کلح (مفردات‌نهج‌البلاغه)
ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف
كَلَح (به فتح کاف و لام) از واژگان نهج البلاغه به معنای آشكار شدن دندان‌ها در وقت عبوس بودن است و نيز برگشتن دو لب است به بالا و پایین تا دندان‌ها آشكار شود. از مشتقات آن در نهج البلاغه
کُلُوح (به ضم کاف و لام) به همین معنا می‌باشد. از اين ماده فقط دو مورد در نهج البلاغه آمده است.
كَلَح و كُلُوح آشكار شدن دندان‌ها در وقت عبوس بودن است و نيز برگشتن دو لب است به بالا و پایین تا دندان‌ها آشكار شود. (سرهاى بريان گوسفند نيز چنان مى‌شود.)
امام (صلوات‌الله‌علیه) از زبان مردگان نقل مى‌كند كه:
«وَتَكَلَّمُوا مِنْ غَيْرِ جِهَاتِ النُّطْقِ، فَقَالُوا: كَلَحَتِ الْوُجُوهُ النَّوَاضِرُ، وَخَوَتِ الاَْجْسَادُ النَّوَاعِمُ» «آن‌ها به زبان حال گويند: چهره‌هاى با طراوت ما زشت منظر شد (با ريخته شدن گوشت‌ها دندان‌هاى ما ظاهر گشت) و بدن‌هاى نازپرور ما منهدم گرديد.»
(شرح‌های خطبه:
)
در بيان ايّام عبد الملک مروان فرموده:
«وَبَدَا مِنَ الاَْيَّامِ كُلُوحُهَا وَمِنَ اللَّيَالِي كُدُوحُهَا» «آشكار مى‌شود روزهاى عبوس و شب‌هاى زخم زن.»
(شرح‌های خطبه:
)
از اين ماده فقط دو مورد در نهج البلاغه آمده است.
•
قرشی بنایی، سید علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «کلح»، ج۲، ص۹۱۰.
