• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

وقایع کربلا در تاریخ طبری

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


کتاب تاریخ الامم و الملوک، أثر ابوجعفر محمد بن جریر طبری (۳۱۰ق) می‌باشد که در این کتاب به وقایع عاشورا اشاره شده است.


طبری، ذیل حوادث سال‌های ۶۰ و ۶۱ قمری به بیان و شرح حوادثی پرداخته است که منجر به واقعه عاشورا شد. بخش بزرگ گزارش عاشورا در این اثر، مرهون گزارش‌های مقتل الحسین ابومخنف است. وی این گزارشها را به واسطه هشام بن محمد بن سائب کلبی، شاگرد ابومخنف، از وی نقل کرده است. اسناد در این زمینه چنین است: «قال هشام بن محمد عن ابی مخنف» یا «قال هشام قال ابومخنف» و یا «حدثت عن هشام، عن ابی مخنف...».
[۱] طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۵، ص۳۳۸، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم.    
[۲] طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۵، ص۴۳۵.    
[۳] طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۵، ص۴۱۱.    
[۴] طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۵، ص۴۰۰.    
[۵] طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۵، ص۳۸۲.    
[۶] طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۵، ص۳۵۸.    
[۷] طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۵، ص۴۶۵ ۴۶۷.    
افزون بر این، از خود مقتل هشام نیز بهره بسیار برده و برخی گزارش‌ها را از خود هشام، که از غیر ابومخنف نقل کرده، بیان نموده است. در حقیقت، هشام همه کتاب، یا بیشتر روایات ابومخنف را با اضافاتی که از طرق دیگر داشته، به صورت کتابی تدوین و تنظیم کرده که یک قرن بعد، طبری از آن بهره کامل برده است.

طبری، گزارش‌های واقدی را نیز نادیده نگرفته است.
[۸] طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۵، ص۳۴۶.    
[۹] طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۵، ص۳۹۴.    
همچنین وی نقل مهمی را از امام باقر (علیه‌السّلام) به روایت عمار دهنی از مرگ معاویه و بیعت خواهی ولید بن عتبه (حاکم مدینه) از امام حسین (علیه‌السّلام) تا بازگشت اهل بیت به مدینه و عزاداری بنی هاشم در این شهر، در دو بخش آورده است.
[۱۰] طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۵، ص۳۴۷ ۳۵۱.    
[۱۱] طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۵، ص۳۸۹ ۳۹۰.    
طبری در بخش اول از نقل یادشده، نخست گزارش واقعه را از ابتدا تا پایان شهادت مسلم بن عقیل به اختصار از عمار دهنی نقل کرده و سپس تفصیل آن را از ابومخنف، گزارش کرده است.
[۱۲] طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۵، ص۳۴۷ ۳۵۱.    
مجموع گزارشهای حادثه کربلا در تاریخ طبری با عنوان استشهاد الحسین علیه‌السّلام با تحقیق السید الجمیلی به ضمیمه رساله «راس الحسین علیه‌السّلام » ابن تیمیه به چاپ رسیده است.
[۱۳] طبری، ابن تیمیه، استشهاد الحسین و یلیه راس الحسین، تحقیقا سید جمیلی، دارالکتاب العربی، بیروت، ۱۴۱۷ق.
همچنین گزارش‌های طبری درباره قیام امام حسین (علیه‌السّلام) که به اهتمام حجت الله جودکی ترجمه و تصحیح، و با عنوان قیام جاوید: گردانیده مقتل الحسین ابی مخنف چاپ شده است.
[۱۴] قیام جاوید (مقتل الحسین ابی مخنف)، ترجمه و تصحیح حجت الله جودکی، چاپ اول، مؤسسه فرهنگی انتشاراتی تبیان، تهران، ۱۳۷۷ش.


۱. ↑ طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۵، ص۳۳۸، تحقیق محمد ابوالفضل ابراهیم.    
۲. ↑ طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۵، ص۴۳۵.    
۳. ↑ طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۵، ص۴۱۱.    
۴. ↑ طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۵، ص۴۰۰.    
۵. ↑ طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۵، ص۳۸۲.    
۶. ↑ طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۵، ص۳۵۸.    
۷. ↑ طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۵، ص۴۶۵ ۴۶۷.    
۸. ↑ طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۵، ص۳۴۶.    
۹. ↑ طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۵، ص۳۹۴.    
۱۰. ↑ طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۵، ص۳۴۷ ۳۵۱.    
۱۱. ↑ طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۵، ص۳۸۹ ۳۹۰.    
۱۲. ↑ طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج۵، ص۳۴۷ ۳۵۱.    
۱۳. ↑ طبری، ابن تیمیه، استشهاد الحسین و یلیه راس الحسین، تحقیقا سید جمیلی، دارالکتاب العربی، بیروت، ۱۴۱۷ق.
۱۴. ↑ قیام جاوید (مقتل الحسین ابی مخنف)، ترجمه و تصحیح حجت الله جودکی، چاپ اول، مؤسسه فرهنگی انتشاراتی تبیان، تهران، ۱۳۷۷ش.


پیشوایی، مهدی، مقتل جامع سیدالشهداء، ج۱، ص۷۰_۷۱.



جعبه ابزار