• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

نسبت تام

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



نسبت تام به نسبت دارای معنای تامّ مستفاد از هیئت جمله تام گفته می‌شود.



نسبت تام، مقابل نسبت ناقص بوده و مفید معنای تام است؛ یعنی گوینده پس از بیان آن، حق سکوت دارد.


نسبت تام به نظر مشهور علمای اصول «موضوع له» هیئت جمله تام می‌شود؛ به خلاف نسبت ناقص که «موضوع له» حروف و هیئت جمله ناقص می‌گردد.


تمامیت و نقصان از شئون نسبت در عالم ذهن به شمار می آید نه در عالم خارج، و نسبت در ذهن وقتی تام است که در ذهن وارد گردد و بین دو مفهوم ذهنی که تغایر دارند، ارتباط بر قرار کند که حاکی از ارتباط حقیقی آن دو در خارج باشد؛ برای مثال، در جمله «زید ابیض»، بیاض زید، نسبتی تام است، زیرا میان صورت ذهنی زید و بیاض ارتباط بر قرار می‌کند؛ ارتباطی که بیان کننده اتحاد این دو در خارج بوده و معنایی تام را می‌رساند.
[۱] صدر، محمد باقر، دروس فی علم الاصول، ج۲، ص۷۰.
[۲] خوانساری، محمد، منطق صوری، ص۶۶.
[۴] صدر، محمد باقر، بحوث فی علم الاصول، ج۱، ص۲۶۸.
[۵] صدر، محمد باقر، بحوث فی علم الاصول، ج۱، ص۳۰۸.



۱. صدر، محمد باقر، دروس فی علم الاصول، ج۲، ص۷۰.
۲. خوانساری، محمد، منطق صوری، ص۶۶.
۳. صدر، محمد باقر، المعالم الجدیدة للاصول، ص۱۲۳.    
۴. صدر، محمد باقر، بحوث فی علم الاصول، ج۱، ص۲۶۸.
۵. صدر، محمد باقر، بحوث فی علم الاصول، ج۱، ص۳۰۸.



فرهنگ‌نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، برگرفته از مقاله «نسبت تام».



جعبه ابزار