• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ثواب

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف



پاداش بر نيکي را ثواب مي‌گويند و از آن در بابهايي نظير طهارت، صلات، خمس، صوم،جهاد، امر به معروف و نهي از منکر و ارث سخن رفته است.




خداي متعال در راستاي مصلحت بندگان، تکاليفي الزامي و غير الزامي بر عهده آنان نهاده است. بندگان با عمل به اين تکاليف هيچ گونه حقّي بر خدا پيدا نمي‏کنند؛ ليکن خداي مهربان چنين بندگاني را مشمول فضل و کرم خويش قرار داده و براي اعمال نيک آنان پاداش مقرّر کرده است.



هرکسي که توفيق انجام دادن عمل نيک و محبوب خداوند متعال را پيدا کند مستحق پاداش است؛ليکن پاداش اخروي تنها به مؤمنان اختصاص دارد.



هر عمل صالح و محبوب و مطلوب خداوند از عبادات و طاعات، خواه واجب باشد يا مستحب؛ از افعال جوارحي باشد، همچون نماز يا از افعال قلبي، همچون اعتقادات صحيح و محبوب خداوند.
نيت کار خير، هرچند نيّت کننده توفيق به جا آوردن آن را نيابد پاداش دارد؛بلکه اعمال مباحي که به قصد قربت انجام مي‏گيرد ـ مانند خوردن براي توانمندي بر عبادت، خوابيدن جهت رفع خستگي و کسب نشاط براي طاعت ـ نيز داراي ثواب است.



قصد قربت و ايمان دو شرط پاداش است و بدون آن دو، پاداشي به صاحب عمل تعلّق نمي‏گيرد.



بنده اگر به قصد ثواب عبادتي انجام دهد از دو صورت بيرون نيست؛ زيرا تحصيل ثواب يا داعي بر عبادت است؛ يعني عبادت به قصد اطاعت و امتثال انجام مي‏گيرد و داعي و باعث آن تحصيل ثواب است و يا عبادت به قصد ثواب بردن به‏جا آورده مي‏شود نه به قصد امتثال.عبادت در صورت اوّل،صحيح و داراي ثواب است؛ ليکن در صورت دوم، بطلان عمل و عدم ترتّب ثواب بر آن به مشهور نسبت داده شده است.



افزايش يا کاهش ثواب معلول عواملي چند است، از جمله: نيّت که ميزان خلوص آن در افزايش يا کاهش ثواب دخيل است؛دشواري عمل. عمل دشوارتر داراي ثواب برتر استزمان، مانند عبادت در ماه رمضان، بويژه شب قدر،شب عيد فطر و قربانو هنگام سحر
[۱۵] الجامع للشرائع، ص۶۳۵.
که موجب افزايش پاداش مي‏گردد و مکان، همچون مسجد،بويژه مسجد الحرام و مشاهد مشرفهکه عبادت در آنها ثواب بيشتري دارد.



انجام دادن عبادت و اهداي ثواب آن به مؤمنان، بويژه معصومان عليهم السّلام و عالمان ربّاني مستحب است و ثواب عمل اهدايي به ايشان خواهد رسيد
[۲۳] کشف الغطاء ج۳، ص۴۶۴-۴۶۵.



 
۱. المقنعة،ص۳۰.    
۲. المقنعة، ص۲۸۴.    
۳. الميزان ج۳، ص۱۲۷.    
۴. الميزان ج۸، ص۱۰۷.    
۵. المقنعة، ص۷۰۱.    
۶. النهاية، ص۶۶۶.    
۷. وسائل الشيعة ج۱، ص۴۹.    
۸. اصطلاحات الاصول، ص۲۷۶.    
۹. وسائل الشيعة ج۱، ص۴۶.    
۱۰. جواهر الکلام ج۲، ص۸۷.    
۱۱. وسائل الشيعة ج۱، ص۶۲.    
۱۲. المراسم العلوية ج۱، ص۲۶۳.    
۱۳. الشيعة ج۱۵، ص۳۰۳.    
۱۴. وسائل الشيعة ج۷، ص۴۷۸.    
۱۵. الجامع للشرائع، ص۶۳۵.
۱۶. عدة الداعي، ص۱۹۳.    
۱۷. وسائل الشيعة ج۵، ص۲۳۹.    
۱۸. وسائل الشيعة ج۵، ص۲۵۱.    
۱۹. العروة الوثقي ج۲، ص۴۰۱.    
۲۰. وسائل الشيعة ج۵، ص۲۶۲.    
۲۱. الشيعة ج۳، ص۴۵۳.    
۲۲. الدروس الشرعية ج۲، ص۱۷.    
۲۳. کشف الغطاء ج۳، ص۴۶۴-۴۶۵.




فرهنگ فقه فارسي مطابق با مذهب اهل بيت عليه السلام ج۲، ص۶۹۴-۶۹۵.    



جعبه ابزار