• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

منصور بن محمد هروی

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


منبع: منصور بن محمد هروی


منصور بن محمد هروی (حدود ۳۶۰ ـ ۴۴۰ هـ.ق) فقیه، ادیب و شاعر شافعی، اهل هرات بود.
او فقه را در بغداد نزد ابوحامد اسفراینی آموخت و از بزرگان علمی مانند ابوالفضل بن حمدویه و عباس بن فضل نضروی بهره برد.
باخزری از نظم و نثر شگفت‌انگیز او یاد کرده و گفته است که اشعارش دل‌ها را صید می‌کرد.
وی مدتی قاضی هرات بود و در برخی اشعارش قادربالله عباسی را مدح کرده است.
از آثارش منیة الراضی برسائل القاضی و دیوان شعر شامل چهل هزار بیت از خمریات و غزلیات است.
ایشان پس از حدود هشتاد سال عمر در سال ۴۴۰ (هجری قمری) درگذشت.


ابواحمد منصور بن محمد بن محمد هروی ازدی مهلبی
[۱] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۶، ص۲۷۲۷.    
[۲] سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۵، ص۳۴۶.    
[۳] ثعالبی، عبدالملک بن محمد، یتیمة الدهر، ج۴، ص۳۹۹.    
[۴] باخرزی، علی بن حسن، دمیه القصر، ج۲، ص۷۱۹.    
[۵] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۹، ص۴۹۶.    
[۶] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۷، ص۳۰۳.    
فقیه، ادیب و شاعر
[۷] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۶، ص۲۷۲۷.    
[۸] سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۵، ص۳۴۶.    
[۹] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۹، ص۴۹۶.    
اهل هرات و از فقهای شافعی بود.
[۱۰] سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۵، ص۳۴۶.    
[۱۱] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۷، ص۳۰۳.    

وی از بزرگان و مفاخر هرات
[۱۲] ثعالبی، عبدالملک بن محمد، یتیمة الدهر، ج۴، ص۳۹۹.    
و از دانشمندان بافضیلت و خوش ذوق خراسان به شمار می‌آمد.
به گفته باخزری نظم و نثری شگفت‌انگیز داشت و با اشعارش دل‌ها را صید می‌کرد.
[۱۳] باخرزی، علی بن حسن، دمیه القصر، ج۲، ص۷۲۰.    

با این‌که اهل هرات بود، در اشعارش هیچ نوع پیچیدگی و گنگی مشاهده نمی‌شد.
[۱۴] سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۵، ص۳۴۶.    
[۱۵] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۹، ص۴۹۶.    



ابواحمد فقه را در بغداد از محضر ابوحامد اسفراینی فرا گرفت
[۱۶] سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۵، ص۳۴۶.    
[۱۷] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۶، ص۲۷۲۷.    
[۱۸] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۹، ص۴۹۶.    
[۱۹] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۷، ص۳۰۳.    
و از بزرگانی چون ابوالفضل بن حمدویه(خمیرویه)
[۲۰] سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۵، ص۳۴۶.    
[۲۱] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۶، ص۲۷۲۷.    
[۲۲] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۹، ص۴۹۶.    
و عباس بن فضل نضروی نیز استفاده کرد.
[۲۳] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۶، ص۲۷۲۷.    
[۲۴] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۹، ص۴۹۶.    
[۲۵] سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۵، ص۳۴۶.    



منصور بن محمد مدتی قاضی هرات بود،
[۲۶] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۶، ص۲۷۲۷.    
[۲۷] سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۵، ص۳۴۶.    
[۲۸] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۹، ص۴۹۶.    
[۲۹] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۷، ص۳۰۳.    
در بعضی اشعارش قادربالله عباسی را مدح کرده است.
[۳۰] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۶، ص۲۷۲۷.    
[۳۱] سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۵، ص۳۴۶.    
[۳۲] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۹، ص۴۹۶.    
[۳۳] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۷، ص۳۰۳.    

گفته شده است وی در هر شبانه روز یک بار قرآن را ختم می‌کرد.
[۳۴] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۹، ص۴۹۶.    
[۳۵] سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۵، ص۳۴۶.    

این در حالی است که برخی وی را دائم الخمر و مشتاق به غنا و موسیقی دانسته‌اند.
[۳۶] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۷، ص۳۰۳.    



ازدی آثاری تألیف کرده که عبارتند از:
• منیة الراضی برسائل القاضی گردآوری ابوالفضل میدانی؛
[۳۷] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۷، ص۳۰۳.    

