پول‌شویی
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
پول شویی، سازوکاری است که از طریق آن درآمدهای نامشروع ناشی از فعالیت‌های غیرقانونی و سازمان یافته، مشروع جلوه داده می‌شود. مساله «پول‌شویی» با نگرش امروزی، برای نخستین بار در سال ۱۹۷۹ و با کشف یک چمدان حاوی ششصد میلیون دلار پول نقد در فرودگاه پالرمو، که حاصل فروش
مواد مخدر بود، مطرح گردید.
برنامه جهانی مبارزه با
مواد مخدر (UNDCP)، پول‌شویی را روندی می‌داند که طی آن درآمد را به عنوان یک درآمد قانونی جلوه‌گر نماید؛ روون بوسورت و گراهام سالت مارش نویسندگان کتاب پول‌شویی، در تعریف پول‌شویی بیان داشته‌اند:
«پول‌شویی عبارت است از راه‌هایی که با توسل به آنها منابع نقدینه‌های به دست آمده از راه‌های نامشروع را زیر پوشش‌های فریبنده قرار داده و آن‌را به گونه‌ای دیگر جلوه‌گر ساخته تا بدین طریق تغییر شکل یافته، ماهیت این عایدات ناشی از اعمال مجرمانه، پنهان گردد.»
مساله «پول‌شویی» با نگرش امروزی، برای نخستین بار در سال ۱۹۷۹ و با کشف یک چمدان حاوی ششصد میلیون دلار پول نقد در فرودگاه پالرمو، که حاصل فروش مواد مخدر بود، مطرح گردید. کشفی که به تشکیل پرونده ایتالیایی – آمریکایی «ارتباط پیتزا» منجر شد و در سال ۱۹۸۵ محاکمه آن برگزار گردید؛ اما، در خصوص نخستین زمان استفاده از واژه پول‌شویی و رواج آن، میان محققان اتفاق نظر وجود ندارد؛ برخی عقیده دارند که ریشه واژه پول‌شویی به مالکیت مافیا بر شبکه‌ای از رخت‌شویخانه‌های ماشینی در
ایالت متحده آمریکا، در دهه ۱۹۳۰ برمی‌گردد؛ در آن دوران گانگسترها پول‌های بدست آمده از فعالیت‌های مجرمانۀ خود را با بهره‌جویی از کسب و کارهای به ظاهر مشروع مانند تملک و اداره رخت‌شویخانه صورتی مشروع و قانونی می‌بخشیدند؛ در مقابل گروهی دیگر انتخاب واژه پول‌شویی (Laundering) را دقیقا به خاطر مفهوم «شست‌و‌شو و تطهیر کردن» که در این واژه نهفته است، می‌دانند؛ زیرا در فرآیند پول‌شویی نیز با مجموعه‌ای از نقل و انتقالات و اقدامات پول‌های نامشروع را به صورتی مشروع در می‌آورند؛ اگر چه قول دیگری نیز وجود دارد مبنی بر اینکه ریشه این کاربرد را به قضیه رسوایی واتر گیت مربوط می‌سازند.
وقتی یک شخص مالی را تحصیل می‌نماید که منشا غیر قانونی دارد – خواه مستقیماٌ آن‌را بدست آورده باشد یا بدون اینکه خود مرتکب
جرم مبنا شده باشد، با علم به اینکه مالی از راه غیرقانونی به دست آمده، آن‌را تحصیل نماید- می‌کوشد تا با استفاده از روش‌های مختلف مبادرت به تطهیر آن نماید تا خود را از عواقب غیرقانونی بودن این مال برهاند؛ لذا می‌کوشد برای تملیک یا تسلط خود بر اموال تحت اختیارش، توجیهی قابل قبول و قانونی ارائه نماید.
با توجه به حجم عظیم درآمدهای ناشی از ارتکاب اعمال مجرمانه و تلاش برای تطهیر این درآمدها، تصمیم‌گیرندگان
اقتصاد کلان باید پول‌شویی را در برنامه‌ریزی‌های اقتصادی خود در نظر گیرند؛ اما از آنجا که تعیین حجم فعالیت‌های غیرقانونی و درآمدهای ناشی از آن دشوار است، موجب اختلال در داده‌های اقتصادی گردیده و دولت‌ها را در مدیریت اقتصاد دچار مشکل می‌سازد. از آنجا که عملیات پول‌شویی منابع زیادی از پول را وارد بازار می‌کند و از سوی دیگر در زمان معینی برای انجام یک فعالیت غیرقانونی دیگر، حجم عظیمی از پول را به صورت ناگهانی از بازار خارج می‌کند و از آنجا که ورود نامعقول این منابع و نیز خروج ناگهانی منابع، تابع عوامل شناخته شده و قابل کنترل نیست، بنابراین بازار مالی را دچار مشکل می‌نماید و ثبات بازار مالی و تعامل بین دو عنصر عرضه و تقاضا را مختل می‌سازد. به دنبال آن اعتماد صاحبان منابع مالی صحیح به بازار از دست می‌رود؛ اعتمادی که نقش تعیین‌کننده‌ای در جذب منابع داخلی و خارجی در بخش تولیدی اقتصاد دارد و انگیزه صاحبان منابع برای استفاده از این بازارها از بین خواهد رفت؛ در نهایت موجب بی‌ثباتی در تمامی متغیرهای اقتصادی می‌گردد.
۱- مسبوق بودن به وقوع جرم مبنا؛
۲- فراملی بودن؛
۳- تعدد مباشر؛
۴- تخصصی بودن ارتکاب؛
۵- سازمان یافتگی.
روش‌های تطهیر درآمدهای ناشی از فعالیت‌های غیرقانونی:
۱- تصفیه پول (تبدیل اسکناس‌ها به یکدیگر)؛
۲- انتقال پول؛
۳- استفاده از
نظام بانکی؛
۴- استفاده از
اوراق بهادار؛
۵- سرمایه‌گذاری؛
۶- معاملات ساختگی
واردات-
صادرات؛
۷- صورت حساب‌های ساختگی؛
۸- ایجاد شرکت‌های صوری؛
۹- استفاده از روش معاوضه
پول و..
سایت پژوهه، برگرفته از مقاله «پول‌شویی»، تاریخ بازیابی ۹۶/۱۰/۶.
