وضع عام موضوع‌له خاص خام
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
وضع عام موضوع له خاص، به تصوّر معناى كلّى و وضع لفظ براى مصاديق آن اطلاق می‌شود و در علم اصول فقه کاربرد دارد.
يكى از اقسام وضع، به لحاظ تصور معنا، وضع عام و موضوع له خاص است كه واضع در هنگام وضع، يك معناى كلى را تصور می‌نمايد، ولى لفظ را براى مصاديق آن معناى كلّى وضع می‌كند، نه خود معناى كلى در اين جا «موضوع له» به وجهه تصور شده است و به بيان ديگر، هرگاه معناى تصور شده، كلى باشد، اما لفظ در برابر آن نباشد، بلكه در برابر افراد و مصاديق آن قرار داده شود، در آن صورت، وضع عام و موضوع له خاص است، مثل: وضع اسماى اشاره، زيرا واضع، عنوان كلى مفرد مذكر را در نظر می‌گيرد، آن گاه لفظ «هذا» را براى هر فردى كه مصداق آن باشد وضع می‌كند.
در امكان و تحقق اين نوع از وضع به نظر مشهور اصوليون مانعى وجود ندارد.
خويى، ابوالقاسم، محاضرات فى اصول الفقه، ج ۱، ص ۵۰.
مشكينى، على، تحرير المعالم، ص (۲۶-۲۵).
مشكينى، على، اصطلاحات الاصول، ص (۲۸۸-۲۸۷).
محمدى، على، شرح اصول فقه، ج ۱، ص (۳۴-۳۳).
مكارم شيرازى، ناصر، انوار الاصول، ج ۱، ص ۳۶.
مظفر، محمد رضا، اصول الفقه، ج ۱، ص ۲۱.
آخوند خراسانى، محمد كاظم بن حسين، كفاية الاصول، ص ۲۴.
ولايى، عيسى، فرهنگ تشريحى اصطلاحات اصول، ص ۳۷۵.
