محمود بن محمد خوارزمی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
محمود بن محمد خوارزمی (م
۴۹۲ ـ
۵۶۸ هـ.ق) در زمره علمای شافعیه است.
تحصیلات اولیه را نزد جدش عباس بن ارسلان و اسماعیل بن احمد بیهقی در زادگاه گذراند.
برای تکمیل علوم به مرو،
سمرقند،
بخارا و
بغداد سفر کرد.
در حلقه استادانی چون محمد بن عبدالله حفصومی و احمد بن عبدالله فارسی حاضر شد.
اسنوی او را فقیهی فاضل، آگاه به اختلافات فقهی و آشنا به تصوف معرفی کرده است.
در نظامیه بغداد کرسی تدریس داشت و علاوه بر
فقه و
حدیث، موعظه می‌کرد؛ در خوارزم اعقابی عالم بجا گذاشت.
آثاری مانند
الکافی فی الفقه و
تاریخ خوارزماز او باقی مانده‌اند.
وی در سال ۵۶۸ (هجری قمری) درگذشت.
ابومحمد محمود بن محمد بن عباس خوارزمی عباسی در پانزدهم ماه
رمضان سال ۴۹۲ (هجری قمری) خوارزم به‌دنیا آمد.
تحصیلات مقدماتی خود ازجمله بخشی از حدیث را در زادگاهش، نزد جد خود عباس بن ارسلان و اسماعیل بن احمد بیهقی فرا گرفت.
خوارزمی برای تکمیل معلومات و بهره‌مندی از محضر استادان معروف، به شهرهای گوناگونی چون مرو، سمرقند، بخارا و بغداد مسافرت کرد و در حلقه درس شیوخ مشهوری مانند محمد بن عبداللّه حفصومی و احمد بن عبداللّه فارسی شرکت نموده و بهره های فراوانی برد.
ابومحمد بنابر نظر
اسنوی وی را در زمره علمای شافعیه برشمرده می‌نویسد: وی فقیهی فاضل، آگاه به آرای مختلف فقهی، آشنا به تصوف و از خاندان علم و صلاح بود.
وی در نظامیه بغداد کرسی تدریس برپا ساخته و علاوه بر تدریس حدیث و فقه با زبان گویایی که داشت به موعظه مردم می‌پرداخت.
او در خوارزم بازماندگان و اعقابی داشته که همگی از اهل علم و محدث بودند.
محمود دارای آثاری است که عبارت‌اند از:
• الکافی فی الفقه
• تاریخ خوارزم.
حاجی خلیفه درباره تاریخ خوارزم می‌گوید این کتاب مجلدهای پرشماری دارد که در وصف خوارزم و مردمان آن‌جا است و
ذهبی آن را به اختصار درآورده است.
عباسی درنهایت در سال ۵۶۸ (هجری قمری) از دنیا رفت.
• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلام، برگرفته از مقاله «محمود بن محمد خوارزمی»، ج۴، ص۴۱۰.
