کتاب القضاء (للآشتیانی)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
میرزا محمد حسن بن جعفر آشتیانی، علامه‌ای محقق و دانشمندی بزرگ،
فقیه و اصولی نام آور و از شاگردان
شیخ انصاری می‌باشد. او از علمای آغاز
قرن چهاردهم هجری و متوفای سال ۱۳۱۹ هجری قمری می‌باشد.
مؤلف در این کتاب به سبک کتاب
بحر الفوائد بسیار دقیق و علمی و گسترده وارد بحث
قضاء می‌شود و تمام مباحث را مفصل مورد بحث و بررسی قرار می‌دهد. وی در آغاز معانی لغوی قضاء را مطرح می‌نماید. و سپس ادله
تشریع آنرا از کتاب،
سنت،
اجماع و
عقل بیان می‌کند. سپس به بررسی
آیات و
روایات وارده در باب می‌پردازد. این کتاب اثری ارزشمند برای بررسی مبحث قضاء می‌باشد.
این کتاب تقریرات درس خارج قضاء
شیخ انصاری می‌باشد که در
حوزه علمیه نجف اشرف ایراد شده. مؤلف از شاگردان برجسته و از مقررین درسهای خارج فقه و اصول ایشان می‌باشد.
این کتاب اثری ارزشمند از مؤلف گران قدر و دانشمند آن می‌باشد. این کتاب یکی از منابع غنی فقهی در باب قضاء و
شهادات می‌باشد.
این کتاب شامل یک مقدمه و هفت بخش می‌باشد.
معنای لغوی قضاء،
تشریع قضاء،
احکام قضاء،
احکام شاهد و بینه،
احکام قسمت،
احکام دعاوی و تعارض دو شاهد.
این کتاب در دو جلد منتشر شده است.
مؤلف در پایان کتاب با اشاره ضمنی محل نگارش را شهر
تهران نام می‌برد وی در پایان کتاب می‌فرماید: «و قد وقع الفراغ منه فی البلد المشحون بالهموم». یعنی پایان نگارش این کتاب در شهر پر از
غم و غصه انجام شد. چرا که در آن زمان که دوران پایانی
حکومت قاجار بود شهر تهران مواجه با بحرانهای سیاسی و اجتماعی فراوانی بود.
مؤلف تاریخ پایان نگارش کتاب را در شب هشتم ماه رمضان سال ۱۳۱۸ هجری قمری یعنی یکسال قبل از وفات و در اوج شهرت علمی و اجتماعی خود ذکر می‌کند.
تصحیح و تحقیق اولیۀ این کتاب را حضرت حجة الاسلام و المسلمین آقا میرزا محمود نوه حاج شیخ مرتضی غروی آشتیانی قدس سره الشریف انجام داده است. و نسخۀ حاضر در برنامه توسط جناب آقای علی اکبر زمانی نژاد و سید علی غضنفری تصحیح گردیده است.
آقا بزرگ تهرانی مؤلف کتاب ارزشمند الذریعة الی تصانیف الشیعة ج۱۷ ص۱۴۱ درباره این کتاب می‌فرماید: «القضاء و الشهادات للحاج میرزا حسن الآشتیانی، من تقریر بحث استاذه الشیخ الانصاری، توفی حدود ۱۳۱۸ یوجد فی خزانة الحاج شیخ فضل الله بطهران، و خزانة المرحوم السید محمد اللواسانی فی النجف، مبسوط کبیر و مر للمؤلف قاعدة الحرج فی ج۱۷ ص۹».
کتاب القضاء و الشهادات نوشته حاج میرزا حسن آشتیانی، تقریر درس خارج استادش شیخ انصاری می‌باشد. وی متوفای حدود سال ۱۳۱۸ هجری قمری است. این کتاب در کتابخانه شخصی شیخ فضل الله نوری در شهر تهران و کتابخانه شخصی مرحوم سید محمد لواسانی در شهر نجف اشرف موجود می‌باشد. این کتاب مبسوط و گسترده می‌باشد. از دیگر آثار مؤلف کتاب قاعده حرج است.
نرم افزار مجموعه جامع فقه اهل البیت، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور).
