• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

کمن (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


كَمَنَ (به فتح کاف و فتح میم و فتح نون) و كُمون (به ضم کاف) از واژگان نهج‌البلاغه و به معنی متوارى شدن و مخفى شدن است. مَكْمَن (به فتح میم و سکون کاف و فتح میم) به معنی محل مخفى شدن و جمع آن جمع آن مَكامن (به فتح میم) به معنی مخفيگاه‌ها است. از این ماده چهار مورد در نهج‌البلاغه آمده است، درباره تكبر و حميّت.


''كَمَنَ
[۱] قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج‌البلاغه، ج۲، ص۹۱۴.    
[۲] طريحی، فخر‌الدين، مجمع البحرين، ت-الحسینی، ج۶، ص۳۰۲.    
[۳] فراهیدی، خليل بن احمد، العين، ج۵، ص۳۸۶.    
كُمون به معنی متوارى شدن و مخفى شدن است: «كمن الرجل كمونا: توارى و استخفى»

جاهليّت فرموده است: «فاطفئوا ما كمن فى قلوبكم من نيران العصبية و احقاد الاهلية»
[۴] السيد الشريف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۴۵۳، خطبه ۱۹۲.    
[۵] عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ص۱۶۵، خطبه ۱۸۷.    
[۶] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۸۸، خطبه ۱۹۲.    
«خاموش كنيد آن‌چه در دل‌هاى شما پنهان شده از آتش تعصّب و كينه‌هاى جاهليّت.»
[۷] مكارم شيرازى، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسى روان، ص۴۴۹، خطبه ۱۹۲.    
[۸] ترجمه شرح نهج البلاغه، بحرانی، ابن ميثم، ج۴، ص۴۱۴.    
(شرح‌های خطبه:
[۹] ترجمه شرح نهج البلاغه، بحرانی، ابن ميثم، ج۴، ص۴۲۰.    
[۱۰] مكارم شيرازى، ناصر، پيام امام امير المومنين(ع)، ج۷، ص۳۸۰.    
[۱۱] هاشمى خويى، ميرزا حبيب الله، منهاج البراعة في شرح نهج البلاغة، ج۱۱، ص ۲۹۱.    
[۱۲] ابن ابی الحديد، شرح نهج البلاغة، ج۱۳، ص۱۳۷.    
) و درباره معاويه به يارانش فرمود: «عليكم بهذا... الرواق المطّنب فاضربوا ثبجه فانّ الشيطان كامن فى كسره»
[۱۳] السيد الشريف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۲۶، خطبه ۶۵.    
[۱۴] عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ص۱۱۱، خطبه ۶۴.    
[۱۵] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۹۷، خطبه ۶۶.    
«ببينيد اين خيمه طناب‌ دار را از وسط آن بزنيد كه شيطان در پائين آن متوارى شده، منظور معاويه عليه‌لعائن‌الله است.»
[۱۶] مكارم شيرازى، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسى روان، ص۱۲۹، خطبه ۶۶.    
