کتم (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
كَتَم (به فتح کاف و تاء) از
واژگان نهج البلاغه به معنای پنهان كردن است. این کلمه نه بار در
نهج البلاغه آمده است.
كَتَم:
به معنای پنهان كردن است.
حضرت علی (علیه‌السلام) چنان كه فرمايد:
«من كتم سرّه كانت الخيرة بيده» (كسى كه رازش را بپوشاند، اختيارش هميشه در دست اوست.)
حضرت بعد از بيعت شدن در
مدينه در ضمن كلامى فرمود:
«وَ اللهِ مَا كَتَمْتُ وَشْمَةً وَ لا كَذَبْتُ كِذْبَةً وَ لَقَدْ نُبِّئْتُ بِهذا المَقامِ وَهذَا اليَوْمِ» «به خدا قسم كلمه‌اى را كتمان نكرده‌ام، دروغى بر زبانم جارى نشده است، اين مقام (خلافت) و اين روز را خبر داده شده‌ام» (
رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلّم) به من از اوّل خبر داده بود)
حضرت علی (علیه‌السلام) فرموده:
«لاَ يَسْتَقِيمُ قَضَاءُ الْحَوَائِجِ إِلاَّ بِثَلاَث بِاسْتِصْغَارِهَا لِتَعْظُمَ وَ بِاسْتِكْتَامِهَا لِتَظْهَرَ و بِتَعْجِيلِهَا لِتَهْنَؤ» «اين سخن ظاهرا نسبت به كسى است كه حاجت ديگران را قضا مى‌كند، سه شرط در آن هست اوّل آن كه قاضى حاجت آن را كوچک شمارد، تا در نظر ديگران بزرگ جلوه كند، دوم اين كه: آن را مخفى دارد تا آشكار شود، زيرا مردم براى آشكار كردن چيزى كه صاحبش مى‌خواهد پنهان كند، سرعت عمل نشان مى‌دهند، و يا اينكه:
خدا آن را آشكار مى‌كند، سوم اينكه در قضاى حاجت عجله كند، تا براى طرف گوارا باشد، زيرا هر قدر به تأخير اندازد، آن قدر در نظر طرف آميخته به تكدّر خواهد بود.»
حضرت درباره
انسان فرموده:
«مِسْكِينٌ ابْنُ آدَمَ مَكْتُومُ الاَْجَلِ» (بيچاره فرزند آدم! سرآمد زندگيش نامعلوم است.)
كه در «سكن» گذشت.
این کلمه نه بار در نهج البلاغه آمده است.
•
قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «کتم»، ج۲، ص۸۹۴.