• دیوان شعر که شامل چهل هزار بیت از خمریات و غزلیات بوده است.
[۳۸] باخرزی، علی بن حسن، دمیه القصر، ج۲، ص۷۲۰.    
[۳۹] ثعالبی، عبدالملک بن محمد، یتیمة الدهر، ج۴، ص۳۹۹.    
[۴۰] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۷، ص۳۰۳.    


هروی پس از حدود هشتاد سال عمر
[۴۱] ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۹، ص۴۹۶.    
در سال ۴۴۰ (هجری قمری) درگذشت.
[۴۲] اسنوی، عبدالرحیم، طبقات الشافعیه، ج۱، ص۵۴.
[۴۳] سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۵، ص۳۴۶.    
[۴۴] حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۶، ص۲۷۲۷.    
با این حساب ولادت او را باید در حدود ۳۶۰ (هجری قمری) بدانیم.
(دیگر منابع:
[۴۵] ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۸، ص۵۰۴.    
[۴۶] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۷، ص۳۰۳.    
)


۱. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۶، ص۲۷۲۷.    
۲. ↑ سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۵، ص۳۴۶.    
۳. ↑ ثعالبی، عبدالملک بن محمد، یتیمة الدهر، ج۴، ص۳۹۹.    
۴. ↑ باخرزی، علی بن حسن، دمیه القصر، ج۲، ص۷۱۹.    
۵. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۹، ص۴۹۶.    
۶. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۷، ص۳۰۳.    
۷. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۶، ص۲۷۲۷.    
۸. ↑ سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۵، ص۳۴۶.    
۹. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۹، ص۴۹۶.    
۱۰. ↑ سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۵، ص۳۴۶.    
۱۱. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۷، ص۳۰۳.    
۱۲. ↑ ثعالبی، عبدالملک بن محمد، یتیمة الدهر، ج۴، ص۳۹۹.    
۱۳. ↑ باخرزی، علی بن حسن، دمیه القصر، ج۲، ص۷۲۰.    
۱۴. ↑ سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۵، ص۳۴۶.    
۱۵. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۹، ص۴۹۶.    
۱۶. ↑ سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۵، ص۳۴۶.    
۱۷. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۶، ص۲۷۲۷.    
۱۸. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۹، ص۴۹۶.    
۱۹. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۷، ص۳۰۳.    
۲۰. ↑ سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۵، ص۳۴۶.    
۲۱. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۶، ص۲۷۲۷.    
۲۲. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۹، ص۴۹۶.    
۲۳. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۶، ص۲۷۲۷.    
۲۴. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۹، ص۴۹۶.    
۲۵. ↑ سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۵، ص۳۴۶.    
۲۶. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۶، ص۲۷۲۷.    
۲۷. ↑ سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۵، ص۳۴۶.    
۲۸. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۹، ص۴۹۶.    
۲۹. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۷، ص۳۰۳.    
۳۰. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۶، ص۲۷۲۷.    
۳۱. ↑ سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۵، ص۳۴۶.    
۳۲. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۹، ص۴۹۶.    
۳۳. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۷، ص۳۰۳.    
۳۴. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۹، ص۴۹۶.    
۳۵. ↑ سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۵، ص۳۴۶.    
۳۶. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۷، ص۳۰۳.    
۳۷. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۷، ص۳۰۳.    
۳۸. ↑ باخرزی، علی بن حسن، دمیه القصر، ج۲، ص۷۲۰.    
۳۹. ↑ ثعالبی، عبدالملک بن محمد، یتیمة الدهر، ج۴، ص۳۹۹.    
۴۰. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۷، ص۳۰۳.    
۴۱. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، تاریخ الاسلام، ج۲۹، ص۴۹۶.    
۴۲. ↑ اسنوی، عبدالرحیم، طبقات الشافعیه، ج۱، ص۵۴.
۴۳. ↑ سبکی، عبدالوهاب بن تقی‌الدین، طبقات الشافعیة الکبری، ج۵، ص۳۴۶.    
۴۴. ↑ حموی، یاقوت بن عبدالله، معجم الادباء، ج۶، ص۲۷۲۷.    
۴۵. ↑ ذهبی، محمد بن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۸، ص۵۰۴.    
۴۶. ↑ زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۷، ص۳۰۳.    


• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، برگرفته از مقاله «منصور بن محمد هروی»، ج۳، ص۳۹۲.


رده‌های این صفحه : ادیبان شافعی قرن 5 (قمری) | درگذشتگان سال 440 (قمری) | زادگان سال 360 (قمری) | شاعران شافعی قرن 5 (قمری) | شخصیت‌های شافعی قرن 5 (قمری) | فقهای شافعی قرن 5 (قمری) | قاضیان شافعی قرن 5 (قمری) | مؤلفان شافعی قرن 5 (قمری)
جعبه ابزار