نظریه مقدمیت خام
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
نظريه مقدميت بر قول به مقدميت ترك ضد خاص در انجام مأموربه، براى اثبات اقتضا در بحث ضدّ اطلاق می‌شود و در علم اصول فقه کاربرد دارد.
نظريه مقدميت، مقابل نظريه تلازم بوده و هر دو از نظريات معتقدان اقتضا، در بحث ضد مى باشد.
كسانى كه در بحث ضد خاص اعتقاد دارند امر به شىء مقتضى نهى از ضد خاص آن است از دو راه به اقتضا استدلال نموده اند كه يكى از آن دو، مسلك يا نظريه مقدميت است و استدلال به آن مبتنى بر پذيرش سه مقدمه است:
۱. ترك ضد خاص، مقدمه براى فعل مأموربه است؛ براى مثال، ترك نماز، مقدمه فعل ازاله نجاست از مسجد به شمار مى‌آيد؛
۲. مقدمه واجب، واجب است؛ يعنى ترك نماز كه مقدمه امر واجب(ازاله نجاست از مسجد) است، خود نيز واجب شمرده مى‌شود.
۳. امر به شىء اعم از نفسى و غيرى مقتضى نهى از ضد عام آن است؛ يعنى اگر مولا به ترك نماز امر كرد، به خاطر اين كه ترك نماز مقدمه براى ازاله نجاست است(امر غيرى)، اين امر بر نهى از ضد عام آن يعنى، انجام نماز، دلالت مى‌كند. معتقدان به عدم اقتضا، بر هر سه مقدمه ايراد وارد نموده و آنها را رد كرده اند.(۱)
(۱) فاضل لنكرانى، محمد، سيرى كامل در اصول فقه، ج۶، ص۷۴-۷۲.
(۲) مظفر، محمد رضا، اصول الفقه، ج۱، ص۹۷-۹۶.
(۳) مكارم شيرازى، ناصر، انوار الاصول، ج۱، ص۴۶۲.
(۴) محمدى، على، شرح اصول فقه، ج۲، ص۲۲۸.
