نورالدین ابن‌صباغ خام
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
اِبْن‌ِ صَبّاغ، نورالدين على بن محمد بن احمد بن عبدالله (۷۸۴- ۸۵۵ق/۱۳۸۳-۱۴۵۱م)، محدث و فقيه مالكى. چنانكه از عبارت شاگرد وي سخاوي (۵/۲۸۳) برمى‌آيد، خاندان او از افريقيه (سفاقس و غزه) بود، اما خود وي در مكه متولد شد و در همانجا رشد و كمال يافت. او در ادبيات، فقه و حديث از استادانى چون عبدالرحمان فاسى، عبدالوهاب بن عفيف يافعى، جمال الدين بن ظهيره، سعد نووي، على ابن محمد بن ابوبكر شيبى، محمد بن سليمان بن ابوبكر بكري، جلال‌الدين عبدالواجد مرشدي، زين الدين مراغى بهره گرفت و از آنان اجازة روايت يافت. خود نيز به سخاوي اجازة روايت داده است. وي در مكه وفات يافت و در معلات مدفون شد (سخاوي، همانجا).
آثار: مهم‌ترين تأليف او كتاب الفصول المهمة فى معرفة احوال الائمة است كه در احوال و فضايل و مناقب امامان دوازده گانه با استفاده از برخى منابع كهن نوشته شده است. به همين دليل اين اثر نزد شيعيان از اهميت ويژه‌اي برخوردار است و بسياري از مؤلفان شيعى چون محمدباقر مجلسى در بحار الانوار از آن استفاده كرده‌اند. مطالب اين كتاب و نحوة نگارش آن، يه خصوص عناوينى كه مؤلف به امامان شيعه داده است، حكايت از شيعى بودن وي دارد، با اينهمه غالباً چنين نسبتى را نادرست مى‌دانند. كتاب مذكور در ۱۳۰۳ق در تهران و در ۱۳۷۰ و ۱۳۸۱ق در نجف با مقدمة توفيق الفكيكى به چاپ رسيده است. اثر ديگر ابن صباغ تحرير المنقول فى مناقب امّنا حواء و فاطمة البتول است كه نسخه‌اي از آن در كتابخانة ملى پاريس (دوسلان، موجود مى‌باشد. افزون بر اين دو، كتاب العبر فى من شفّه النظر نيز به او نسبت داده شده است (سخاوي، همانجا).
مآخذ: سخاوي، محمد، الضوء اللامع، قاهره، ۱۳۵۴ق؛ فكيكى مهامى، توفيق، مقدمه بر الفصول المهمة ابن صباغ، نجف، ۱۳۷۰ق؛
