• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

محمد بن‌ اسحاق‌ زوزنی‌

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





محمد بن اسحاق زوزنی۴۶۳ هـ.ق) ادیب، شاعر و فقیه اهل زوزن نیشابور بود.
در مدرسه سیوری موصل زندگی می‌کرد و در هجو‌نویسی مهارت داشت.
حدیث را از ابوالعباس اصم آموخت و مدتی در خراسان قاضی بود.
آثارش نحو القلوب و شرح دیوان بحتری است.
وی در سال ۴۶۲ یا ۴۶۳ (هجری قمری) در غزنه درگذشت.



ابوجعفر محمد بن اسحاق بن علی زوزنی نیشابوری بَحّاثی (تجانی) اهل زوزن (یکی از دهات نیشابور) بود.
در مدرسه سیوری در باب عزره (باعذرا) از روستاهای موصل زندگی می‌کرد.
او ادیب، فاضل و از شاعران معروف بود.


ابوجعفر از ابوالعباس محمد بن یعقوب اصم حدیث شنید.



محمد بن اسحاق شاگردانی داشته که از جمله آن‌ها؛ ابوالحسن علی بن عبداللّه طیسفون و دیگران که از او روایت کرده‌اند.



ابن اسحاق در گفتن هجو در قالب شعر و نثر مهارت داشت. بسیاری از شخصیت‌های زمان خود را هجو کرد.
مدتی در بلاد خراسان متصدی امر قضاوت بود.



از نیشابوری آثاری به جا مانده که عبارتند از:
• نحو القلوب؛
[۲۷] حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۴، ص ۶۲۹.

• شرح دیوان بحتری.


زوزنی در سال ۴۶۲ (هجری قمری) یا ۴۶۳ (هجری قمری) در غزنه درگذشت.

۱. ثعالبی، عبدالملک بن محمد، یتیمة الدهر، ج۴، ص۵۱۱.    
۲. صیرفینی، ابراهیم بن محمد، المنتخب من کتاب السیاق، ص۵۳.    
۳. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۱، ص۱۲۷.    
۴. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۲، ص۱۳۹.    
۵. قرشی، عبدالقادر بن محمد، الجواهر المضیئه، ج۲، ص۳۱.    
۶. سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۲، ص۹۸.    
۷. ابن اثیر، علی بن محمد، اللباب فی تهذیب الانساب، ج۱، ص۱۲۳.    
۸. بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون، ج۱، ص۱۶۵.    
۹. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۴۱.    
۱۰. ثعالبی، عبدالملک بن محمد، یتیمة الدهر، ج۴، ص۵۱۱.    
۱۱. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۶، ص۲۴۳۰.    
۱۲. قرشی، عبدالقادر بن محمد، الجواهر المضیئه، ج۲، ص۳۱.    
۱۳. صیرفینی، ابراهیم بن محمد، المنتخب من کتاب السیاق، ص۵۳.    
۱۴. ثعالبی، عبدالملک بن محمد، یتیمة الدهر، ج۴، ص۵۱۱.    
۱۵. ابن اثیر، علی بن محمد، اللباب فی تهذیب الانساب، ج۱، ص۱۲۳.    
۱۶. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۴۱.    
۱۷. سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۲، ص۹۸.    
۱۸. سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۲، ص۹۸.    
۱۹. صیرفینی، ابراهیم بن محمد، المنتخب من کتاب السیاق، ص۵۳.    
۲۰. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۶، ص۲۴۳۰.    
۲۱. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۱، ص۱۲۷.    
۲۲. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۲، ص۱۳۹.    
۲۳. قیسی، محمد بن عبدالله، توضیح المشتبه، ص۳۷۳.    
۲۴. ثعالبی، عبدالملک بن محمد، یتیمة الدهر، ج۴، ص۵۱۱.    
۲۵. قرشی، عبدالقادر بن محمد، الجواهر المضیئه، ج۲، ص۳۱.    
۲۶. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۴۱.    
۲۷. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، کشف الظنون، ج۴، ص ۶۲۹.
۲۸. قرشی، عبدالقادر بن محمد، الجواهر المضیئه، ج۲، ص۳۱.    
۲۹. قیسی، محمد بن عبدالله، توضیح المشتبه، ص۳۷۳.    
۳۰. سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۲، ص۹۸.    
۳۱. ابن اثیر، علی بن محمد، اللباب فی تهذیب الانساب، ج۱، ص۱۲۳.    
۳۲. بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون، ج۱، ص۱۶۵.    
۳۳. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۴۱.    
۳۴. حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۶، ص۲۴۲۹.    
۳۵. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۲، ص۱۳۹.    
۳۶. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۴۱.    
۳۷. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۱، ص۱۲۹.    
۳۸. صیرفینی، ابراهیم بن محمد، المنتخب من کتاب السیاق، ص۵۳.    
۳۹. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۱، ص۱۲۹.    
۴۰. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۲، ص۱۳۹.    
۴۱. قرشی، عبدالقادر بن محمد، الجواهر المضیئه، ج۲، ص۳۱.    
۴۲. بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون، ج۱، ص۱۶۵.    
۴۳. ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۳۱، ص۱۲۹.    
۴۴. صیرفینی، ابراهیم بن محمد، المنتخب من کتاب السیاق، ص۵۳.    
۴۵. قرشی، عبدالقادر بن محمد، الجواهر المضیئه، ج۲، ص۳۱.    
۴۶. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۴۱.    
۴۷. باخرزی، علی بن حسن، دمیه القصر، ج۱، ص۵۹.    
۴۸. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۲، ص۱۳۹.    
۴۹. قرشی، عبدالقادر بن محمد، الجواهر المضیئه، ج۲، ص۳۱.    
۵۰. قیسی، محمد بن عبدالله، توضیح المشتبه، ص۳۷۳.    
۵۱. سمعانی، عبدالکریم بن محمد، الانساب، ج۲، ص۹۸.    
۵۲. ابن اثیر، علی بن محمد، اللباب فی تهذیب الانساب، ج۱، ص۱۲۳.    
۵۳. بغدادی، اسماعیل بن محمد، ایضاح المکنون، ج۱، ص۱۶۵.    
۵۴. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۹، ص۴۱.    



• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «محمد بن اسحاق زوزنی»، ج۳، ص ۳۳۱.






جعبه ابزار