• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

نماز لیله الدفن

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


نماز لیلة الدفن، از نمازهای مستحبی است. این نماز را، که نماز هدیه و نماز وحشت نیز نامیده می‌شود، برای میت در شب اول قبر (از اول شب تا صبح) می‌خوانند و بهترین وقت آن بعداز نماز عشا است.


امام صادق (علیه‌السّلام) هر شب برای فرزندش و در هر روز برای پدر و مادر خود دو رکعت نماز می‌گزارد، در رکعت اول سوره ی قدر و در رکعت دوم سوره ی کوثر می‌خواندند.
[۱] قمی، شیخ عباس، مفاتیح الجنان، ص۳۹۶.


نام‌های این نماز، نماز هدیه (صلاة الهدیه)
[۲] حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعة، ج ۸، ص۱۶۸.    
و نماز شب دفن (صلاة لیلةالدفن)
[۳] یزدی، سید کاظم، عروة الوثقی، ج۳، ص۴۰۱.    
و نماز وحشت (صلاةالوحشة) است.
[۴] خمینی، روح الله، تحریر الوسیله، ج۱، ص۹۶.    
به این سبب نماز وحشت نامیده شده که فردی که از دنیا رفته هنوز با عالم قبر آشنایی و انس ندارد و در خود احساس‌ ترس و وحشت دارد و این نماز با فضل الهی وحشت را از او دور می‌کند. پس در واقع نماز رفع وحشت است نه نماز وحشت.
[۵] اسلام کوئست    


بنابر منابع فقهی، نماز وحشت را به یکی از دو صورت ذیل می‌توان خواند:
در رکعت اول بعد از حمد، یک مرتبه آیة الکرسی از دیدگاه امام خمینی (ره) احتیاط آن است‌که آیة‌الکرسی تا «هم فیها خالدون» خوانده شود
[۶] خمینی، سید روح الله، تحریر الوسیله، ج۱، ص۹۷.    
ولی از دیدگاه آیت‌الله گلپایگانی تا «و هو العلی العظیم» کفایت می‌کند.
[۷] گلپایگانی، سید محمدرضا، مجمع المسائل، ج۱، ص۱۹۰.    
و در رکعت دوم بعد از حمد، ده مرتبه سوره قدر بخواند، و بعداز سلام نماز بگوید: «اللهم صل علی محمد و آل محمد و ابعث ثوابها الی قبر فلان».
[۸] کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج۳، ص۲۸۵.
(به جای فلان بن فلان، نام میت و پدرش را ببرد)
[۹] خمینی، سید روح الله، تحریر‌الوسیله، ج۱، ص۹۶.    
. برادر و خواهر! نماز وحشت هدیه‌ای است از شما به کسی که از دنیا رفته است، این نماز را برای آشنایان بخوانید تا دیگرا ن هم برای شما بخوانند.

اگر شخص، نماز وحشت را به هر دو کیفیت بخواند، بهتر است.
[۱۰] خمینی، سید روح الله، تحریر‌الوسیله، ج۱، ص۹۷.    

• نماز وحشت را در هر موقع از شب اول قبر (از اول شب تا صبح) می‌شود خواند، ولی بهتر است در اول شب بعداز نماز عشا خوانده شود.
[۱۱] خمینی، سید روح الله، توضیح‌المسائل، ص۸۶، مساله ۶۳۹.    

• اگر بخواهند میت را به شهر دوری ببرند، یا به جهت دیگر دفن او تاخیر بیفتد، باید نماز وحشت را تا شب اول قبر او تاخیر بیندازند.
[۱۲] خمینی، سید روح‌الله، توضیح المسائل، ص۸۶، مساله ۶۴۰.    

• جایز است یک نفر چند مرتبه این نماز را به قصد اهداء ثواب به جا آورد.
[۱۳] قمی، شیخ عباس، الغایة القصوی فی ترجمة العروة الوثقی، ج۱،ص۴۶۶.    

• خواندن یک نماز برای یک میت کفایت می‌کند و خواندن نماز وحشت از چهل نفر بهتر است نه به قصد ورود.
[۱۴] قمی، شیخ عباس، الغایة القصوی فی ترجمة العروة الوثقی، ج۱،ص۴۶۶.    

