• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

ورود امام حسین به کربلا

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


بیشتر منابع، در گزارش‌های خود از روز پنج شنبه دوم محرم سال شصت و یک هجری، به عنوان روز ورود امام حسین (علیه‌السّلام) و یارانش به کربلا یاد کرده‌اند.
[۱] کوفی، ابن اعثم، الفتوح، تحقیق علی شیری، بیروت، دارالاضواء، چاپ اول، ص۱۹۹۱، ج۵، ص۸۳.
[۲] شیخ مفید، محمد بن محمد، الارشاد، قم، کنگره شیخ مفید، ص۱۴۱۳، ج۲، ص۸۴.
[۳] طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک (تاریخ الطبری)، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت، دارالتراث، چاپ دوم، ۱۹۶۷، ج۵، ص۴۰۹.
[۴] مسکویه، ابوعلی، تجارب الامم، تحقیق ابوالقاسم امامی، تهران، سروش، چاپ دوم، ۱۳۷۹ش، ج۲، ص۶۸.
[۵] ابن اثیر، علی بن ابی الکرم، الکامل فی التاریخ، بیروت، دارصادر-دار بیروت، ۱۹۶۵، ج۴، ص۵۲.
[۶] ابن شهر آشوب، محمد بن علی، مناقب آل ابیطالب، قم، علامه، ۱۳۷۹ق، ج۴، ص۹۶.
با این وجود گزارش دینوری را که روز ورود امام (علیه‌السّلام) به کربلا را روز چهار شنبه اول محرم عنوان کرده است،
[۷] دینوری، ابوحنیفه احمد بن داوود، الاخبار الطوال، تحقیق عبدالمنعم عامر مراجعه جمال الدین شیال، قم، منشورات رضی، ۱۳۶۸ش، ص۵۳.
را هم نباید از نظر دور داشت.


پس از توقفی کوتاه در منزلگاه «البیضة»، (البیضة به کسر باء، آبی است در مکانی بین واقصه و عذیب.)
[۸] حموی، یاقوت، معجم البلدان، بیروت، دارصادر، چاپ دوم، ۱۹۹۵، ج۱، ص۵۳۲.
[۹] بغدادی، صفی الدین عبدالمؤمن، مراصد الاطلاع علی اسماء الامکنة و البقاع، تحقیق علی محمد البجاوی، بیروت، دارالمعرفه، چاپ اول، ۱۹۵۴، ج۱، ص۲۴۳.
امام (علیه‌السّلام) و همراهانش سوار بر مرکب شدند و با شتاب حرکت کردند تا اینکه نزدیک ظهر به سرزمین «نینوی» رسیدند، در این زمان سواری مسلح از دور پدیدار شد که کمانی بر شانه داشت و از کوفه می‌آمد؛ همه آمدن آن مرد را به نظاره نشستند تا اینکه نزدیک شد. سوار بی آنکه به امام حسین (علیه‌السّلام) و اصحابش سلام کند، به حر و همراهانش سلام کرد و بعد نامه‌ای را به دست حر داد. در این نامه ابن زیاد خطاب به حر نوشته بود که: «چون نامه‌ی من به تو رسید و فرستاده‌ی من نزد تو آمد، بر حسین (علیه‌السّلام) سخت گیر، و او را فرود نیاور مگر در بیابان بی حصار و بدون آب! به فرستاده‌ام دستور داده‌ام از تو جدا نگردد تا خبر انجام دادن فرمان مرا بیاورد، والسلام.
[۱۰] طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک (تاریخ الطبری)، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت، دارالتراث، چاپ دوم، ۱۹۶۷، ج۵، ص۴۰۸.
[۱۱] ابن اثیر، علی بن ابی الکرم، الکامل فی التاریخ، بیروت، دارصادر-دار بیروت، ۱۹۶۵، ص۵۱.
[۱۲] مسکویه، ابوعلی، تجارب الامم، تحقیق ابوالقاسم امامی، تهران، سروش، چاپ دوم، ۱۳۷۹ش، ص۶۷.

