محمدحسین مصباح
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مصباح، محمدحسین
از علمای شیعه مبارز افغانستان در قرن چهاردهم هجری. وی در ۱۳۱۷ ش در «دره سنگلاخ» از توابع شهر «میدان» ر استان «وردک» در خانواده ای روحانی متولد شد. علوم مقدماتی را نزد پدرش محمدعیسی مصباح که از روحانیون فعال و خدوم زمان خود بود، فراگرفت،پس از آن به بهسود و سپس کابل رفت و از دروس استادانی چون شیخ عزیزالله غزنوی، سید میرعلی احمد حجت و شیخ محمدامین افشار استفاده کرد و به تکمیل تحصیلات خود پرداخت. وی همچنین در درس فلسفه غزنوی و امین فشار شرکت کرد و پس از آن نیز به مطالعات فلسفی خود همچنان ادامه داد و مقداری علوم جدید و زبان انگلیسی آموخت.
آنگاه در کابل به تبلیغ و تدریس مشغول شد و مسجدالجواد واقع در وزیر آباد کابل را مرکز تبلیغات خود قرار داد و اوقات زیادی را به رفع شبهات و پاسخ به سؤالات دینی جوانان اختصاص داد. وی با سخنرانی های خود در دورة محمدظاهر شاه (۱۳۱۲-۱۳۵۲) و حکومت داودخان (۱۳۵۲-۱۳۵۷) به افشاگری مفساد و تبهکاری های رژیم می پدراخت. مصباح در ۱۳۴۷ به عتبات عالیات رفت و در نجف اشرف با امام خمینی دیدار کرد و مجذوب اندیشه و رفتار امام گردید و پس از رحلت آیت الله امام فرامی خواند، و افکار و اندیشه های ایشان را در منبرها بیان می کرد. با تلاش وی نه تنها جوانان شیعة‌افغان با کتاب حکومت اسلامی امام آشنا شدند،بلکه نسل جوان و تحصیل کردة سنتی افغانستان نیز با تبلیات مصباح و همفکران او نسبت به امام و اندیشه هایش شناخت پیدا کردند. مصباح در ۴ بهمن ۱۳۵۷ از سوی کمونیست ها دستگیر و به زندان افکنده شد و سپس به شهادت رسید.
آثار علمی وی در ردکمونیست ها و غیره که باقی مانده و تاکنون چاپ نشده از این قرار است: ردی بر فلسفه مارکسیسم، فلسفه استعمار، ماتریالیسم دیالکتیک یا بحث با بیگانگان، دین وجهان امروز (مجموعه مقالات)، مقالاتی راجع به ماتریالیسم دیالکتیک که در مجله برهان به چاپ رسید، بحثی در مورد جامی،بحثی در مورد سجستانی، بحثی درباره تفسیرالمیزان، رساله ای درباره آزادی، بحثی دربارة تقوا. علاوه بر اینها صدها حلقه نوار سخنرانی از او به یادگار مانده است.
منابع: زندانیان روحانیت تشیع در افغانستان، ۱۱۶-۱۲۳؛ مشاهیر تشیع در افغانستان، ۱:۱۸۷-۱۸۹
