• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

منافقان و بادیه‌نشینان (قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



در این مقاله بحث در مورد آن عده از منافقان هست که دل به یاری پیامبر نمی‌دادند و دوست داشتند اخبار و اطلاعات را از بادیه‌نشینان دریافت کنند.



یحسبون الاحزاب لم یذهبوا وان یات الاحزاب یودوا لو انهم بادون فی الاعراب یسـلون عن انبائکم... «آنها گمان می‌کنند هنوز لشکر احزاب نرفته‌اند، و اگر برگردند اینها دوست می‌دارند در میان اعراب بادیه‌نشین پراکنده و پنهان شوند و از اخبار شما جویا گردند و اگر در میان شما باشند جز کمی پیکار نمی‌کنند».

۱.۱ - تفسیر آیه

کابوس وحشتناکی بر فکر آنها سایه افکنده، گوئی سربازان کفر مرتبا از مقابل چشمان‌شان رژه می‌روند، شمشیرها را برهنه کرده و نیزه‌ها را به آنها حواله می‌کنند! این جنگاوران ترسو، این منافقان بزدل از سایه خود نیز وحشت دارند، هر صدای اسبی بشنوند، هر نعره شتری به گوش‌شان رسد، از ترس به خود می‌پیچند به گمان اینکه لشکریان احزاب برگشته‌اند!. سپس اضافه می‌کند: (اگر بار دیگر احزاب برگردند آنها دوست می‌دارند سر به بیابان بگذارند و در میان اعراب بادیه‌نشین پراکنده و پنهان شوند) (و ان یات الاحزاب یودوا لو انهم بادون فی الاعراب). (آری بروند و در آنجا بمانند و مرتبا از اخبار شما جویا باشند) (یسئلون عن انبائکم). لحظه به لحظه از هر مسافری جویای آخرین خبر شوند، مبادا احزاب به منطقه آنها نزدیک شده باشند، و سایه آنها به دیوار خانه آنها بیفتد! و این منت را بر سر شما بگذارند که همواره جویای حال و وضع شما بودیم! و در آخرین جمله می‌افزاید: (به فرض که آنها فرار هم نمی‌کردند و در میان شما بودند جز به مقدار کم نمی‌جنگیدند) (و لو کانوا فیکم ما قاتلوا الا قلیلا).
نه از رفتن آنها نگران باشید، نه از وجودشان خوشحال که آنها افرادی بی‌ارزش و بی‌خاصیت‌اند.


یحسبون الاحزاب لم یذهبوا وان یات الاحزاب یودوا لو انهم بادون فی الاعراب یسـلون عن انبائکم...
خداوند سبحان گروه منافقین را توصیف کرده و فرمود:
یحسبون الاحزاب لم یذهبوا یعنی گروه‌هایی از قریش و غطفان و اسد و یهودانی که بر علیه رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم تشکیل حزب دادند می‌پندارند منصرف نشده‌اند و حال آنکه آنها منصرف شده و فرار را بر قرار اختیار کردند و البته ایشان این گمان را برای ترسشان و کثرت محبتشان بشکست مسلمین بردند.
و ان یات الاحزاب یعنی اگر احزاب و مشرکین دوباره برگردند برای نبرد با مسلمین. یودوا لو انهم بادون فی الاعراب یسئلون عن انبائکم، یعنی این گروه منافقون دوست دارند که در بیابان با اعراب صحرا نشین باشند و از اخبار شما پرسش کنند و با شما نباشند که کشته شوند و منتظر حوادث باشند
و لو کانوا فیکم ما قاتلوا الا قلیلا، یعنی و اگر این گروه منافقین با شما و میان شما بودند جنگ نمی‌کردند با دشمنان شما مگر اندکی که توهم و خیال شود که ایشان در جمله و جمعیت شمایند، نه برای آنکه شما را یاری کنند و با شما بر علیه دشمنان به نبرد برخیزند.
جبائی و مقاتل گویند: یعنی قتال و نبرد کمی از روی ریاء و خودنمایی از غیر آنکه بحساب خدا بگذارند و اگر قتالشان برای خدا بود کم نمی‌شد (بلکه دوش بدوش مسلمین با دشمنان می‌جنگیدند).


۱. احزاب/سوره۳۳، آیه۲۰.    
۲. تفسیر نمونه، آیت الله ناصر مکارم شیرازی، ج۱۷، ص۲۳۸.    
۳. احزاب/سوره۳۳، آیه۲۰.    
۴. مجمع البیان فی تفسیر القرآن، فضل بن حسن، ج۸، ص۱۴۲.    



فرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «منافقان و بادیه‌نشینان».    



جعبه ابزار