حر خدمت امام حسین (علیه‌السّلام) آمد و نامه ابن زیاد را برای آن حضرت (علیه‌السّلام) قرائت کرد، امام (علیه‌السّلام) به او فرمود: "بگذار در «نینوی» و یا «غاضریه» و یا در شفیه فرود آییم. "
[۱۳] ابن اثیر، علی بن ابی الکرم، الکامل فی التاریخ، بیروت، دارصادر-دار بیروت، ۱۹۶۵، ص۵۲.
[۱۴] مسکویه، ابوعلی، تجارب الامم، تحقیق ابوالقاسم امامی، تهران، سروش، چاپ دوم، ۱۳۷۹ش، ص۶۸.
[۱۵] شیخ مفید، محمد بن محمد، الارشاد، قم، کنگره شیخ مفید، ص۱۴۱۳، ج۲، ص۸۴.

حر گفت: "ممکن نیست، زیرا عبیدالله، این آورنده‌ی نامه را بر من جاسوس گمارده است! "
زهیر گفت: "به خدا سوگند چنان می‌بینم که پس از این، کار بر ما سخت تر گردد، یابن رسول الله (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم)! اکنون جنگ با این گروه [حر و یارانش] برای ما آسان‌تر است از جنگ با آنهایی که از پی این گروه می‌آیند، به جان خودم سوگند که در پی اینان کسانی می‌آیند که ما را طاقت مبارزه با آنها نیست. "
امام (علیه‌السّلام) فرمود: «درست می‌گویی‌ ای زهیر؛ ولی من آغاز کننده جنگ نخواهم بود.»
[۱۶] طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک (تاریخ الطبری)، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت، دارالتراث، چاپ دوم، ۱۹۶۷، ص۴۰۹.
[۱۷] مسکویه، ابوعلی، تجارب الامم، تحقیق ابوالقاسم امامی، تهران، سروش، چاپ دوم، ۱۳۷۹ش، ص۶۸.
[۱۸] ابن اثیر، علی بن ابی الکرم، الکامل فی التاریخ، بیروت، دارصادر-دار بیروت، ۱۹۶۵، ص۵۲.

زهیر گفت: "در این نزدیکی و در کنار فرات آبادی‌ای است که دارای استحکامات طبیعی است به گونه‌ای که فرات از همه طرف به آن احاطه دارد مگر از یک طرف. "
امام حسین (علیه‌السّلام) فرمود: "نام این آبادی چیست؟ "
عرض کرد: «عقر» (عقر، به معنای زخمی کردن و نیز پی کردن اسب هم آمده است و به مواقعی اطلاق می‌شود از آنها عقر بابل است که نزدیک کربلا است.)
[۱۹] حموی، یاقوت، معجم البلدان، بیروت، دارصادر، چاپ دوم، ۱۹۹۵، ج۴، ص۱۳۶.
[۲۰] فراهیدی، خلیل بن احمد، العین، قم، هجرت، چاپ دوم، ۱۴۰۹، ج۱، ص۱۴۹-۱۵۰.

امام (علیه‌السّلام) فرمود: "پناه می‌برم به خدا از "عقر! "
[۲۱] طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک (تاریخ الطبری)، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت، دارالتراث، چاپ دوم، ۱۹۶۷، ص۴۰۹.
[۲۲] مسکویه، ابوعلی، تجارب الامم، تحقیق ابوالقاسم امامی، تهران، سروش، چاپ دوم، ۱۳۷۹ش، ص۶۸.
[۲۳] ابن اثیر، علی بن ابی الکرم، الکامل فی التاریخ، بیروت، دارصادر-دار بیروت، ۱۹۶۵، ص۵۲.

