مسجد البیعه

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف

---

مسجد البیعه مسجدی در مکه است.

---

پیش از این اشاره کردیم که مسلمانان یثرب در مکه، در جمره عقبه برای نخستین بار با رسول خدا (صلی الله علیه وآله) بیعت کردند و پس از آن بود که اسلام در مدینه گسترش یافت. در محل این بیعت، مسجدی ساختند که به نام مسجد البیعه شهرت یافت.

---

بنای فعلی، بسیار کهن است و کتیبه ای کوفی در آن وجود دارد. ممکن است بنای آن در قرن نهم یا دهم انجام گرفته باشد و کتیبه را از دوره های قبل نگاه داشته باشند.
به نقل از ابن فهد، مسجد البیعه در سال ۱۴۴ هجری ساخته شده است. این مطلب بر اساس کتیبه ای بوده که در مسجد البیعه وجود داشته است.

---

وی در ذیل حوادث آن سال می نویسد: در این سال مسجدی بنا شد که آن را مسجد البیعه می نامند؛ این مسجد در نزدیکی عقبه قرار دارد، جایی که حدّ نهایی منا از طرف مکه است و آن، در شِعبی قرار دارد، دست چپ کسی که از منا به سوی مکه می رود. فاصله مسجد البیعه تا جمره عقبه یک
غلوه یا اندکی بیشتر است . غلوه به فاصله ای می گویند که یک تیر می رود.

---

همو در ذیل حوادث سال ۶۲۰ می نویسد: خلیفه عباسی مستنصر بالله، در این سال مسجد البیعه را که در نزدیکی منا است، تعمیر کرد .

---

مسجدالبیعه از مساجد مورد توجه حجاج طی قرن ها بوده است. ابن تیمیه که سنت دوری از اماکن متبرک را پایه گذاری کرده، به صراحت از این مسجد و این که محلی متبرک باشد، بد گویی کرده است . این نشان می دهد که در عصر وی مسلمانان به شدت به این مسجد علاقه مند بوده و در آن رفت و آمد داشته اند.

---

مساحت مسجد در آخرین بازسازی ۳۷۵ متر مربع و بدون سقف بوده است. اخباری در باره بازسازی آن در دوره عثمانی توسط سلاطین ترک نقل شده است.
همچنین آمده است که دو کتیبه در این مسجد وجود دارد؛ یکی به ساخته شدن آن به دست ابوجعفر منصور در سال ۱۴۴ هجری و دیگری به ساخته شدن آن در دوران مستنصر عباسی در سال ۶۲۹ اشاره دارد . در شعبان ۱۴۲۲ همراه دوست ارجمند جناب آقای محمدحسین فلاح زاده از آن دیداری کردیم، به همان صورت باقی بود و درِ آن کنده شده بود. همین وضعیت در سال ۱۴۲۳ نیز ادامه داشت.

---

فاکهی در کتاب اخبار مکه به طور مفصل داستان بیعت عقبه را ذیل عنوان مسجدالبیعه نوشته و اسامی کسانی از انصار را که در آن شبِ ترسناک در عقبه با رسول خدا(صلی الله علیه وآله)بیعت کردند، آورده است. در همین شب بود که امام علی(علیه السلام) در کنار محل ورودی شعب مراقب بود تا دشمنان به اینجا نفوذ نکنند .

---