• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

کمه (مفردات‌نهج‌البلاغه)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف




كَمَه (به فتح کاف و فتح میم) از واژگان نهج البلاغه و به معنی كورى و كم نور شدن چشم است. منظور كورى دل مى‌باشد. اَكْمَه (به فتح الف و سکون کاف و فتح میم) به معنی كور مادرزاد و نيز به معنى كور است. از اين ماده دو مورد در نهج البلاغه آمده است.



كَمَه (مثل شرف) كورى و كم نور شدن چشم: «كمه كمها: عمى و صارا عشى» اَكْمَهُ كور مادرزاد و نيز به معنى كور است.


درباره دنیا فرموده: «من راقه زبرجها اعقبت ناظريه كمها و من استشعر الشغف بها ملئت ضميره اشجانا» «هر كس زينت دنيا را خوش دارد، دنيا در چشم نگاه كنندگانش كورى مى‌نهد و هر كس به آن تعلق شديد يابد دلش را از غصّه‌ها پر سازد.» (شرح‌های حکمت: )
در نامه ۳۳ به قثم بن عباس فرماندار مکه معظّمه مى‌نويسد: «امّا بعد فانّ عينى بالغرب كتب الّى يعلمنى انّه وجّه الى الموسم اناس من اهل الشام العمى القلوب الصمّ الاسماع الكمه الابصار الذين يلبسون الحق بالباطل... فاقم على ما فى يديك قيام الحازم الصليب» «جاسوس من از بلاد غرب به من نوشته، عدّه‌اى از اهل شام به موسم حجّ فرستاده شده‌اند (معاویه آن‌ها را فرستاده است) دسته‌اى كوردل كه گوششان از شنيدن کلام حق كر و چشمشان كور است، به حق لباس باطل مى‌پوشانند در كار خودت باش مانند محتاط قوى.» (شرح‌های نامه: ) كَمَه (مثل قفل) جمع اَكْمَه به معنى كور است، منظور كورى دل مى‌باشد.


از اين ماده دو مورد در نهج البلاغه آمده است.


۱. قرشی، سید علی اکبر، مفردات نهج البلاغه، ج۲، ص۹۱۵.    
۲. طریحی، فخر‌الدین، مجمع البحرین، ت-الحسینی، ج۶، ص۳۶۰.    
۳. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۶۵، حکمت ۳۵۷.    
۴. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ص۲۴۰، حکمت ۳۶۷.    
۵. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۵۳۹، حکمت ۳۶۷.    
۶. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۸۲۷، حکمت ۳۶۷.    
۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۷۱۳.    
۸. ابن میثم بحرانی، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۷۱۴.    
۹. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۱۵، ص۵۱.    
۱۰. هاشمی خویی، میرزا حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۱، ص۴۴۹.    
۱۱. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۹، ص۲۸۵.    
۱۲. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۶۵۷، نامه ۳۳.    
۱۳. عبده، محمد، نهج البلاغه، ط مطبعة الإستقامة، ص۶۵، نامه ۳۳.    
۱۴. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۰۶-۴۰۷، نامه ۳۳.    
۱۵. مکارم شیرازی، ناصر، نهج البلاغه با ترجمه فارسی روان، ص۶۳۵، نامه ۳۳.    
۱۶. ابن میثم بحرانی، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۱۱۲.    
۱۷. ابن میثم بحرانی، ترجمه شرح نهج البلاغه، ج۵، ص۱۱۲.    
۱۸. مکارم شیرازی، ناصر، پیام امام امیر المومنین(ع)، ج۱۰، ص۲۸.    
۱۹. هاشمی خویی، میرزا حبیب الله، منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغه، ج۲۰، ص۴۹.    
۲۰. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغة، ج۱۶، ص۱۳۸.    
۲۱. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۸۶۵، حکمت ۳۵۷.    
۲۲. السید الشریف الرضی، نهج البلاغه، ت الحسون، ص۶۵۷، نامه ۳۳.    



قرشی بنایی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «کمه»، ج۲، ص۹۱۵-۹۱۶.    






جعبه ابزار