نسبت انشایی خام
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
نسبت إنشايى به نسبت ايجاد شده با انشا اطلاق می‌شود.
نسبت انشايى، نسبتى است كه به محض انشا ايجاد مى‌گردد؛ به بيان ديگر، لفظ، وجود تنزيلى براى معنا است و به صرف انشا، نسبت تنزيلا ايجاد مى‌گردد.
به خلاف نسبت إخبارى كه منشأ انتزاع خارجى دارد، در نسبت انشايى، نسبت از خارج انتزاع نمى‌شود بلكه در خارج توليد مى‌گردد.
نسبت موجود در جمله‌هاى تام انشايى را نسبت تام انشانى مى‌نامند.
به نظر مشهور اصولى‌ها جمله تام براى نسبت وضع شده است، با اين تفاوت كه در جمله‌هاى انشايى معانى به وسيله الفاظ ايجاد مى‌شود، در حالى كه در جمله‌هاى خبرى الفاظ از معانى حكايت مى‌كند.
نسبت موجود در حروف ايجادى، نوعى نسبت ناقص انشايى است، در حالى كه نسبت موجود در جمله تام انشايى، نوعى نسبت تام انشايى است.(۱)(۲)
(۱) صدر، محمد باقر، بحوث فى علم الاصول، ج۱، ص۲۸۸
(۲) صدر، محمد باقر، بحوث فى علم الاصول، ج۱، ص۳۱۳.
