• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

کتم (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف




كَتَم (به فتح کاف و تاء) از واژگان نهج البلاغه به معنای پنهان كردن است. این کلمه نه بار در نهج‌ البلاغه آمده است.



كَتَم: به معنای پنهان كردن است.


حضرت علی (علیه‌السلام) چنان كه فرمايد: «من كتم سرّه كانت الخيرة بيده» (كسى كه رازش را بپوشاند، اختيارش هميشه در دست اوست.)
حضرت بعد از بيعت شدن در مدینه در ضمن كلامى فرمود: «وَ اللهِ مَا كَتَمْتُ وَشْمَةً وَ لا كَذَبْتُ كِذْبَةً وَ لَقَدْ نُبِّئْتُ بِهذا المَقامِ وَهذَا اليَوْمِ» «به خدا قسم كلمه‌اى را كتمان نكرده‌ام، دروغى بر زبانم جارى نشده است، اين مقام (خلافت) و اين روز را خبر داده شده‌ام» (رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌و‌سلّم) به من از اوّل خبر داده بود)
حضرت علی (علیه‌السلام) فرموده: «لاَ يَسْتَقِيمُ قَضَاءُ الْحَوَائِجِ إِلاَّ بِثَلاَث بِاسْتِصْغَارِهَا لِتَعْظُمَ وَ بِاسْتِكْتَامِهَا لِتَظْهَرَ و بِتَعْجِيلِهَا لِتَهْنَؤ» «اين سخن ظاهرا نسبت به كسى است كه حاجت ديگران را قضا مى‌كند، سه شرط در آن هست اوّل آن كه قاضى حاجت آن را كوچک شمارد، تا در نظر ديگران بزرگ جلوه كند، دوم اين كه: آن را مخفى دارد تا آشكار شود، زيرا مردم براى آشكار كردن چيزى كه صاحبش مى‌خواهد پنهان كند، سرعت عمل‌ نشان مى‌دهند، و يا اينكه: خدا آن را آشكار مى‌كند، سوم اينكه در قضاى حاجت عجله كند، تا براى طرف گوارا باشد، زيرا هر قدر به تأخير اندازد، آن قدر در نظر طرف آميخته به تكدّر خواهد بود.»
حضرت درباره انسان فرموده: «مِسْكِينٌ ابْنُ آدَمَ مَكْتُومُ الاَْجَلِ» (بيچاره فرزند آدم! سرآمد زندگيش نامعلوم است.) كه در «سكن» گذشت.


این کلمه نه بار در نهج‌ البلاغه آمده است.


۱. قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۸۹۴.    
۲. طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۶، ص۱۵۰.    
۳. راغب اصفهانی، حسین، المفردات، دار القلم، ص۷۰۲.    
۴. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه ت الحسون، ص۸۱۵، حکمت ۱۵۲.    
۵. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ص۱۹۲، حکمت ۱۶۲.    
۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۵۰۰، حکمت ۱۶۲.    
۷. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۲، ص۱۰.    
۸. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۷۷۷، حکمت ۱۶۲.    
۹. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه ت الحسون، ص۵۹، خطبه ۱۵.    
۱۰. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ص۴۳، خطبه ۱۶.    
۱۱. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۵۷، خطبه ۱۶.    
۱۲. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱، ص۲۷۲.    
۱۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه ت الحسون، ص۷۹۲، حکمت ۹۵.    
۱۴. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ص۱۷۲، حکمت ۱۰۱.    
۱۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۸۵، حکمت ۱۰۱.    
۱۶. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۸، ص۲۵۸.    
۱۷. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه ت الحسون، ص۸۸۱، حکمت ۴۰۹.    
۱۸. عبده، محمد، نهج البلاغه - ط مطبعه الاستقامه، ص۲۵۳، حکمت ۴۱۹.    
۱۹. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۵۵۰، حکمت ۴۱۹.    
۲۰. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۶۲.    
۲۱. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۸۴۱، حکمت ۴۱۹.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «کتم»، ج۲، ص۸۹۴.    






جعبه ابزار