• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

مطلق و مقیّد

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



دو صفت لفظ به لحاظ گستره شمول بر افراد ماهیت را مطلق و مقید گویند.



مطلق و مقید، از صفات لفظ بوده و گاهی صفت معنا نیز می‌شود؛ به خلاف اطلاق و تقیید که صفت معنا بوده و گاهی صفت لفظ نیز می‌گردد.


درباره شیوع و سریان در مطلق دو نظریه وجود دارد:
۱. شیوع و سریان در مطلق، به وضع است؛
۲. شیوع و سریان در مطلق، به وسیله جریان مقدمات حکمت است (نظر مشهور).


اطلاق و تقیید، یک امر نسبی است؛ به این معنا که هرگاه مفهومی با یکی از حالات عوارض و اوصافش سنجیده شود چنان چه آن مفهوم رها و وارسته از آن قید در نظر گرفته شود نسبت به آن، مطلق است و هر گاه همراه با قید لحاظ شود، مقید است، مثل «اعتق رقبة مؤمنة» که نسبت به قید مؤمنه، مقید، و نسبت به قید دیگری مانند عدالت، مطلق است.
[۲] جناتی، محمد ابراهیم، دروس فی الفقه المقارن، ج۱، ص۱۴۹.
[۳] محمدی، ابوالحسن، مبانی استنباط حقوق اسلامی یا اصول فقه، ص۱۲۲.



۱. مشکینی، علی، اصطلاحات الاصول، ص۲۴۶.    
۲. جناتی، محمد ابراهیم، دروس فی الفقه المقارن، ج۱، ص۱۴۹.
۳. محمدی، ابوالحسن، مبانی استنباط حقوق اسلامی یا اصول فقه، ص۱۲۲.



فرهنگ‌نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، برگرفته از مقاله «مطلق و مقید».



جعبه ابزار