• هر‌گاه شخص نماز وحشت را سهواً به غیر کیفیتی که ذکر شد به جا آورد باید اعاده کند؛ اگر چه یک آیه از سوره قدر یا یک آیه از آیةالکرسی را نسیاناً ترک کرده باشد.
[۱۵] قمی، شیخ عباس، الغایة القصوی فی ترجمة العروة الوثقی، ج۱،ص۴۶۶    

• اجیر کردن و اجرت گرفتن برای خواندن نماز وحشت جایز است و احتیاط آن است که به عنوان بخشش و احسان به نمازگزار بذل نمایند و او هم نمازش را بدون در نظر گرفتن وجه مالی بخواند.
[۱۶] خمینی، سید روح الله، تحریر الوسیله، ج۱، ص۹۷.    


سید بن طاوس از حضرت رسول (صلّی‌الله‌علیه‌و‌آله) روایت کرده که فرمود: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص: لَا یأْتِی عَلَی الْمَیتِ سَاعَةٌ أَشَدُّ مِنْ أَوَّلِ لَیلَةٍ فَارْحَمُوا مَوْتَاکُمْ بِالصَّدَقَةِ فَإِنْ لَمْ تَجِدُوا فَلْیصَلِّ أَحَدُکُمْ رَکْعَتَینِ یقْرَأُ فِی الْأُولَی بِفَاتِحَةِ الْکِتَابِ مَرَّةً وَ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ مَرَّتَینِ وَ فِی الثَّانِیةِ فَاتِحَةَ الْکِتَابِ مَرَّةً وَ أَلْهَاکُمُ التَّکَاثُرُ عَشْرَ مَرَّاتٍ وَ یسَلِّمُ وَ یقُولُ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ ابْعَثْ ثَوَابَهَا إِلَی قَبْرِ ذَلِکَ الْمَیتِ فُلَانِ بْنِ فُلَانٍ فَیبْعَثُ اللَّهُ مِنْ سَاعَتِهِ أَلْفَ مَلَکٍ إِلَی قَبْرِهِ مَعَ کُلِّ مَلَکٍ ثَوْبٌ وَ حُلَّةٌ وَ یوَسَّعُ قَبْرُهُ مِنَ الضِّیقِ إِلَی یوْمِ ینْفَخُ فِی الصُّورِ وَ یعْطَی الْمُصَلِّی بِعَدَدِ مَا طَلَعَتْ عَلَیهِ الشَّمْسُ حَسَنَاتٍ وَ تُرْفَعُ لَهُ أَرْبَعُونَ دَرَجَةً.
[۱۷] نوری، میرزاحسین، مستدرک الوسائل، ج۲،ص۱۱۳.    
:نمی‌گذرد بر میّت ساعتی سخت‌تر از شب اول قبر، پس رحم نمایید مردگان خود را به صدقه، و اگر نیافتی چیزی که صدقه بدهی، پس یکی از شما دو رکعت نماز بخواند و در رکعت اول حمد یک مرتبه و سوره‌ی توحید دو مرتبه، و در رکعت دوم حمد یک مرتبه و سوره‌ی تکاثر ده مرتبه، و سلام دهد و بگوید: «اللهم صل علی محمد و آل محمد و ابعث ثوابها الی قبر ذلک المیت فلان بن فلان». پس حق تعالی می‌فرستد همان ساعت هزار ملک به سوی قبر آن میت با هر ملکی جامه‌ای و حلّه‌ای، و تنگی قبر او را وسعت دهد تا روز نفع صور عطا کند به نماز کننده به عدد آنچه آفتاب بر آن طلوع می‌کند حسنات، و بالا برده می‌شود برای او چهل درجه.
[۱۸] قمی، شیخ عباس، سفینة‌البحار، ج۵، ص۱۶۳.    


