مراحل تدبر در سوره‌های قرآن کریم
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
تدبر در هر سوره نیازمند طی چهار مرحله است؛ دقت در مفاهیم آیات؛ کشف سیاق‌ها (پاراگراف‌ها)؛ جمع‌بندی سیاق‌ها؛ جمع‌بندی سیر سوره.
فهم معنای تک‌تک آیات سوره، مرحلۀ اول تدبر است. این مرحله نیازمند فراگیری لغات آن و نیز صرف و نحو عربی (ادبیات عرب) است. اگر کسی به ادبیات عرب مسلط نیست، لازم است از ترجمه‌های قرآن کریم استفاده کند.
نکته: در حین خواندن ترجمه، سعی در برقراری ارتباط میان متن فارسی و متن عربی، موجب تقویت در شناخت ادبیات عرب خواهد شد. علاوه بر این، خداوند قرآن کریم را طوری قرار داده است که یادگیری زبان آن برای انسان‌ها آسان است.
در این مرحله، باید با آیات همراه شد و به ارتباط (اتصال) آن‌ها توجه کرد. در این حین، تدبرکننده، گاهی به آیه‌ای برمی‌خورد که متوجه می‌شود این آیه، دیگر ادامۀ سخن قبلی نیست (انفصال). این آیه، آغاز یک پاراگراف (سیاق) جدید است. درواقع در این مرحله، متدبر در حال دسته‌بندی (سیاق‌بندی) است. «سیاق» مجموعۀ آیاتی است که از نظر مفهومی به یکدیگر متصل هستند.
در این مرحله، مطالب هر سیاق باید جمع‌بندی و به عنوان واحدی از سخن، فهمیده شود.
در این مرحله، از مسیر کشف ارتباط سیاق‌ها، سیر سوره جمع‌بندی می‌شود و آنچه سوره می‌خواهد بگوید، فهمیده می‌شود.
اگر این چهار مرحله، به‌صورت اصولی و قاعده‌مند طی شود، درک صحیحی از سوره حاصل خواهد شد. شایان ذکر است که طی کردن این چهار مرحله، نه تفکر است؛ نه تفقه است و نه تفسیر؛ بلکه تلاشی برام فهم خود قرآن کریم است.
وبگاه رسمی علی صبوحی طسوجی
