• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

مدخل إلی تفسیر القرآن و علومه‌ (کتاب)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



«مدخل الی تفسیر القرآن و علومه» تالیف دکتر عدنان محمد زرزور، استاد و رئیس بخش تفسیر و حدیث دانشگاه قطر می‌باشد که در سال ۱۴۱۶ ه-. ق به زبان عربی جهت فراگیری دانش پژوهان رشته تفسیر قرآن در دانشگاه نگارش یافته است.



احتیاج به شناخت پرودگار- که بر همگان لازم است- بی نیاز از علوم قرآنی، شناخت تاریخ قرآن و آشنایی با تعابیر و معانی و اسرار اعجاز قرآن نمی‌باشد لذا مؤلف فراگیری مطالب این کتاب را به پژوهشگران توصیه می‌نماید.


شیوایی، سادگی، اختصار، دقت در استناد به همراه سیر منظم منطقی و استدلالی با تعابیر جدید در تدوین، بررسی مباحث با استعانت از ادله عقلیه و نقلیه و کتب معروف و معتبر مدون در علوم تفسیر و قرآن و بهرگیری از آثار علماء تاریخ، تفسیر، علوم قرآنی به همراه شواهد قرآنی و اتخاذ نتایج علمی در خلال بحثها، بررسی لغوی و اصطلاحی الفاظ و توضیح و دقت در ریشه آنها، ایراد بعضی پرسش‌ها و جواب آنها از مسائل و نکاتی است که در نگارش کتاب، سعی در رعایت آنها شده است.

۲.۱ - فصول و ابواب کتاب

فصول و ابواب کتاب پیرامون دو محور می‌باشد:
اول: تاریخ قرآن کریم یا به عبارت دیگر قطعی بودن نصوص قرآنی و بررسی تاریخی قرآن از ادیان سابق.
[۱] مدخل إلی تفسیر القرآن و علومه‌، عدنان محمد زرزور، ص۴۳ به بعد.

دوم: اعجاز قرآن، علوم تفسیری معاصر که ارتباط مستقیم در تعاملات، تفسیر، فهم و درک قرآن دارد.
[۲] مدخل إلی تفسیر القرآن و علومه‌، عدنان محمد زرزور، ص۱۴۳ به بعد.

ایشان کلام کوتاهی از قرآن و لغت عربی نیز دارد که در آن گوشه‌ای از خصوصیات زبان عربی و علت نزول قرآن در بین اعراب و مبعوث شدن نبی اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم از بین ایشان و نسل آنها را بررسی می‌کنند. همچنین از تاثیر قرآن در عالم خارج و داخل عرب، عظمت و شرافت و جاودانگی قرآن بحث کرده‌اند.

۲.۲ - گزارش محتوا

گزارش محتوا پس از مقدمه مباحث در چهار باب مطرح شده است.

۲.۲.۱ - باب اول

در مورد قرآن و زبان عربی: به عقیده مولف نزول قرآن به زبان عربی دلالت بر فضیلت بیانی این زبان دارد و مبعوث شدن پیامبر در بین اعراب دلالت بر وجود برخی طبایع انسانی است نه قومی. اثر قرآن در لغت عربی: قرآن با قوه دافعه‌اش، عراق، شام، مصر و سائر بلاد آفریقای شمالی را عرب کرده است. و با قوه نگهدارنده، زبان عربی را از تغییرات حفظ کرده است. نگارنده اثر قرآن در تمدن و فرهنگ اسلامی بررسی کرده و این دو را مرهون دین اسلام داند.
[۳] مدخل إلی تفسیر القرآن و علومه‌، عدنان محمد زرزور، ص۹ به بعد.


۲.۲.۲ - باب دوم

مؤلف پس از تعریف قرآن و فرق آن با حدیث می‌فرماید: «قرآن کلام معجزی است که بر پیامبر نازل شده و پیامبر متعبد به تلاوت آن بوده است». در کتب یهود و نصاری خلط و تحریف صورت گرفته و نبود همین کاستی درقرآن باعث مزیت قرآن و دین اسلام است. مدت نزول قرآن ۲۳ سال است و علت تدریجی بودن آنرا قوت قلب پیامبر، تسهیل حفظ آن و عثمان بن عفوان را عامل مؤثر در جمع آوری قرآن می‌داند.

۲.۲.۳ - باب سوم

در بحث اعجاز قرآن پس از بررسی جنبه تاریخی و موضوعی اعجاز قرآن می‌فرمایند: بیان قرآن دلیل بر اعجاز و آسمانی بودن آن است. ایشان فواصل قرآنی و التزام به حروف، کلمات، صیغه‌ها، سجع، تکرار قصص و... را از اجزاء اعجاز قرآن می‌داند.

۲.۲.۴ - باب چهارم

به عقید مؤلف اگر در آیات، لغت غریبی بود مستمعین متذکر می‌شدند. قرآن به لغت و اسلوب بلاغی عرب نازل شد و آنها مفاهیم آیات را می‌فهمیدند سپس به کشفیات علمی و تاکید بر عدم معارضه قرآن و اسلام با دانش آموختن اشاره می‌کنند. نگارنده تفسیر قرآن را فقط در سایه یقینات، صحیح می‌دانند. و پس از بیان تفسیر بیانی و علمی، سوره فجر و عادیات را تفسیر کرده و موضوع اساسی آنرا توجه به وجود خداوند ، بعث، با تصویر حسی و تحلیلی می‌داند.
[۴] مدخل إلی تفسیر القرآن و علومه‌، عدنان محمد زرزور، ص۲۰۹ به بعد.



در آخر کتاب فهرست موضوعات آمده و در پاورقی به آدرس آیات، روایات، منابع و بعضی نکات اشاره شده است.


۱. مدخل إلی تفسیر القرآن و علومه‌، عدنان محمد زرزور، ص۴۳ به بعد.
۲. مدخل إلی تفسیر القرآن و علومه‌، عدنان محمد زرزور، ص۱۴۳ به بعد.
۳. مدخل إلی تفسیر القرآن و علومه‌، عدنان محمد زرزور، ص۹ به بعد.
۴. مدخل إلی تفسیر القرآن و علومه‌، عدنان محمد زرزور، ص۲۰۹ به بعد.



نرم افزار مشکات الانوار، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.



جعبه ابزار