مسامرة الاخبار و مسایرة الاخیار (کتاب)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
«تاریخ سلاجفه یا مسامرة الاخبار و مسایرة الاخیار» تالیف «خواجه کریم الدین محمود بن محمد آقسرایی»، مورخ و منشی عهد سلجوقیان روم، که در اوایل قرن هشتم هجری درباره اوضاع تاریخ‌ها و تاریخ اسلام از هجرت پیامبر تا سلجوقیان، مغول و پادشاهان روم نوشته است.
کتاب را به چهار اصل تقسیم کرده است تا در آن درباره ی وضع تواریخ و کیفیت فایده ی آن و
تاریخ اسلام از
هجرت پیامبر اسلام تا برافتادن عباسیان، فرمانروایی سلجوقیان، خاقان‌های مغول، پادشاهان روم، امیران و صاحب منصبان روزگار ایشان و رویدادهایی که در دوره ی ملازمت مشاغل دیوانی آن‌ها بوده است، سخن گوید.
او کتاب خود را به نام امیر تیمورتاش چوپانی، فرمانروای
آسیای صغیر در زمان سلطان ابوسعید بهادرخان (۷۱۶ تا ۷۳۶ ه-. ق.) نوشت.
آن چه اکنون در دست است، همانا رویدادهای روزگار سلجوقی از آغاز تشکیل دولت سلجوقیان، ذکر سلاجقه ی
ایران و
روم و رویدادهای دوران آن خاندان تا استیلای مغول است. از ویژگی‌های این اثر ذکر ماده تاریخ‌هایی است که مولف درباره ی حوادث مهم و سال
مرگ بزرگان آورده است.
آق سرایی در
نثر منشیانه، دستی داشته و کتاب مسامره الاخبار او به چنین نثری نوشته شده است.
شعر فارسی نیز می‌سروده که نمونه‌هایی از آن را در همین کتاب می‌توان دید.
تنها اثر آق سرایی، چنانکه اشاره شد، مسامره الاخبار و مسایره الاخیار است که آن را به نام امیرتیمورتاش نوین چوپانی (د ۷۲۸ ق/ ۱۳۲۸ م)، فرمانروای آسیای صغیر در زمان سلطان ابوسعید بهادر (۷۱۶- ۷۳۶ ق/ ۱۳۱۶- ۱۳۳۶ م) نوشته است.
به عقیده برخی از صاحب نظران، مسامره الاخبار و
تاریخ ابن بی بی (الاوامرالعلائیه) دو کتاب تاریخ مهم درباره سلجوقان به شمار می‌روند. مسامره الاخبار به تصحیح عثمان توران با پیشگفتاری عالمانه به زبان ترکی جدید در ۱۹۳۴ م در آنکارا چاپ شده است.
نرم افزار تاریخ اسلامی ایران، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