[۱۷] ترجمه شرح نهج البلاغه، بحرانی، ابن ميثم، ج۲، ص۳۸۲.    
(شرح‌های خطبه:
[۱۸] ترجمه شرح نهج البلاغه، بحرانی، ابن ميثم، ج۲، ص۳۸۴.    
[۱۹] مكارم شيرازى، ناصر، پيام امام امير المومنين(ع)، ج۳، ص۱۰۳.    
[۲۰] هاشمى خويى، ميرزا حبيب الله، منهاج البراعة في شرح نهج البلاغة، ج۵، ص ۲۷.    
[۲۱] ابن ابی الحديد، شرح نهج البلاغة، ج۵، ص۱۶۸.    
)
درباره خفّاش و نور آفتاب فرموده: «و ردعها بتلألؤ ضيائها عن المضّى فى سبحات اشراقها و اكنّها فى مكامنها عن الذهاب فى بلج ائتلافها»
[۲۲] السيد الشريف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۳۳، خطبه ۱۵۵.    
[۲۳] عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ص۶۱، خطبه ۱۵۱.    
[۲۴] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۱۷، خطبه ۱۵۵.    
«آفتاب با تابش نور خود، خفّاش را مانع شده كه در درجات نور آن راه برود و مخفى كرده او را در مخفيگاهايش از اين‌كه در نور آشكار پرواز نمايد.»
[۲۵] مكارم شيرازى، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسى روان، ص۳۳۱، خطبه ۱۵۵.    
[۲۶] ترجمه شرح نهج البلاغه، بحرانی، ابن ميثم، ج۴، ص۴۲۰.    
(شرح‌های خطبه:
[۲۷] ترجمه شرح نهج البلاغه، بحرانی، ابن ميثم، ج۳، ص۴۶۵.    
[۲۸] مكارم شيرازى، ناصر، پيام امام امير المومنين(ع)، ج۶، ص۱۱۶.    
[۲۹] هاشمى خويى، ميرزا حبيب الله، منهاج البراعة في شرح نهج البلاغة، ج۹، ص ۲۶۲.    
[۳۰] ابن ابی الحديد، شرح نهج البلاغة، ج۹، ص۱۸۱.    
) مَكْمَن محل مخفى شدن است جمع آن مَكامَن''' (مخفيگاه‌ها) آيد «كمين» آن است كه در محلّى مخفى مى‌شود كه شناخته نشود چنان‌كه در «و ظهور كمينها»
[۳۱] السيد الشريف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۲۳، خطبه ۱۵۱.    
[۳۲] عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ص۵۰، خطبه ۱۴۷.    
[۳۳] صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۱۰، خطبه ۱۵۱.    
(و آشكار شدن باطن آن.)
[۳۴] مكارم شيرازى، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسى روان، ص۳۱۹، خطبه ۱۵۱.    
[۳۵] ترجمه شرح نهج البلاغه، بحرانی، ابن ميثم، ج۳، ص۴۰۴.    
(شرح‌های خطبه:
[۳۶] ترجمه شرح نهج البلاغه، بحرانی، ابن ميثم، ج۳، ص۴۰۷.    
[۳۷] مكارم شيرازى، ناصر، پيام امام امير المومنين(ع)، ج۶، ص۲۳.    
[۳۸] هاشمى خويى، ميرزا حبيب الله، منهاج البراعة في شرح نهج البلاغة، ج۹، ص ۱۶۳.    
[۳۹] ابن ابی الحديد، شرح نهج البلاغة، ج۹، ص۱۳۷.    
) آمده است.

