• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

مسجد ضرار (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف




مَسْجِد ضِرَار یکی از واژگان قرآن کریم است و به معنای مسجدی می‌باشد كه به ضرر اسلام و براى کفر و ايجاد تفرقه و كمينگاه دشمن اسلام ساخته شده بود.



قبا دهى است در دو ميلى مدینه كه رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) در هجرت به آنجا وارد شد و در آنجا مسجدى ساخت و آن اوّلين مسجدی است كه در اسلام ساخته شد و آن را احترام به خصوصى است‌.
(لَمَسْجِدٌ أُسِّسَ عَلَى التَّقْوى‌ مِنْ أَوَّلِ يَوْمٍ ...) (مسجدى كه از روز نخست برپايه تقوا بنا شده. ...)
اين مسجد منتسب به بنی عمرو بن عوف است كه در قبا ساكن بودند. جماعتى از منافقان از بنی غنم بن عوف بر آن‌ها حسد برده در كنار مسجد قبا مسجدى ساختند و چون از آن فارغ شدند پيش حضرت رسول (صلى‌الله‌عليه‌وآله) آمده گفتند: يا رسول الله مسجدى ساخته‌ايم براى ناتوان‌ها و اهل حاجت كه نمى‌توانند به مسجد قبا بروند و نيز می‌خواهيم در فصل سرما و باران از آن استفاده كنيم، دوست داريم كه تشريف آورده در آن نماز بخوانيد و از خدا بركت بخواهيد. (نماز خواندن آن حضرت دليل رسميّت آن در مقابل مسجد قبا بود.) حضرت در آن موقع مشغول مقدمات سفر تبوک بود فرمود: الآن در پاى سفرم اگر بر گشتيم ان شاء اللّه آمده و براى شما نماز می‌خوانيم و ضمناً ابو عامر راهب كه از دشمنان آن حضرت و از دشمنان اسلام بود به اهل آن مسجد نامه نوشت كه: آماده شويد و مسجدى بسازيد. من پيش قيصر روم می‌روم، با لشكرى وارد مدينه شده و محمد (صلى‌الله‌عليه‌وآله) را از مدينه خارج می‌كنيم. منافقان در انتظار ورود ابو عامر بودند و می‌خواستند از آن مسجد استفاده كنند؛ لذا قرآن آن مسجد را مسجد ضرار خواند. مسجدی كه به ضرر اسلام و براى كفر و ايجاد تفرقه و كمينگاه دشمن اسلام ساخته شده بود. رسول خدا (صلى‌الله‌عليه‌وآله) چون از تبوک بر گشت آیات وحی ماجرا را خبر داد و حضرتش را از رفتن و نماز خواندن در آن نهى كرد و مسجد قبا را ستود. آن حضرت به چند نفر دستور داد رفته آن مسجد را ويران كرده و محلش را مزبله نمودند.


(وَ الَّذِينَ اتَّخَذُوا مَسْجِداً ضِراراً وَ كُفْراً وَ تَفْرِيقاً بَيْنَ الْمُؤْمِنِينَ وَ إِرْصاداً لِمَنْ حارَبَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ مِنْ قَبْلُ وَ لَيَحْلِفُنَّ إِنْ أَرَدْنا إِلَّا الْحُسْنى‌ وَ اللَّهُ يَشْهَدُ إِنَّهُمْ لَكاذِبُونَ) (لا تَقُمْ فِيهِ أَبَداً لَمَسْجِدٌ أُسِّسَ عَلَى التَّقْوى‌ مِنْ أَوَّلِ يَوْمٍ أَحَقُّ أَنْ تَقُومَ فِيهِ فِيهِ رِجالٌ يُحِبُّونَ أَنْ يَتَطَهَّرُوا وَ اللَّهُ يُحِبُّ الْمُطَّهِّرِينَ) ((گروهى ديگر از منافقان كسانى هستند كه مسجدى ساختند براى زيان رساندن (به اسلام) و تقويت كفر و تفرقه‌افكنى ميان مؤمنان و كمين‌گاهى براى كسى كه از پيش با خدا و پيامبرش مبارزه كرده بود؛ آن‌ها سوگند ياد مى‌كنند كه: جز نيكى (و خدمت)، نظرى نداشته‌ايم. امّا خداوند گواهى مى‌دهد كه آن‌ها قطعاً دروغگو هستند. هرگز در آن مسجد به عبادت نايست! مسجدى كه از روز نخست برپايه تقوا بنا شده، شايسته‌تر است كه در آن به عبادت بايستى؛ در آن، مردانى هستند كه دوست مى‌دارند پاكيزه باشند و خداوند پاكيزگان را دوست دارد.)


۱. توبه/سوره۹، آیه۱۰۸.    
۲. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۲۰۴.    
۳. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ج۹، ص۳۹۰.    
۴. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی، ج۹، ص۵۳۱.    
۵. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۵، ص۱۲۶-۱۲۷.    
۶. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۱، ص۲۱۳.    
۷. توبه/سوره۹، آیات۱۰۷ - ۱۰۸.    
۸. مکارم شیرازی، ناصر، ترجمه قرآن، ص۲۰۴.    
۹. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ج۹، ص۳۸۹-۳۹۰.    
۱۰. طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی، ج۹، ص۵۳۰-۵۳۱.    
۱۱. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ج۵، ص۱۲۵-۱۲۶.    
۱۲. طبرسی، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البیان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۱، ص۲۱۱-۲۱۳.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «مسجد ضرار»، ج۳، ص۲۲۸-۲۲۹.    






جعبه ابزار