نصیرالدین حسین‌شاه چک
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
نصیرالدین حسین‌شاه، مشهور به خسروعادل یکی از بزرگان
طایفه چک (چَک‌ها،
طایفه و سلسله‌ای
شیعه مذهب در
کشمیر است) بود.
وی در ۹۷۰ به
سلطنت رسید و به کمک بزرگان و امرا، حکومتش تثبیت گردید.
حسین‌شاه در آغاز سلطنتش با شورش
برادر خود، سنگرچک، روبه‌رو شد و در ۹۷۳ نیز امرای چک و ماکری بر وی شوریدند، اما شکست خوردند.
در ۹۷۶، در کشمیر میان
شیعیان و
اهل‌سنّت اختلاف افتاد و فرستادگان اکبر شاه نیز در این امر دخالت کردند. حسین‌شاه بی‌طرف ماند و برای بهبود مناسبات خود با اکبر، دخترش را برای همسری شاهزاده سلیم، همراه هدایایی، روانه دربار اکبر کرد. اکبر هدایا و دختر حسین‌شاه را برگرداند و از دخالت
سفیران خود در اختلاف مذهبی در
کشمیر خشمگین شد و آنان را به
قتل رساند. این امر بر حسین‌شاه تأثیر ناگواری نهاد و سبب بیماری او شد و به پیشنهاد امرا و بزرگان، از سلطنت کناره گرفت و آن را به برادرش، علی‌خان، واگذاشت و خود پس از سه
ماه، در ۹۷۷ درگذشت.
حسین‌شاه با علمای
مذاهب دیگر رفتار پسندیده‌ای داشت.
او سلطانی
ادب‌پرور بود.
مدرسه شبانه‌روزی و
کتابخانه بزرگی تأسیس کرد و درآمد پَرگَنَه زینه‌پور را به آن اختصاص داد.
(۱) محمود آزاد، تاریخ کشمیر، راولپندی ۱۹۹۰.
(۲) صاحبزاده حسن‌شاه، تاریخ ریاست جمّول و کشمیر، چاپ عکسی از نسخه خطی کتابخانه عمومی شرقی خدابخش پتنه، ش ۴۰۱۴۵، میسرز کپور برادرس ناشران و تاجران کتب، ۱۹۶۳.
(۳) محمدحیدر میرزا دوغلات، تاریخ رشیدی، چاپ عباسقلی غفاری‌فرد، تهران ۱۳۸۳ش.
(۴) حسام‌الدین راشدی، تذکره شعرای کشمیر، بخش ۴، کراچی ۱۳۴۶ش.
(۵) اطهرعباس رضوی، شیعه در هند، ترجمه مرکز مطالعات و تحقیقات اسلامی (واحد ترجمه)، ج۱، قم ۱۳۷۶ش.
(۶) حمیدرضا سیدناصری، کشمیر: گذشته، حال، آینده، تهران ۱۳۸۰ش.
(۷) محمدقاسم بن غلامعلی فرشته، تاریخ فرشته (گلشن ابراهیمی)، (لکهنو) : مطبع منشی نولکشور.
(۸) احمد بن محمد مقیم هروی، طبقات‌اکبری، چاپ بی دی و محمد هدایت حسین، کلکته ۱۹۲۷ـ (۱۹۳۵).
(۹) صوفی.
(۱۰) وانی.
(۱۱) محب‌الحسن.
دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «چک‌ها»، شماره۵۵۳۱.
