• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

نشأ (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف





نَشَأ (به فتح نون و شین) از واژگان نهج البلاغه به معنای پديد آمدن است.
النَشْاء (به فتح نون و سکون شین) به معنای پديد آوردن و آفريدن است.
ناشِئَة (به کسر شین و فتح همزه) به معنای پديد آمده و خلق شده آمده است.
نَشْأَة (به فتح نون و سکون شین) مصدر است به معناى پديد آمدن و به معناى مفعول (پديد آمده) به كار می‌رود و شايد اسم مصدر باشد.
مواردى از آن در نهج‌ البلاغه آمده است.



نَشَأ: به معنای پديد آمدن است.
«نَشَاَ الشيءُ نَشْأ:حدث و تجدَّد»
النَشْاء به معنای پديد آوردن و آفريدن است.
ناشِئَة به معنای پديد آمده و خلق شده آمده است.
نَشْأَة مصدر است به معناى پديد آمدن و به معناى مفعول (پديد آمده) به كار می‌رود و شايد اسم مصدر باشد.


به برخی از مواردی که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - خطبه ۱

امام علی (صلوات‌الله‌علیه) می‌فرماید: «أَنْشَأَ الخَلْقَ إنْشاءً.» (خلق را ايجاد نمود.) (شرح‌های خطبه: )

۲.۲ - حکمت۴۴۲

حضرت درباره زبیر فرموده: «ما زالَ الزُّبَيْرُ رَجُلاً مِنّا أَهْلَ الْبَيْتِ حَتَّى نَشَأَ ابْنُهُ الْمَشْؤُومُ عَبْدُ اللهِ» (زبير پيوسته از ما اهل‌بیت بود تا كه پسر شومش عبد الله به وجود آمد، و او را از ما برگردانيد.) (شرح‌های حکمت: )

۲.۳ - خطبه ۹۰

حضرت علی (علیه‌السلام) درباره علم حق تعالی فرموده: «عالِمُ السِّرِّ مِنْ ضَمائِرِ الْمُضْمِرِينَ... وَ ناشِئَةِ الْغُيومِ وَ مُتَلاَحِمِها وَ دُرورِ قَطْرِ السَّحابِ في مُتَراكِمِها» «داناى اسرار سينه‌هاست و داناست به ابرهاى پديد آينده و بهم پيوسته و داناست به قطره‌هاى باران در متراكم ابرها.» شرح‌های خطبه: ()

۲.۴ - خطبه ۱۶۳

حضرت خطاب به مخلوق فرمايد: «أَيُّها الْـمَخْلُوقُ السَّوِيُّ، وَالْمُنْشَأُ الْمَرْعِىُّ، فی ظُلُماتِ الاَْرْحامِ» «يعنى: اى آفريده مستوى الخلقه و اى آفريده تحت نظر در ظلمت‌هاى ارحام.» (شرح‌های خطبه: )
«منشأ» اسم مفعول از باب افعال است.

۲.۵ - حکمت ۱۲۱

و نيز فرمايد: «وَ عَجِبْتُ لِمَن أَنْكَرَ النَّشْأَةَ الاُْخْرَى، وَ هُوَ يَرَى النَّشْأَةَ الاُْولَى.» (تعجّب مى‌كنم از كسى كه انكار جهان ديگر مى‌كند در حالى كه جهان نخست را مى‌بيند.) (شرح‌های حکمت: )
كه مراد خلقت دنیا و خلقت آخرت است.


مواردى از آن در نهج‌ البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۱۰۳۶.    
۲. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۱، ص۴۱۵.    
۳. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۵، ص۳۹۹.    
۴. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۱، ص۴۱۶.    
۵. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۵، ص۳۹۹.    
۶. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۵، ص۳۹۹.    
۷. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۲۸، خطبه ۱.    
۸. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۱، ص۹، خطبه ۱.    
۹. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۰، خطبه ۱.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۵.    
۱۱. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۲۸۸.    
۱۲. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۲۹۰.    
۱۳. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیرالمؤمنین، ج۱، ص۱۱۱.    
۱۴. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۳۵۴.    
۱۵. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۸۲.    
۱۶. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۸۷، حکمت ۴۴۲.    
۱۷. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۲۶۰، حکمت ۴۵۳.    
۱۸. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۵۵۵، حکمت ۴۵۳.    
۱۹. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۸۴۹، حکمت ۴۵۳.    
۲۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۱۵، ص۵۷۱.    
۲۱. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۷، ص۴۵.    
۲۲. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۱۰۲.    
۲۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۲۰۳-۲۰۶، خطبه ۹۰.    
۲۴. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعه الاستقامه، ج۱، ص۱۷۸- ۱۸۰، خطبه ۸۹.    
۲۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۳۴-۱۳۵، خطبه ۹۱.    
۲۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۱۹۳-۱۹۵، خطبه ۹۱.    
۲۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۷۷۳-۷۷۴.    
۲۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۲، ص۷۹۸-۸۰۱.    
۲۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۴، ص۱۸۱-۱۸۹.    
۳۰. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۵۲-۵۴.    
۳۱. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۲۲-۲۳.    
۳۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۵۷، خطبه ۱۶۳.    
۳۳. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۲، ص۸۳، خطبه ۱۵۸.    
۳۴. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۳۳، خطبه ۱۶۳.    
۳۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۵۷، خطبه ۱۶۳.    
۳۶. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۴۸.    
۳۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۴۸.    
۳۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۶، ص۳۲۴.    
۳۹. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۲۵.    
۴۰. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۲۵۷.    
۴۱. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۰۱، حکمت ۱۲۱.    
۴۲. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه ج۳، ص۱۸۰، حکمت ۱۲۶.    
۴۳. صالح، صبحی نهج البلاغه، ص۴۹۱، حکمت ۱۲۶.    
۴۴. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۶۵، حکمت ۱۲۶.    
۴۵. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۲۳.    
۴۶. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۵۲۴.    
۴۷. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۱۳، ص۵۵.    
۴۸. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه ج۲۱، ص۱۹۲.    
۴۹. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۸، ص۳۱۵.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «نشأ»، ج۲، ص۱۰۳۶.    






جعبه ابزار