ملق (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
مَلْق (به فتح میم و سکون لام) از
واژگان نهج البلاغه به معنای فقر است. اصل آن به معنى نرمى است كه فقر آدمى را نرم و ذليل مى‌كند. از مشتقات این کلمه در
نهج البلاغه،
إِمْلَاق (به کسر همزه و سکون میم) به معنى فقر و بى‌چيزى است. این کلمه سه بار در نهج البلاغه آمده است.
مَلْق (مثل عقل) به معنای فقر است. اصل آن به معنى نرمى است كه فقر آدمى را نرم و ذليل مى‌كند،
إِمْلَاق نيز به معنى فقر و بى‌چيزى است.
حضرت علی (علیه‌السّلام) درباره برادرش
عقيل فرموده:
«وَ اللهِ لَقَدْ رَأَيْتُ عَقِيلاً وَ قَدْ أمْلَقَ حَتَّى اسْتماحَنِي مِنْ بُرِّكُمْ صَاعاً» «به
خدا قسم برادرم عقيل را ديدم كه فقير شده تا از گندم بيت المال از من به قدر صاعى (سه كيلو) خواست.»
(شرح‌های خطبه:
)
و نيز حضرت فرموده:
«إِذَا أَمْلَقْتُمْ فَتَاجرُِوا اللهَ بِالصَّدَقَةِ» «چون فقير شديد با خدا با صدقه معامله كنيد، يعنى صدقه بدهيد كه فقر از شما برود.»
(شرح‌های حکمت:
)
محمد عبده گويد: در اينجا سرّى نامعلوم هست.
و نيز حضرت فرمايد:
«الثَّنَاءُ بِأَكْثَرَ مِنَ الاْسْتِحْقَاقِ مَلَقٌ، وَ التَّقْصِيرُ عَنِ الاِْسْتِحْقَاقِ عِيٌّ أَوْ حَسَدٌ» يعنى: «تعريف كردن زياده از حدّ تملّق و كمتر از حدّ عجز و يا از روى حسد است.»
(شرح‌های حکمت:
)
ملق مثل شرف به معنى تملّق و
عىّ به معنى عجز است.
این کلمه سه بار در نهج البلاغه آمده است.
•
قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «ملق»، ج۲، ص۹۸۹.