از این ماده چهار مورد در نهج البلاغه آمده است، درباره تكبر و حميّت.
[۴۰] السيد الشريف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۴۵۳، خطبه ۱۹۲.    
[۴۱] السيد الشريف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۱۲۶، خطبه ۶۵.    
[۴۲] السيد الشريف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۳۳، خطبه ۱۵۵.    
[۴۳] السيد الشريف الرضي، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۲۳، خطبه ۱۵۱.    


۱. ↑ قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج‌البلاغه، ج۲، ص۹۱۴.    
۲. ↑ طريحی، فخر‌الدين، مجمع البحرين، ت-الحسینی، ج۶، ص۳۰۲.    
۳. ↑ فراهیدی، خليل بن احمد، العين، ج۵، ص۳۸۶.    
۴. ↑ السيد الشريف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۴۵۳، خطبه ۱۹۲.    
۵. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ص۱۶۵، خطبه ۱۸۷.    
۶. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۸۸، خطبه ۱۹۲.    
۷. ↑ مكارم شيرازى، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسى روان، ص۴۴۹، خطبه ۱۹۲.    
۸. ↑ ترجمه شرح نهج البلاغه، بحرانی، ابن ميثم، ج۴، ص۴۱۴.    
۹. ↑ ترجمه شرح نهج البلاغه، بحرانی، ابن ميثم، ج۴، ص۴۲۰.    
۱۰. ↑ مكارم شيرازى، ناصر، پيام امام امير المومنين(ع)، ج۷، ص۳۸۰.    
۱۱. ↑ هاشمى خويى، ميرزا حبيب الله، منهاج البراعة في شرح نهج البلاغة، ج۱۱، ص ۲۹۱.    
۱۲. ↑ ابن ابی الحديد، شرح نهج البلاغة، ج۱۳، ص۱۳۷.    
۱۳. ↑ السيد الشريف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۱۲۶، خطبه ۶۵.    
۱۴. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ص۱۱۱، خطبه ۶۴.    
۱۵. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۹۷، خطبه ۶۶.    
۱۶. ↑ مكارم شيرازى، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسى روان، ص۱۲۹، خطبه ۶۶.    
۱۷. ↑ ترجمه شرح نهج البلاغه، بحرانی، ابن ميثم، ج۲، ص۳۸۲.    
۱۸. ↑ ترجمه شرح نهج البلاغه، بحرانی، ابن ميثم، ج۲، ص۳۸۴.    
۱۹. ↑ مكارم شيرازى، ناصر، پيام امام امير المومنين(ع)، ج۳، ص۱۰۳.    
۲۰. ↑ هاشمى خويى، ميرزا حبيب الله، منهاج البراعة في شرح نهج البلاغة، ج۵، ص ۲۷.    
۲۱. ↑ ابن ابی الحديد، شرح نهج البلاغة، ج۵، ص۱۶۸.    
۲۲. ↑ السيد الشريف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۳۳، خطبه ۱۵۵.    
۲۳. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ص۶۱، خطبه ۱۵۱.    
۲۴. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۱۷، خطبه ۱۵۵.    
۲۵. ↑ مكارم شيرازى، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسى روان، ص۳۳۱، خطبه ۱۵۵.    
۲۶. ↑ ترجمه شرح نهج البلاغه، بحرانی، ابن ميثم، ج۴، ص۴۲۰.    
۲۷. ↑ ترجمه شرح نهج البلاغه، بحرانی، ابن ميثم، ج۳، ص۴۶۵.    
۲۸. ↑ مكارم شيرازى، ناصر، پيام امام امير المومنين(ع)، ج۶، ص۱۱۶.    
۲۹. ↑ هاشمى خويى، ميرزا حبيب الله، منهاج البراعة في شرح نهج البلاغة، ج۹، ص ۲۶۲.    
۳۰. ↑ ابن ابی الحديد، شرح نهج البلاغة، ج۹، ص۱۸۱.    
۳۱. ↑ السيد الشريف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۲۳، خطبه ۱۵۱.    
۳۲. ↑ عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ص۵۰، خطبه ۱۴۷.    
۳۳. ↑ صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۲۱۰، خطبه ۱۵۱.    
۳۴. ↑ مكارم شيرازى، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسى روان، ص۳۱۹، خطبه ۱۵۱.    
۳۵. ↑ ترجمه شرح نهج البلاغه، بحرانی، ابن ميثم، ج۳، ص۴۰۴.    
۳۶. ↑ ترجمه شرح نهج البلاغه، بحرانی، ابن ميثم، ج۳، ص۴۰۷.    
۳۷. ↑ مكارم شيرازى، ناصر، پيام امام امير المومنين(ع)، ج۶، ص۲۳.    
۳۸. ↑ هاشمى خويى، ميرزا حبيب الله، منهاج البراعة في شرح نهج البلاغة، ج۹، ص ۱۶۳.    
۳۹. ↑ ابن ابی الحديد، شرح نهج البلاغة، ج۹، ص۱۳۷.    
۴۰. ↑ السيد الشريف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۴۵۳، خطبه ۱۹۲.    
۴۱. ↑ السيد الشريف الرضی، نهج البلاغة ت الحسون، ص۱۲۶، خطبه ۶۵.    
۴۲. ↑ السيد الشريف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۳۳، خطبه ۱۵۵.    
۴۳. ↑ السيد الشريف الرضي، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۳۲۳، خطبه ۱۵۱.    


• قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج‌البلاغه، برگرفته از مقاله «کمن»، ج۲، ص۹۱۴-۹۱۵.    


رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 151 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 155 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 192 نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان خطبه 65 نهج البلاغه
جعبه ابزار