• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

نشد (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



منبع: مرتبط


نَشْد (به فتح نون و سکون شین) از واژگان نهج البلاغه به معنای پرسيدن از گمشده، تعريف كردن و قسم دادن به خدا است.
این کلمه سه بار در نهج‌ البلاغه آمده است.



نَشْد: (مثل عقل) به معنای پرسيدن از گمشده، تعريف كردن و قسم دادن به خدا است.
«نَشَدَ باللّه: استحلفهُ‌ و سألَهُ‌ و اقسم عليهِ‌ باللّه »


به برخی از مواردی که در نهج البلاغه به‌کار رفته است، اشاره می‌شود:

۲.۱ - خطبه ۱۶۴

امام علی (صلوات‌الله‌علیه) در مقام موعظه به عثمان كه در محاضره قرار گرفته بود فرمود: «وَ إِني أَنْشُدُكَ اللهَ أنْ تَكُونَ إِمامَ هذِهِ الاُْمَّةِ الْمَقْتُولَ» «من تو را به خدا قسم مى‌دهم كه پيشواى مقتول اين امّت نباشى.» (شرح‌های خطبه: )

۲.۲ - خطبه ۱۲۱

حضرت علی (علیه‌السلام) آن‌گاه كه به اردوگاه خوارج آمد به آن‌ها فرمود: «أَمْسِكُوا عَنِ الْكَلاَمِ، وَ أَنْصِتُوا لِقَوْلِي، وَ أَقْبِلُوا بِأَفْئِدَتِكُمْ إِلَيَّ، فَمَنْ نَشَدْناهُ شَهادَةً فَلْيَقُلْ بِعِلْمِهِ فِيها» «يعنى حرف نزنيد، براى شنيدن سخن من ساكت شويد، قلوبتان به طرف من باشد، آن‌گاه از هر كه شهادت خواستيم با علم جواب دهد.» (شرح‌های خطبه: )
«نشد» در اينجا به معنى خواستن و پرسيدن است.

۲.۳ - نامه ۶۴

امام علی (صلوات‌الله‌علیه) به معاویه مى‌نويسد: «نَشَدْتَ غَيْرَ ضالَّتِكَ، وَ رَعَيْتَ غَيْرَ سائِـمَتِكَ، وَ طَلَبْتَ أَمْراً لَسْتَ مِنْ أَهْلِهِ» «غير گمشده خودت را طلب كردى و از آن پرسيدى، و غير چهار پايت را چرانيدى، و خواستى مقامى را كه اهل آن نيستى.» (شرح‌های نامه: )


این کلمه سه مورد در نهج‌ البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۱۰۳۸.    
۲. طریحی نجفی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۳، ص۱۵۱.    
۳. شرتونی، سعید، اقرب الموارد فی فصح العربیة و الشوارد، ج۵، ص۴۰۱.    
۴. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۵۹، خطبه ۱۶۴.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۲، ص۸۵، خطبه ۱۵۹.    
۶. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۲۳۵، خطبه ۱۶۴.    
۷. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۳۵۹، خطبه ۱۶۴.    
۸. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۵۲.    
۹. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۵۵۳.    
۱۰. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۶، ص۳۴۵.    
۱۱. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۱۰، ص۳۵.    
۱۲. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۹، ص۲۶۲.    
۱۳. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۲۷۷، خطبه ۱۲۱.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۲، ص۲، خطبه ۱۱۸.    
۱۵. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۱۷۸، خطبه ۱۲۲.    
۱۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۲۶۵، خطبه ۱۲۲.    
۱۷. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۳، ص۲۱۵.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۵، ص۲۳۰.    
۱۹. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۸، ص۱۴۴.    
۲۰. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۷، ص۲۹۷.    
۲۱. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۷۴۸، نامه ۶۴.    
۲۲. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ج۳، ص۱۳۶، نامه ۶۴.    
۲۳. صالح، صبحی، نهج البلاغه، ص۴۵۵، نامه ۶۴.    
۲۴. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۱۱، نامه ۶۴.    
۲۵. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۳۴۸.    
۲۶. بحرانی، ابن میثم، ترجمه و شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۳۵۲.    
۲۷. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۱۱، ص۲۷۹.    
۲۸. هاشمی خویی، حبیب‌الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۳۷۰.    
۲۹. ابن ابی‌الحدید، عبدالحمید، شرح نهج البلاغه، ج۱۷، ص۲۵۰.    
۳۰. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۵۹، خطبه ۱۶۴.    
۳۱. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۲۷۷، خطبه ۱۲۱.    
۳۲. سید رضی، محمد، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۷۴۸، نامه ۶۴.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «نشد»، ج۲، ص۱۰۳۸.    






جعبه ابزار