آن گاه، حضرت (علیه‌السّلام) متوجه حر شدند و فرمودند: «با ما اندکی بیا. سپس، فرود می‌آییم.» پس با هم حرکت کردند تا به کربلا رسیدند. حر و یارانش، جلوی [کاروان] امام حسین (علیه‌السّلام) ایستادند و آنان را از ادامه مسیر، باز داشتند. حر گفت: "همین جا فرود آی که فرات، نزدیک است. " امام (علیه‌السّلام) فرمود: «نام این جا چیست؟» گفتند: کربلا فرمود: این جا، جایگاه کرب (رنج) و بلاست. پدرم هنگام حرکتش به سوی صفین، از این جا گذشت و من با او بودم. ایستاد و از نام آن پرسید. نامش را به او گفتند. پس فرمود: «این جا، جایگاه فرود آمدن مرکب هایشان، و این جا، جایگاه ریخته شدن خون هایشان است.» موضوع را پرسیدند. فرمود: «کاروانی از خاندان محمد (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم)، این جا فرود می‌آیند.»
[۲۴] موسوی مقرم، عبد الرزاق، مقتل الحسین (علیه‌السّلام) ، بیروت، دارالکتاب الاسلامیه، چاپ پنجم، ص۱۹۷۹، ص۱۹۲.
سپس امام حسین (علیه‌السّلام) فرمود: «این جا، جایگاه مرکبها و بار و بنه ماست و [این جا] قتلگاه مردانمان و جای ریخته شدن خونمان است.»
[۲۵] سید بن طاوس، علی بن موسی، الملهوف علی قتلی الطفوف، جمع آوری عبد الزهرا عثمان محمد، قم، المعد، چاپ اول، ۱۹۸۸، ص۶۸.
[۲۶] اربلی، علی بن عیسی، کشف الغمة فی معرفة الائمة، ج۲، ص۴۷.
[۲۷] ابن شهر آشوب، محمد بن علی، مناقب آل ابیطالب، قم، علامه، ۱۳۷۹ق، ج۴، ص۹۷.
آن گاه فرمان داد که بارهایش را در آن جا، فرود آوردند. آن روز مصادف بود با پنج شنبه، دوم محرم
[۲۸] کوفی، ابن اعثم، الفتوح، تحقیق علی شیری، بیروت، دارالاضواء، چاپ اول، ص۱۹۹۱، ص۸۳.
[۲۹] ابن اثیر، علی بن ابی الکرم، الکامل فی التاریخ، بیروت، دارصادر-دار بیروت، ۱۹۶۵، ص۵۲.
[۳۰] فتال نیشابوری، محمد بن حسن، روضة الواعظین، ص۱۸۱.
[۳۱] شیخ مفید، محمد بن محمد، الارشاد، قم، کنگره شیخ مفید، ص۱۴۱۳، ص۸۴.
[۳۲] طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک (تاریخ الطبری)، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت، دارالتراث، چاپ دوم، ۱۹۶۷، ص۴۰۹.
[۳۳] مسکویه، ابوعلی، تجارب الامم، تحقیق ابوالقاسم امامی، تهران، سروش، چاپ دوم، ۱۳۷۹ش، ص۶۸.
[۳۴] ابن شهر آشوب، محمد بن علی، مناقب آل ابیطالب، قم، علامه، ۱۳۷۹ق، ص۹۶.
و به نقلی دیگر مصادف با روز چهارشنبه، اول محرم سال شصت و یک هجری بود.
[۳۵] دینوری، ابوحنیفه احمد بن داوود، الاخبار الطوال، تحقیق عبدالمنعم عامر مراجعه جمال الدین شیال، قم، منشورات رضی، ۱۳۶۸ش، ص۵۳.


نقل شده که پس از منزل گرفتن در کربلا، امام حسین (علیه‌السّلام) فرزندان و برادران و اهل بیتش را جمع کرد و به آنان نگاهی کرد و گریست سپس فرمود: «اللهم انا عترة نبیک محمد صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم قد اخرجنا و طردنا و ازعجنا عن حرم جدنا و تعدت بنی امیه علینا اللهم فخذ لنا بحقنا و انصرنا علی القوم الظالمین؛ خداوندا بدرستی که ما عترت و خاندان پیامبرت محمد (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) هستیم که [از شهر و دیارمان] اخراجمان کردند و پریشان و سرگردان از حرم جدمان [رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم)] بیرون شدیم و بنی امیه به ما تعرض کردند؛ خدایا پس حقمان را از آنان بگیر و ما را برابر ظالمان یاری ده.» بعد رو به اصحاب کرده فرمودند: «الناس عبید الدنیا و الدین لعق علی السنتهم یحوطونه ما درت معائشهم فاذا محصول بالبلاء قل الدیانون؛ مردم بندگان دنیا هستند و دین لقلقه زبانشان؛ حمایت و پشتیبانی از دین تا آنجاست که زندگی‌شان در رفاه است پس هر گاه بلاء و سختی حادث شود دینداران کم می‌شوند.»
[۳۶] موسوی مقرم، عبد الرزاق، مقتل الحسین (علیه‌السّلام) ، بیروت، دارالکتاب الاسلامیه، چاپ پنجم، ص۱۹۷۹، ص۱۹۳.


