• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

مدح (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف




مَدْح (به فتح میم و سکون دال) از واژگان نهج البلاغه به معنای ثنا خوانى و ضدّ ملامت است. مواردی از آن در نهج‌ البلاغه آمده است.



مَدْح به معنای ثنا خوانى و ضدّ ملامت است.


معاویه درباره زحمات حضرت در بيعت ابوبکر به آن حضرت نوشت امام (صلوات‌الله‌عليه) جواب داد: «وَ لَعَمْرُ اللهِ لَقَدْ أَرَدْتَ أَنْ تَذُمَّ فَمَدَحْتَ، وَ أَنْ تَفْضَحَ فَافْتَضَحْتَ...» «به خدا قسم خواسته‌اى ملامت كنى ولى مدحم كرده‌اى و خواسته‌اى رسوا كنى ولى خودت رسوا شده‌اى.» (شرح‌های خطبه: )
حضرت فرموده: «الحَمْدُ للهِ الَّذَي لاَ يَبْلُغُ مِدْحَتَهُ القَائِلُونَ» مدحت اسم مصدر و حاصل از مصدر است يعنى: «مادحان خدا را مدح مى‌كنند ولى مدح لايق به او را نتوانند كرد.» (شرح‌های خطبه: )
مدائح جمع مديحته و آن چيز يا لفظى است كه با آن مدح مى‌شود و ممادح جمع مدح است.
خطاب به خدا عرض مى‌كند: «اللَّهُمَّ وَهذَا مَقَامُ مَنْ أَفْرَدَكَ بِالتَّوْحِيدِ... وَ لَمْ يَرَ مُستَحِقّاً لِهذِهِ الَْمحَامِدِ وَ الْمَمادِحِ غَيْرَكَ» (كردگارا! اين است وضع آن كس كه تو را در توحيد خاصّ خودت يكتا بشمارد، و غير از تو را مستحقّ اين ستايش و مدح‌ها نداند.) (شرح‌های خطبه: )
و نيز فرموده: «وَ عَدَلْتَ بِلِسَاني عَنْ مَدَائِحِ الاْدَمِيِّينَ» «زبان مرا از مدح آدميان به خودت برگرداندى» (شرح‌های خطبه: )


مواردى از آن در نهج‌ البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۹۶۷.    
۲. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۲، ص۴۱۱.    
۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۶۲۳، نامه ۲۸.    
۴. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ص۳۸، نامه ۲۸.    
۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۸۸، نامه ۲۸.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۰۷، نامه ۲۸.    
۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۷۵۰.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۴، ص۷۶۴.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۹، ص۴۱۹.    
۱۰. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۹، ص۱۷۷.    
۱۱. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۵، ص۱۸۳.    
۱۲. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۲۶، خطبه ۱.    
۱۳. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ص۷، خطبه ۱.    
۱۴. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۳۹، خطبه ۱.    
۱۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۳، خطبه ۱.    
۱۶. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۲۴۳.    
۱۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۲۴۸.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۱، ص۷۳.    
۱۹. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۲۹۳.    
۲۰. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۶۳.    
۲۱. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۲۰۸، خطبه ۹۰.    
۲۲. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ص۱۸۱، خطبه ۸۹.    
۲۳. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۳۶، خطبه ۹۱.    
۲۴. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۹۵، خطبه ۹۱.    
۲۵. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۷۷۵.    
۲۶. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۸۰۵.    
۲۷. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۴، ص۱۹۸.    
۲۸. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۵۷.    
۲۹. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۳۱.    
۳۰. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۲۰۸، خطبه ۹۰.    
۳۱. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ص۱۸۱، خطبه ۸۹.    
۳۲. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۳۵، خطبه ۹۱.    
۳۳. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۹۵، خطبه ۹۱.    
۳۴. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۷۷۵.    
۳۵. ابن میثم بحرانی، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۸۰۴.    
۳۶. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۴، ص۱۹۷.    
۳۷. هاشمی خویی، حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۵۷.    
۳۸. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۷، ص۳۱.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه،برگرفته از مقاله «مدح»، ج۲، ص۹۶۷.    






جعبه ابزار