هاشم بن عتبه

نام کامل او ابوعمرو، هاشم بن عُتْبَة بن ابی وقّاص قُرَشی زُهَری، معروف به هاشم مِرقال است.

منابع کهن وی را از اصحاب امیرالمؤمنین علیه السلام و شهید جنگ صفین دانسته ‏اند.
ولی برخی از متأخّران با شرح مفصّلی از حضور و مبارزه او با دشمن در روز عاشورا وی را در شمار شهیدان کربلا قلمداد کرده‌اند.
شهید مطهری ضمن تأیید این که هاشم مرقال از یاران امیرالمؤمنین علیه السلام بوده است و بیست سال پیش از واقعه کربلا کشته شده است، جریان حضور وی را در کربلا از اکاذیب و تحریف‌های لفظی عاشورا می‏ داند.
صاحب ریاض الشهادة احتمال داده که دو تن هاشم و مرقال نام وجود داشته باشد که یک نفر در کربلا و دیگری در صفین شهید گردیده است.

۱.	↑ الاستیعاب ج۴، ص۱۵۲۶.
۲.	↑ وقعة صفین، ص۳۵۹.
۳.	↑ منتهى المقال ج۶، ص۴۱۴.
۴.	↑ الطبقات الكبرى، ج۳، ص۲۶۲.
۵.	↑ تاریخ طبرى ج۵، ص۴۲.
۶.	↑ تاریخ طبرى ج۵، ص۱۱۰.
۷.	↑ انساب الاشراف( تك جلدى)، ص۲۱۲.
۸.	↑ انساب الاشراف( تك جلدى)، ص۱۴۳.
۹.	↑ الاستیعاب فى معرفة الاصحاب ج۴، ص۱۵۴۶-۱۵۴۷.
۱۰.	↑ روضة الشهداء، ص۳۰۰- ۳۰۳.
۱۱.	↑ محرق القلوب، ص۸۵-۸۶، نسخه خطى كتابخانه آیت الله نجفی مرعشی، شماره مسلسل ۱۰۰۶۹.
۱۲.	↑ حماسه حسینی ج۱، ص۲۹.
۱۳.	↑ حماسه حسینی ج۳، ص۲۶۴.
۱۴.	↑ حماسه حسینی ج۳، ص۲۸۳.
۱۵.	↑ ریاض الشهادة ج۲، ص۱۴۱-۱۴۲.

جمعی از نویسندگان، پژوهشی پیرامون شهدای کربلا، ص۳۷۶-۳۷۷.