• خواندن
  • نمایش تاریخچه
  • ویرایش
 

کهیعص (مفردات‌قرآن)

ذخیره مقاله با فرمت پی دی اف


مقالات مرتبط: عناوین قاموس قرآن (جلد ۶).

کهیعص ( به فتح کاف) از واژگان قرآن کریم که از پنج حرف تلفیق شده در اوّل سوره مریم قرار گرفته است.


کهیعص
[۱] قرشی بنایی،علی اکبر، قاموس قرآن، ج۶، ص۱۶۵.    
[۲] طريحي، فخرالدين، مجمع البحرين، ت-حسینی، ج۶، ص۸.    
این کلمه که از پنج حرف تلفیق شده در اوّل سوره مریم قرار گرفته است.

(کهیعص‌ • ذِکْرُ رَحْمَتِ رَبِّکَ عَبْدَهُ زَکَرِیَّا)
[۳] مريم/سوره۱۹، آیه۱-۲.    
(كهيعص، اين يادى است از رحمت پروردگار تو نسبت به بنده‌اش زكريا.)
[۴] مكارم شيرازى، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۳۰۵.    
[۵] طباطبایي، سید محمدحسین، تفسیر الميزان، ج۱۴، ص۷.    
[۶] طباطبایي، سید محمدحسین، تفسیر الميزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۴، ص۶.    
[۷] طبرسي، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البيان، ج۶، ص۴۰۱.    
[۸] طبرسي، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البيان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۵، ص۱۴۳.    
در «عسق» درباره آن و سایر حروف مقطّعه به تفصیل سخن گفته‌ایم.
(ببینید: عسق (مفردات‌قرآن))

در تفسیر برهان از اکمال الدین صدوق نقل شده که سعد بن عبداللّه قمی محضر حضرت حسن عسکری (علیه‌السّلام) رسید خواست مسائلی از آن حضرت سوال کند امام فرمود از نور چشم من حضرت مهدی (صلوات‌اللّه‌وسلامه‌علیه) بپرس سعد گفت: یابن رسول اللّه از تاویل‌ کهیعص‌ با خبرم فرما، آن حضرت فرمود: این حروف از اخبار غیبی است که خداوند بنده‌اش زکریّا را به آن واقف کرد، سپس بر محمد (صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم) حکایت فرمود به این بیان که زکریّا از خدا خواست نام‌های پنج تن را به او بیاموزد، جبرئیل آمد و تعلیم کرد، زکریا هر وقت محمد، علی، فاطمه و حسن را یاد می‌کرد غصّه‌اش برطرف می‌شد و چون حسین را یاد می‌نمود گریه گلوگیرش می‌کرد و دلش می‌لرزید، روزی گفت خدایا چرا در ذکر چهار اسم غصّه‌ام زدوده شده و در ذکر حسین اشکم روان می‌گردد و لرزه دلم بالا می‌گیرد؟ خدا از ماجرای حسین (علیه‌السّلام) به وی خبر داد و فرمود: کهیعص‌. کاف، اسم کربلا،‌ هاء، هلاک و شهادت عترت رسول (صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم)، یاء، یزید (لعنه‌اللّه) و او ظالم حسین (علیه‌السّلام) است، عین، عطش آن حضرت و صاد، صبر او می‌باشد؛ الخ.
[۹] بحرانی، سید هاشم، البرهان فی تفسیر القرآن، ج۳، ص۶۹۷.    

در صافی آن را از کمال الدین نقل کرده و گوید در مناقب نیز نظیر آن نقل شده است.
[۱۰] فيض كاشاني، تفسير صافي، ج۳، ص۲۷۲.    

در جامع الرواة اردبیلی از نجاشی نقل شده که گوید: سعد بن عبداللّه (رحمه اللّه) امام عسکری (علیه‌السّلام) را ملاقات کرده، و دیدم بعضی از اصحاب ما این سخن را تضعیف می‌کنند که او آن حضرت را دیده باشد و گویند ملاقات او آن حضرت را حکایت جعلی است.
[۱۱] اردبیلی، محمد بن علی، جامع الرواة، ج۱، ص۳۵۶.    

در نقد الرجال پس از این نقل فرموده: شیخ طوسی سعد بن عبداللّه را در ضمن اصحاب حضرت عسکری (علیه‌السّلام) ذکر کرده و فرموده: معاصر آن حضرت بوده است. سپس او را در باب آنان که از ائمه روایت نکرده‌اند ذکر کرده است.
[۱۲] حسینی تفرشی، سید مصطفی، نقد الرجال، ج۲، ص۳۱۲.    
نگارنده گوید: منعی نیست که ماجرای کربلا از بطون معانی‌ کهیعص‌ بوده باشد.
در مجمع نقل کرده که امیرالمؤمنین (علیه‌السّلام) در دعایش می‌گفت: «اَسْاَلُکَ یَا کهیعص‌».
[۱۳] طبرسي، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البيان، ج۶، ص۴۰۱.    
از این به نظر می‌آید که آن اشاره به اسماء حسنی است از قبیل کافی،‌ هادی، و غیره. و اللّه العالم.

۱. ↑ قرشی بنایی،علی اکبر، قاموس قرآن، ج۶، ص۱۶۵.    
۲. ↑ طريحي، فخرالدين، مجمع البحرين، ت-حسینی، ج۶، ص۸.    
۳. ↑ مريم/سوره۱۹، آیه۱-۲.    
۴. ↑ مكارم شيرازى، ناصر، ترجمه قرآن‌، ص۳۰۵.    
۵. ↑ طباطبایي، سید محمدحسین، تفسیر الميزان، ج۱۴، ص۷.    
۶. ↑ طباطبایي، سید محمدحسین، تفسیر الميزان، ترجمه محمدباقر موسوی، ج۱۴، ص۶.    
۷. ↑ طبرسي، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البيان، ج۶، ص۴۰۱.    
۸. ↑ طبرسي، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البيان، ترجمه محمد بیستونی، ج۱۵، ص۱۴۳.    
۹. ↑ بحرانی، سید هاشم، البرهان فی تفسیر القرآن، ج۳، ص۶۹۷.    
۱۰. ↑ فيض كاشاني، تفسير صافي، ج۳، ص۲۷۲.    
۱۱. ↑ اردبیلی، محمد بن علی، جامع الرواة، ج۱، ص۳۵۶.    
۱۲. ↑ حسینی تفرشی، سید مصطفی، نقد الرجال، ج۲، ص۳۱۲.    
۱۳. ↑ طبرسي، فضل بن حسن، تفسیر مجمع البيان، ج۶، ص۴۰۱.    


• قرشی بنایی،علی اکبر، قاموس قرآن، برگرفته از مقاله «کهیعص‌»، ج۶، ص۱۶۵.    


رده‌های این صفحه : مفردات قرآن | واژه شناسی واژگان سوره مریم
جعبه ابزار