نسبت تام خام
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
نسبت تام به نسبت داراى معناى تامّ مستفاد از هيئت جمله تام گفته می‌شود.
نسبت تام، مقابل نسبت ناقص بوده و مفيد معناى تام است؛ يعنى گوينده پس از بيان آن، حق سكوت دارد.
نسبت تام به نظر مشهور علماى اصول «موضوع له» هيئت جمله تام مى‌شود؛ به خلاف نسبت ناقص كه «موضوع له» حروف و هيئت جمله ناقص مى‌گردد.
تماميت و نقصان از شئون نسبت در عالم ذهن به شمار مى آيد نه در عالم خارج، و نسبت در ذهن وقتى تام است كه در ذهن وارد گردد و بين دو مفهوم ذهنى كه تغاير دارند، ارتباط بر قرار كند كه حاكى از ارتباط حقيقى آن دو در خارج باشد؛ براى مثال، در جمله «زيد ابيض»، بياض زيد، نسبتى تام است، زيرا ميان صورت ذهنى زيد و بياض ارتباط بر قرار مى‌كند؛ ارتباطى كه بيان كننده اتحاد اين دو در خارج بوده و معنايى تام را مى‌رساند.(۱)(۲)(۳)(۴)(۵)
(۱) صدر، محمد باقر، دروس فى علم الاصول، ج۲، ص۷۰.
(۲) خوانسارى، محمد، منطق صورى، ص۶۶.
(۳) صدر، محمد باقر، المعالم الجديدة للاصول، ص۱۲۳.
(۴) صدر، محمد باقر، بحوث فى علم الاصول، ج۱، ص۲۶۸.
(۵) صدر، محمد باقر، بحوث فى علم الاصول، ج۱، ص۳۰۸.
