• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

معک (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: مفردات نهج البلاغه (جلد ۲)
مقالات مرتبط: (مقالات مرتبط).

تَمَعُّک (به فتح تاء و میم) از واژگان نهج البلاغه به معنای غلطيدن در خاک است. امام (صلوات‌الله‌علیه) از این واژه در رابطه با خلقت زمین استفاده کرده است. این کلمه فقط یک بار در نهج‌ البلاغه آمده است.


تَمَعُّک
[۱] قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۹۸۴.    
[۲] طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۵، ص۲۸۸.    
از باب تفعّل به معنای غلطيدن در خاک است.

حضرت علی (علیه‌السّلام) در رابطه با خلقت زمین فرموده: «وَ ذَلَّ مُسْتَخْذِياً إِذْ تَمعَّكَتْ عَلَيْهِ بِكَوَاهِلِهَا، فَأَصْبَحَ بَعْدَ اصْطِخَابِ أَمْوَاجِهِ، سَاجِياً مَقْهُوراً»
[۳] السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۹۷، خطبه ۹۰.    
[۴] عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ص۱۷۳، خطبه ۸۹.    
[۵] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۳۲، خطبه ۹۱.    
اشاره به مهار مركز مذاب زمين با پوسته زمين است. يعنى: «درياى درون زمين آرام گرفت و ذليل شد، آنگاه كه پوسته زمين شانه‌هاى خود را بر آن گذاشت، در نتيجه بعد از آن همه امواج بالا رفته، آرام و مقهور گرديد.»
[۶] مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۸۹، خطبه ۹۱.    
[۷] ابن میثم بحرانی، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۷۷۰.    
(شرح‌های خطبه:
[۸] ابن میثم بحرانی، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۷۷۶.    
[۹] مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۴، ص۱۴۱.    
[۱۰] هاشمی خویی، حبیب‌الله‌، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۷، ص۱۰.    
[۱۱] ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۶، ص۴۳۷.    
) تمعّک در اينجا غلطيدن و نشستن پوسته زمين بر روى درياى درون آن است.

این کلمه فقط یک بار در نهج‌ البلاغه آمده است.
[۱۲] السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۹۷، خطبه ۹۰.    


۱. ↑ قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۹۸۴.    
۲. ↑ طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۵، ص۲۸۸.    
۳. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۹۷، خطبه ۹۰.    
۴. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ص۱۷۳، خطبه ۸۹.    
۵. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۳۲، خطبه ۹۱.    
۶. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۸۹، خطبه ۹۱.    
۷. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۷۷۰.    
۸. ↑ ابن میثم بحرانی، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۷۷۶.    
۹. ↑ مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمومنین، ج۴، ص۱۴۱.    
۱۰. ↑ هاشمی خویی، حبیب‌الله‌، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة، ج۷، ص۱۰.    
۱۱. ↑ ابن ابی‌الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۶، ص۴۳۷.    
۱۲. ↑ السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۹۷، خطبه ۹۰.    


• قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «تمعّک»، ج۲، ص۹۸۴.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 90 نهج البلاغه
جعبه ابزار