مختصر البصائر (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
کتاب مختصر البصائر، گزیده و مختصری از کتاب
بصائر الدرجات سعد بن عبدالله اشعری قمی عالم شیعی قرن سوم هجری است و ارتباطی به کتاب بصائر الدرجات صفار ندارد.
موضوع کتاب، روایاتی در باره مناقب و ویژگی‌های ائمه و شناخت آنان است. این کتاب توسط حسن بن سلیمان حلی عالم شیعی قرن هشتم تلخیص شده و با عنوان مختصر البصائر شهرت دارد.
اصل کتاب اشعری اکنون موجود نیست ولی اثر همنام آن یعنی بصائر الدرجات محمد بن حسن صفار قمی معاصر اشعری وجود دارد که اتفاقا مباحث آن کاملا به آنچه در مختصر البصائر آمده شبیه است.
به همین دلیل افندی در
ریاض العلماء احتمال داده است که اصل بصائر الدرجات از صفار بوده که اشعری آن را تلخیص کرده و حسن بن سلیمان بار دیگر آن را تلخیص کرده است.
لیکن چنین نظریه‌ای با توجه به شهرت کتاب بصائر الدرجات از اشعری و ذکر آن در منابع فهرستی، پذیرفته نشده، اما احتمال جدی دیگری هست که هم اشعری و هم صفار کتاب بصائر الدرجات را از نسخه اصل دیگری گرفته‌اند و به همین دلیل مطالب و حتی اسناد آن دو به یکدیگر بسیار نزدیک و مشابه است.
بخشی از آنچه در مختصر البصائر آمده، افزوده‌های مؤلف آن حسن بن سلیمان حلی است که البته وی در ابتدای باب تذکر داده است آنها را از طریق دیگری غیر از اشعری نقل کرده است.
مجموع روایاتی که در کتاب مختصر البصائر آمده ۵۸۰ روایت است و سلسله اسناد همه روایات ذکر شده است.
به نظر می‌رسد دسته بندی خاصی در ابواب کتاب حاکم نیست و علت آن هم گستردگی روایات و کمی عناوین است.
نرم افزار جامع الاحادیث، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
