معنای ایجادی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
معنای ایجادی، معنای ایجاد شده به سبب استعمال
لفظ می باشد.
معنای ایجادی، مقابل
معنای اخطاری بوده و عبارت است از معنایی که با قطع نظر از استعمال، دارای واقعیتی (
تقرر و
ثبوت ) در خارج و یا در
ذهن و عالم
مفهوم نیست، بلکه
استعمال لفظ در معنا ، سبب ایجاد معنا در ذهن
مخاطب می‌گردد نه خطور آن؛ یعنی
استعمال به مثابه یک
علت ایجاد کننده است که
معنا را ایجاد می‌کند، مانند:
معانی حروف که قبل از استعمال، هیچ گونه ثبوت و واقعیتی در خارج و در ذهن ندارد و به محض استعمال، ایجاد می‌گردد.
نکته اول:
مرحوم «
محقق نایینی » معانی حرفی را معانی ایجادی، و
معانی اسمی را معانی اخطاری می‌داند.
نکته دوم:
«
شهید صدر » ایجادی بودن
معنای حرفی را به گونه‌ای متفاوت از مرحوم «
نایینی »
تفسیر می‌کند. به نظر «شهید صدر» ایجادی بودن معانی حرفی به معنای ایجاد
مصداق ربط و
حقیقت ربط در ذهن است؛ یعنی معانی حرفی از یک نظر،
مفهوم ربط و از نظر دیگر، مصداق ربط است؛ اما مرحوم «نایینی» ایجادی بودن معنای حرفی را به معنای ایجاد ربط مفهومی میان اجزای
کلام می‌داند.
معنای اخطاری.
فرهنگ‌نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، برگرفته از مقاله «معنای ایجادی».
