• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

نتیجه اطلاق خام

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



نتيجه اطلاق، استنباط مطلق بودن امر مولا، به دليل عدم ذكر متمّم جعل می‌باشد.



نتيجه اطلاق، يعنى كشف اين كه چيزى را كه مولا به آن امر كرده، تمام مراد او است، كه از طريق تمسك به عدم ذكر متمم جعل از ناحيه مولا به دست مى‌آيد؛ البته در موردى كه قابليت ذكر آن وجود داشته باشد(در جايى كه اطلاق لفظى ممكن نيست).


فرق نتيجه اطلاق و اطلاق لفظى اين است كه عدم ذكر قيد در اطلاق لفظى با وجود مقدمات حكمت، نشان مى‌دهد كه مراد مولا از امرش، اطلاق بوده است؛ يعنى مولا امر را به صورت مطلق انشا نموده است. اما عدم ذكر متمم جعل، نشان دهنده اين نيست كه مراد مولا از امر اطلاق بوده است، بلكه نشانه‌دهنده اين است كه آن چه مولا به آن امر نموده تمام غرض وى بوده و انگيزه ديگرى ندارد، و الاّ آن را به كمك متمم جعل ذكر مى‌كرد؛ براى مثال، در امر «ادفنوا موتاكم»، اگر شرايط براى آوردن قيدِ «قصد قربت»، از طريق متمم جعل، امر دوم به صورت «ادفنوا موتاكم بقصد القربة» فراهم بود، ولى مولا آن را ذكر نكرد، آشكار مى‌شود كه امر مولا به دفن اموات، به فرض وجود قصد قربت اختصاص ندارد، وگرنه آن را ذكر مى‌كرد.




۳.۱ - نكته اول

مرحوم «مظفر» نتيجة الاطلاق را همان اطلاق مقامى مى داند(۱)

۳.۲ - نكته دوم

مرحوم «نايينى» اشتراك عالم و جاهل را در احكام، از باب نتيجه اطلاق، و استفاده تقييد وجوب جهر و اخفات در نماز قصر و اتمام را به وجود علم، از باب «نتيجة التقييد» مى داند كه هر دو از راه متمم جعل به دست آمده است(۲)(۳)(۴)(۵)(۶)(۷)

(۱) مظفر، محمد رضا، اصول الفقه، ج۱، ص۸۱
(۲) مظفر، محمد رضا، اصول الفقه، ج۲، ص۳۸
(۳) نائينى، محمد حسين، فوائد الاصول، ج ۱، ص (۱۶۰-۱۵۹) و ۱۶۲.
(۴) فاضل لنكرانى، محمد، سيرى كامل در اصول فقه، ج ۳، ص ۵۸۷.
(۵) محمدى، على، شرح اصول فقه، ج۱، ص۱۶۷_۱۶۴.
(۶) محمدى، على، شرح اصول فقه، ج۳، ص۶۱.
(۷) نائينى، محمد حسين، اجود التقريرات، ج۱، ص۵۲۱.



جعبه ابزار