سپس امام (علیه‌السّلام) زمین کربلا را که چهار میل در چهار میل وسعت داشت از ساکنان نینوی و غاضریه به شصت هزار درهم خریدند و با آنان شرط کردند که مردم را به سوی قبرش راهنمایی کنند و از زائران حضرت (علیه‌السّلام) سه روز پذیرایی کنند.
[۳۷] موسوی مقرم، عبد الرزاق، مقتل الحسین (علیه‌السّلام) ، بیروت، دارالکتاب الاسلامیه، چاپ پنجم، ص۱۹۷۹، ص۱۹۶.


امام حسین علیه‌السلام. ۱:۱۵ دقیقه

۱. ↑ کوفی، ابن اعثم، الفتوح، تحقیق علی شیری، بیروت، دارالاضواء، چاپ اول، ص۱۹۹۱، ج۵، ص۸۳.
۲. ↑ شیخ مفید، محمد بن محمد، الارشاد، قم، کنگره شیخ مفید، ص۱۴۱۳، ج۲، ص۸۴.
۳. ↑ طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک (تاریخ الطبری)، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت، دارالتراث، چاپ دوم، ۱۹۶۷، ج۵، ص۴۰۹.
۴. ↑ مسکویه، ابوعلی، تجارب الامم، تحقیق ابوالقاسم امامی، تهران، سروش، چاپ دوم، ۱۳۷۹ش، ج۲، ص۶۸.
۵. ↑ ابن اثیر، علی بن ابی الکرم، الکامل فی التاریخ، بیروت، دارصادر-دار بیروت، ۱۹۶۵، ج۴، ص۵۲.
۶. ↑ ابن شهر آشوب، محمد بن علی، مناقب آل ابیطالب، قم، علامه، ۱۳۷۹ق، ج۴، ص۹۶.
۷. ↑ دینوری، ابوحنیفه احمد بن داوود، الاخبار الطوال، تحقیق عبدالمنعم عامر مراجعه جمال الدین شیال، قم، منشورات رضی، ۱۳۶۸ش، ص۵۳.
۸. ↑ حموی، یاقوت، معجم البلدان، بیروت، دارصادر، چاپ دوم، ۱۹۹۵، ج۱، ص۵۳۲.
۹. ↑ بغدادی، صفی الدین عبدالمؤمن، مراصد الاطلاع علی اسماء الامکنة و البقاع، تحقیق علی محمد البجاوی، بیروت، دارالمعرفه، چاپ اول، ۱۹۵۴، ج۱، ص۲۴۳.
۱۰. ↑ طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک (تاریخ الطبری)، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت، دارالتراث، چاپ دوم، ۱۹۶۷، ج۵، ص۴۰۸.
۱۱. ↑ ابن اثیر، علی بن ابی الکرم، الکامل فی التاریخ، بیروت، دارصادر-دار بیروت، ۱۹۶۵، ص۵۱.
۱۲. ↑ مسکویه، ابوعلی، تجارب الامم، تحقیق ابوالقاسم امامی، تهران، سروش، چاپ دوم، ۱۳۷۹ش، ص۶۷.
۱۳. ↑ ابن اثیر، علی بن ابی الکرم، الکامل فی التاریخ، بیروت، دارصادر-دار بیروت، ۱۹۶۵، ص۵۲.
۱۴. ↑ مسکویه، ابوعلی، تجارب الامم، تحقیق ابوالقاسم امامی، تهران، سروش، چاپ دوم، ۱۳۷۹ش، ص۶۸.
۱۵. ↑ شیخ مفید، محمد بن محمد، الارشاد، قم، کنگره شیخ مفید، ص۱۴۱۳، ج۲، ص۸۴.
۱۶. ↑ طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک (تاریخ الطبری)، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت، دارالتراث، چاپ دوم، ۱۹۶۷، ص۴۰۹.
