شده و آن را به رشته تحریر در آورده، آن را به پادشاه غور، غیاث‌الدین ابوالفتح محمد بن سام (
۵۵۸ ـ
۵۵۹ هـ.ق) تقدیم کرد.
در تاریخ تألیف این کتاب، یعنی
اسرار التوحید فی مقامات الشیخ ابی‌سعید اختلاف است.
ژوکوفسکی تألیف آن را بین ۵۵۲ تا ۵۵۹ (هجری قمری) دانسته است؛ ولی برخی تاریخ
۵۶۰ تا ۵۸۰ را احتمال داده‌اند.
به هر حال این کتاب نخستین بار در پترزبورگ به تصحیح و مقدمه ژوکوفسکی در ۱۳۱۷ (هجری قمری) به چاپ رسید
و در سال ۱۳۱۳ (هجری شمسی) به اهتمام احمد بهمنیار
و در سال ۱۳۳۲ (هجری شمسی) به کوشش ذبیح‌اللّه صفا در تهران به چاپ رسیده است.
• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلام، برگرفته از مقاله «محمد بن منور میهنی»، ج۴، ص۳۹۷.