محدث نوری در کتاب دارالسلام نقل می‌کند:
:: «استاد ما، ملا فتحعلی سلطان‌آبادی گفت: عادت من این بود که هرگاه فردی از دوستان خاندان رسالت از دنیا می‌رفت و خبر آن به من می‌رسید، دو رکعت نماز شب دفن (نماز وحشت) برای او می‌خواندم؛ خواه او را می‌شناختم یا نمی‌شناختم. و هیچکس از این عادت من آگاه نبود، تا روزی یکی از دوستان، در راهی من را ملاقات کرد و گفت: دیشب فلان شخص که به تازگی از دنیا رفته بود، را در عالم خواب دیدم و از چگونگی حال او بعد از مرگش پرسیدم، او گفت من بعد از مرگ در تنگنای سختی قرار گرفتم و هنگام حسابرسی، مرا به سوی عذاب بردند؛ تا اینکه فلانی (نام شما را برد) دو رکعت نماز برای من خواند؛ همان دو رکعت، مرا از عذاب نجات داد. خدا پدرش را رحمت کند که به من چنین احسانی نمود. آنگاه آن شخص، از من پرسید، آن دو رکعت نماز، چه نمازی بود. من طریقه خود را در مورد خواندن نماز شب دفن (نماز وحشت) برای او بیان کردم.»
[۱۹] نوری، میرزا حسین، دارالسلام فی ما یتعلق بالرویا و المنام، ج۲، ص۳۴۸.


• عاملی، حرّ، محمد بن حسن، وسائل الشیعة، مؤسسه آل البیت (ع)، قم، ۱۴۰۹ق.
• یزدی، سید محمد کاظم طباطبایی، العروه الوثقی فیما تم به البلوی (المحشی)، جامعه مدرسین، قم، ۱۴۱۹ق.
• قمی، شیخ عباس، الغایه القصوی فی ترجمه العروه الوثقی، صبح پیروزی، قم، ۱۴۲۳ق.
• امام خمینی، تحریر الوسیلة (ترجمه فارسی)، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، تهران، ۱۳۸۶ش.
• امام خمینی، توضیح المسائل حضرت امام خمینی، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، تهران، ۱۳۸۷ش.
• گلپایگانی، سید محمد رضا، مجمع المسائل،‌ دار القرآن الکریم، قم، ۱۴۰۹ق.
• نوری، حسین بن محمد تقی، دارالسلام فی ما یتعلق بالرویا و المنام، دارالبلاغه، بیروت، ۱۴۱۲ق.


۱. ↑ قمی، شیخ عباس، مفاتیح الجنان، ص۳۹۶.
۲. ↑ حر عاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعة، ج ۸، ص۱۶۸.    
۳. ↑ یزدی، سید کاظم، عروة الوثقی، ج۳، ص۴۰۱.    
۴. ↑ خمینی، روح الله، تحریر الوسیله، ج۱، ص۹۶.    
۵. ↑ اسلام کوئست    
۶. ↑ خمینی، سید روح الله، تحریر الوسیله، ج۱، ص۹۷.    
۷. ↑ گلپایگانی، سید محمدرضا، مجمع المسائل، ج۱، ص۱۹۰.    
۸. ↑ کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج۳، ص۲۸۵.
۹. ↑ خمینی، سید روح الله، تحریر‌الوسیله، ج۱، ص۹۶.    
۱۰. ↑ خمینی، سید روح الله، تحریر‌الوسیله، ج۱، ص۹۷.    
۱۱. ↑ خمینی، سید روح الله، توضیح‌المسائل، ص۸۶، مساله ۶۳۹.    
۱۲. ↑ خمینی، سید روح‌الله، توضیح المسائل، ص۸۶، مساله ۶۴۰.    
۱۳. ↑ قمی، شیخ عباس، الغایة القصوی فی ترجمة العروة الوثقی، ج۱،ص۴۶۶.    
۱۴. ↑ قمی، شیخ عباس، الغایة القصوی فی ترجمة العروة الوثقی، ج۱،ص۴۶۶.    
۱۵. ↑ قمی، شیخ عباس، الغایة القصوی فی ترجمة العروة الوثقی، ج۱،ص۴۶۶    
۱۶. ↑ خمینی، سید روح الله، تحریر الوسیله، ج۱، ص۹۷.    
۱۷. ↑ نوری، میرزاحسین، مستدرک الوسائل، ج۲،ص۱۱۳.    
۱۸. ↑ قمی، شیخ عباس، سفینة‌البحار، ج۵، ص۱۶۳.    
۱۹. ↑ نوری، میرزا حسین، دارالسلام فی ما یتعلق بالرویا و المنام، ج۲، ص۳۴۸.


سایت‌ اندیشه قم، برگرفته از مقاله «نماز لیلة الدفن»، تاریخ بازیابی۹۵/۹/۲۲.    

رده‌های این صفحه : نمازهای مستحب
جعبه ابزار