۱۷. ↑ مسکویه، ابوعلی، تجارب الامم، تحقیق ابوالقاسم امامی، تهران، سروش، چاپ دوم، ۱۳۷۹ش، ص۶۸.
۱۸. ↑ ابن اثیر، علی بن ابی الکرم، الکامل فی التاریخ، بیروت، دارصادر-دار بیروت، ۱۹۶۵، ص۵۲.
۱۹. ↑ حموی، یاقوت، معجم البلدان، بیروت، دارصادر، چاپ دوم، ۱۹۹۵، ج۴، ص۱۳۶.
۲۰. ↑ فراهیدی، خلیل بن احمد، العین، قم، هجرت، چاپ دوم، ۱۴۰۹، ج۱، ص۱۴۹-۱۵۰.
۲۱. ↑ طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک (تاریخ الطبری)، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت، دارالتراث، چاپ دوم، ۱۹۶۷، ص۴۰۹.
۲۲. ↑ مسکویه، ابوعلی، تجارب الامم، تحقیق ابوالقاسم امامی، تهران، سروش، چاپ دوم، ۱۳۷۹ش، ص۶۸.
۲۳. ↑ ابن اثیر، علی بن ابی الکرم، الکامل فی التاریخ، بیروت، دارصادر-دار بیروت، ۱۹۶۵، ص۵۲.
۲۴. ↑ موسوی مقرم، عبد الرزاق، مقتل الحسین (علیه‌السّلام) ، بیروت، دارالکتاب الاسلامیه، چاپ پنجم، ص۱۹۷۹، ص۱۹۲.
۲۵. ↑ سید بن طاوس، علی بن موسی، الملهوف علی قتلی الطفوف، جمع آوری عبد الزهرا عثمان محمد، قم، المعد، چاپ اول، ۱۹۸۸، ص۶۸.
۲۶. ↑ اربلی، علی بن عیسی، کشف الغمة فی معرفة الائمة، ج۲، ص۴۷.
۲۷. ↑ ابن شهر آشوب، محمد بن علی، مناقب آل ابیطالب، قم، علامه، ۱۳۷۹ق، ج۴، ص۹۷.
۲۸. ↑ کوفی، ابن اعثم، الفتوح، تحقیق علی شیری، بیروت، دارالاضواء، چاپ اول، ص۱۹۹۱، ص۸۳.
۲۹. ↑ ابن اثیر، علی بن ابی الکرم، الکامل فی التاریخ، بیروت، دارصادر-دار بیروت، ۱۹۶۵، ص۵۲.
۳۰. ↑ فتال نیشابوری، محمد بن حسن، روضة الواعظین، ص۱۸۱.
۳۱. ↑ شیخ مفید، محمد بن محمد، الارشاد، قم، کنگره شیخ مفید، ص۱۴۱۳، ص۸۴.
۳۲. ↑ طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک (تاریخ الطبری)، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت، دارالتراث، چاپ دوم، ۱۹۶۷، ص۴۰۹.
۳۳. ↑ مسکویه، ابوعلی، تجارب الامم، تحقیق ابوالقاسم امامی، تهران، سروش، چاپ دوم، ۱۳۷۹ش، ص۶۸.
۳۴. ↑ ابن شهر آشوب، محمد بن علی، مناقب آل ابیطالب، قم، علامه، ۱۳۷۹ق، ص۹۶.
۳۵. ↑ دینوری، ابوحنیفه احمد بن داوود، الاخبار الطوال، تحقیق عبدالمنعم عامر مراجعه جمال الدین شیال، قم، منشورات رضی، ۱۳۶۸ش، ص۵۳.
۳۶. ↑ موسوی مقرم، عبد الرزاق، مقتل الحسین (علیه‌السّلام) ، بیروت، دارالکتاب الاسلامیه، چاپ پنجم، ص۱۹۷۹، ص۱۹۳.
۳۷. ↑ موسوی مقرم، عبد الرزاق، مقتل الحسین (علیه‌السّلام) ، بیروت، دارالکتاب الاسلامیه، چاپ پنجم، ص۱۹۷۹، ص۱۹۶.


سایت پژوهه، برگرفته از مقاله «ورود امام حسين(ع) به كربلا» تاریخ بازیابی ۹۵/۰۲/۰۷.    



جعبه ابزار