نهی از معاملات خام
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
نهى از معاملات به تعلّق نهى به عقود و ايقاعات معاملى اطلاق می‌شود و در علم اصول فقه کاربرد دارد.
نهى از معاملات، مقابل نهى از عبادات، و به معناى نهيى است كه به عقود و ايقاعات(امورى كه وجود آنها بر قصد و انشا متوقف است) تعلق مى‌گيرد.
نهى از معامله، يا ارشادى است و يا مولوى. نهى مولوى، نيز يا تحريمى است و يا تنزيهى.
درباره دلالت نهى ارشادى بر فساد معامله بحثى وجود ندارد، مثل نهى موجود در آيه شريفه: (وَ لا تَنْكِحُوا ما نَكَحَ آباؤُكُمْ مِنَ النِّساءِ)(نساء:۲۲) كه ازدواج با زن پدر را فاسد مى‌داند.
نظر مشهور اصولى‌ها اين است كه نهى مولوى، چه تحريمى و چه تنزيهى، بر فساد معامله دلالت نمى‌كند. در تقسيم ديگرى، نهى از معامله، يا به سبب معامله تعلق مى‌گيرد يا به مسبب آن. منظور از سبب معامله، فعل مباشرى و مستقيم (بدون واسطه) معامله كنندگان است كه همان ايجاب و قبول مى‌باشد، و منظور از مسبب معامله، فعل تسبيبى و عمل با واسطه معامله‌گران است كه همان نقل و انتقال مى‌باشد، مثل: تمليك و تملك در بيع كه در خارج با ايجاب و قبول به وجود مى‌آيد.(۱)(۲)(۳)(۴)(۵)(۶)(۷)(۸)(۹)
(۱) سبحانى تبريزى، جعفر، الموجز فى اصول الفقه، ج۱و ۲، ص۱۳۷.
(۲) فاضل لنكرانى، محمد، سيرى كامل در اصول فقه، ج۷، ص۲۹۴-۲۹۲.
(۳) بروجردى، حسين، نهاية الاصول، ص۲۸۵.
(۴) خويى، ابوالقاسم، محاضرات فى اصول الفقه، ج۵، ص۴۴.
(۵) مظفر، محمد رضا، اصول الفقه، ص۳۲۵.
(۶) آخوند خراسانى، محمد كاظم بن حسين، كفاية الاصول، ص۲۲۵.
(۷) نائينى، محمد حسين، فوائد الاصول، ج۱و ۲، ص۴۷۱-۴۵۶.
(۸) مكارم شيرازى، ناصر، انوار الاصول، ج۱، ص۶۲۲.
(۹) سبزوارى، عبدالاعلى، تهذيب الاصول، ج۱، ص۲۳۲.
